Issiqlik energetikasi

ISSIQLIK P=CONSTDA UZATILADIGAN GAZ 
TURBINASI QURILMASI. 
Gaz turbinasi qurilmasi siklida ish yoqilg’isi o’zgarmas 
bosim 
ostida 
yoqilganda 
yonish 
kamerasidagi 
yuqori 
temperaturali siqilgan havoga yoqilg’i forsunka yordamida 
purkaladi. Yonish P=const bo’lganda kechadigan GTK siklidagi 
termodinamik jarayonlarning PV diagrammasi ikkita adiabatik 
va izobarik jarayonlardan iborat. Buni amalga oshirish uchun 
birinchidan, kompressordan uzatiladigan surilgan havoning 
termodinamik parametrlari va miqdori bir xil saqlanadi; 
ikkinchidan, yoqilg’i nasosi uzatadigan yoqilg’i miqdori ham 
havo miqdoriga mos ravishda rostlanadi. 
Demak bir xil miqdordagi yonish maxsuli oqimining 
bosimi turbina kuraklariga ta‘sir etadi va burovchi momentni 

---

yuzaga keltiradi, ya’ni issiqlik energiyasining mexanik 
energiyaga aylanish samaradorligiga erishiladi. 
Kompressorda siqilgan havo qizib, uning temperaturasi 
yoqilg’ining yonish temperaturasidan katta bo’ladi. Siqilgan 
yuqori temperaturali va bosimli havoga yoqilg’i purkalganda u 
yonadi. Bunda yonish o’zgarmas bosim ostida yuz beradi. 
Shundan so’ng hosil bo’lgan yonish mahsuli adiabatik kengayib 
ish bajaradi. Siklning bajargan foydali ishini diagrammadan 
aniqlasak, u 1-2-3-4-1 nuqtalar bilan chegaralangan yuzaga son 
qiymati jihatidan teng. Ishga aylanmasdan qolgan qoldiq issiqlik 
miqdori q
2
atrof muhitga chiqariladi. 
Siklning f.i.k. quyidagicha aniqlanadi.
(1.12) 
bu yerda
- 
siqish 
darajasi 
- hajmni 
qisqarish 
darajasi 
- hajmni 
dastlabki 
kengayish 
darajasi. 
 

---

Foydalanilgan adabiyotlar.
1. Авyezoв R.R., Orloв А.Y. Solnechniye sistemа otopleniya i goryachego 
вodosnабjeniY. Tаshkent: Fаn, 1988-288 s. 
2. Kyurshаtoв А.I. Ispolzoваnnix вozoбnoвlyayushixsya istochnikoв energii в 
selskoxozyaystвyennom proizвodstвye. M.: «Аgropromizdаt», 1991 g. 96 str.
3. P.M. Yenin prаkticheskoye ispolzoваniye вozoбnoвlyayemix i netrаdisionnix 
istochnikoв energii Kiyeв 1993 g.
4. В.Б. Kozloв Osnoвniye nаprавleniya rаzвitiya rаzrабotok po netrаdisionnim 
вozoбnoвlyayemim istochnikаm energii. M.: 1997 g. 
5. I.D. SHаroбаro Sostoyaniye perspektiвi rаzвitiya бiogаzoвix ustаnoвok. M. 
1997 g.
6. А.Б. Ваrdiyashвili. Teplooбmen i gidrodinаmikа в komбiniroваnnix solnechnix 
teplisаx s suбstrаtom i аkkumuliroваniyem teplа. Tаshkent 1990 g. 
7. Zаxidoв R.А. Energetikа strаn mirа i Uzбyekistаnа в XXI вyeke. // uzбyekskiy 
jurnаl «Proбlemi informаtiki i energetiki» Tаshkent: Fаn, 2001. №5-6. S. 27-
42. 
8. Zаxidoв R.А., Kiseleва YE.I., Orloва N.I., tаdjiyeв U.А. komбiniroваnnoye 
ispolzoваniye energii solnsа, вyetrа, вodotokoв-osnoва sozdаniya nаdejnix 
sistem energosnабjeniya i Uzбyekistаne. // Fundаmentаlniye i priklаdniye 
вoprosi fiziki. Trudi konferensii, posвyashennoy 60-letiyu АNRU i FTI, 
Tаshkent, 2003. S. 103.