Issiqlik energetikasi

9.3. Muvozanatlashtirilmagan ko‟prik sxemasi 

Muvozanatlashtirilmagan ko‟priklar haroratni o‟lchash uchun qarshilik

termometrlari bilan birgalikda ham qo‟llaniladi. Ammo ulardan gaz analizatorlarida,
kontsentratometrlarda va qator o‟lchash vositalarida foydalaniladi.
Muvozanatlashtirilmagan ko‟priklar haroratni bevosita o‟lchash imkonini beradi.
Bu mazko‟r termometrning tajribada qo‟llaniladigan muvozanat ko‟prigidan
afzalligidir. 9.4-rasmda quyidagi unsurlardan tashkil topgan nomuvozanat
ko‟priklardan birining chizmasi keltirilgan: R – rostlash qarshiligi; R
1
, R
2
, R
3
–
ko‟prikning doimiy qarshiliklari; R
м
– millivoltmetr qarshiligi; R
н
– nazorat
qarshiligi; Н (nazorat) holatidan У (o‟lchash) holatiga o‟tkazish qayta ulagichi П; R
t
– qarshilik termometri; П qayta ulagich У holatda turganida R
t
ning o‟zgarishi bilan
millivoltmetr orqali ta„minlash kuchlanishiga to‟g‟ri proporsional bo‟lgan tok o‟tadi:
K
R
R
R
R
U
I
t
ab
M
3
1



(9.9)
bunda К (
3
оm
larda) ushbu qiymatga teng:
)
(
)
(
)
)(
(
3
2
1
1
3
2
3
2
1
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
t
t
t
M






(9.10)
Muvozanatlashtirilmagan
ko‟priklarning
afzalliklariga
sxemasining
muvozanatlashtiradigan qo‟rilmani talab etmaydigan soddaligini, kichik qarshiliklarni
o‟lchash uchun ishlatish mumkinligini kiritish mumkin. Kamchiliklariga

---

---

59
ko‟rsatishlarining ta„minlash kuchlanishi o‟zgarishiga bog‟liqligini, ko‟prik

shkalasining chiziqsizligini kiritish mumkin.