5. Issiqlikni o'lchovchi optik asboblar va ularning
qo’llanilishi.Issiqlik nurlanish qonunlariga asoslanib yuqori
temperaturalarni o'lchash usullari optik pirometriya deyiladi.
Radiatsion pirometr. Stefan–Bol’tsman qonuniga asoslanib
absolyut qora jismning temperaturasini ÷÷
ø
ö
çç
è
ae
Eт=sT4T=Esт topsa
bo'ladi. Lekin jismlar odatda absolyut qora bo'lmaydi. Agar bu
ifodadagiЕтo'rniga absolyut qora bo'lmagan ixtiyoriy jismningет
siqo'yilsa, jismning haqiqiy temperaturasi emas, radiatsion
temperaturasi aniqlangan bo'ladi.
Demak, radiatsion temperatura deganda to'la nur chiqarish
qobiliyati absalyut qora bo'lmagan jismningетsiga teng bo'lganda
absolyut qora jism erishishi kerak bo'lgan temperatura topiladi.
4 4
4
4 1
T
рад
рад T
T
рад a
T
T
e a
E
T
e T
T= = = =
s
4 4
4
4 1
T
rad
rad T
T
rad a
T
T
e a
E
T
e T
T= = = =
s
Adabiyotlar:
1.I.V.Savelyev. "Umumiy fizika kursi."I-qism.Toshkent:
O’qituvchi,1973 y.
2.I.V.Savelyev. "Umumiy fizika kursi."II-qism.Toshkent:
O’qituvchi,1973 y.
3.I.V.Savelyev. "Umumiy fizika kursi."III-qism.Toshkent:
O’qituvchi,1973 y.
4.S.X. Astanov, M.Z. Sharipov, N.N. Dalmuradova, M.Sh.Ivayev
"Fizik kattaliklar va ularning o'lchov biriliklari" elektron
o'qitish kursi EHM uchunyaratilgan dastur.O'zbekiston
Respublikasi davlat patent idorasi GUVOHNOMA № DGU
00975 Toshkent, 12 iyul 2005 y.
5.A.G.G’aniev, A.K.Avliyoqulov, G.A.Almardonova “Fizika” I
qism Toshkent 2007 y.
6.S.X.Astanov, M.Z.Sharipov, N.N.Dalmuradova, R.V.Metanidze
“Umumiy fizika kursining elektr bo’limidan” elektron darslik.
http://kompy.info
Do'stlaringiz bilan baham: |