Issiqlik texnikasi Sotvoldiyev Xushnudbek 12-21 mst va a guruh talabasi Mavzu: izotermik jarayon

Issiqlik texnikasi

Sotvoldiyev Xushnudbek 12-21 MST va A guruh talabasi

Mavzu: izotermik jarayon. Jarayonning PV va TS diagrammalari.

• Reja :
• 1. Izotermik jarayon haqida tushuncha
• 2. PV diagramma

–Izotermik jarayon.

• Izotermik jarayon (yun. (izos) - (termon) - "issiq") deb oʻzgarmas haroratda tizim holatining oʻzgarishiga aytiladi.[1] Bu jarayonda harorat sobit qoladi: ΔT = 0. Havoning asta-sekin siqilishini yoki meshdan gazni soʻrib chiqarganda nasos porsheni ostida gazning kengayishini taxminiy oʻlaroq izotermik jarayon, deb hisoblash mumkin. Izotermik jarayonni oʻtkazish uchun odatda tizimga termostat oʻrnatiladi. Bunda jarayonning kechishi yanada tezlashadi. Tizim harorati esa termostat haroratidan farq etmaydi. Izotermik jarayon shunday jarayonki, gaz vazni, molyar gaz va harorat є — konstanta hisoblanadi.[2]

–izotermik jarayon

• Izotermik jarayon (izo... va yun. therme — issiqlik) — oʻzgarmas temperaturada fizik sistemada roʻy beradigan fizik yoki kimyoviy jarayon. Mas, oʻzgarmas bosimda suyuqlikning qaynashi, kattik, jismning erishi va b. Qaytar va kaytmas I. j.lar bor. I. j.da ideal gaz bosimi b-n hajmi oʻzaro teskari proporsional holda oʻzgaradi. I. j. issiqlik mashinalarida ham roʻy beradi. Uning grafigi izoterma deyiladi. I. j. tarkibiy qism sifatida Karno siklitʼ kiradi.[3]

PV diagramma.

Tasavvur qiling, gaz qoʻzgʻaluvchan porshen ostida germetik qamalgan. Biz porshenni pastga bosib, idishni olovga yaqinlashtirib yoki idishni qaynab turgan suvga tushirib gaz ustida ish bajarishimiz mumkin. Gaz ushbu termodinamik jarayonlardan oʻtganda, uning bosimi va hajmi oʻzgaradi.

Bosim va hajmdagi bu oʻzgarishlarni vizuallashtirishning eng oson yoʻli – bosim-hajm grafiklari yoki PV grafiklaridan foydalanish.

Pv diagramma

• PV grafigidagi har bir nuqta gazning biror holatini bildiradi. Koʻrib turganingizdek, bosim vertikal oʻqqa va hajm gorizontal oʻqqa joylashtirilgan.

PV grafidagi har bir nuqta gazning turli holatini (mavjud boʻlishi mumkin boʻlgan bosim va hajmning barcha qiymatlarini) ifodalaydi. Gaz biror termodinamik jarayon ostida boʻlganda, uning holat oʻzgarishi PV grafigida iz qoldirishini koʻrish mumkin (rasmga qarang).

TS diagramma

Ts diagramma