Issiqxona xo‘jaligini tashkil etish

MODUL / FAN SILLABUSI Biologiya fakulteti 5411700 – Issiqxona xo‘jaligini tashkil etish va yuritish

“Tasdiqlayman” SamDU oʻquv ishlari boʻyicha prorektori: __________ A.S.Soleev “__”_______2020 yil M.Oʻ.

Fan nomi:	Issiqxona ekinlarini zararkunandalardan himoya qilish
Fan turi:	majburiy
Fan kodi:	OMG401
Yil:	1
Semestr:	7
Taʼlim shakli:	kunduzgi
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:	150
Maʼruza	24
Amaliy mashg‘ulotlar	-
Laboratoriya mashg‘ulotlari	-
Seminar	36
Mustaqil taʼlim	90
Kredit miqdori:	5
Baholash shakli:	imtihon
Fan tili:	o‘zbek

Fanning maqsadi (FM)
FM1	Bu kursini o’qitishdan maqsad o’simliklarga zarar keltiradigan organizmlarning xilma-xilligi, tuzilishi, o’simliklarga zarar yetkazish tavsifi, iqtisodiy ahamiyati, ularga qarshi kurash chora tadbirlari, zararkunandalarga qarshi axrotexnik, kimyovoy va biologik kurash usullari, o’simliklarni himoya qilishning uyg’unlashgan kurash tadbirlari, qishloq xo’jaligida qo’llaniladigan kimyoviy vositalar va ularning atrof-muhit holatiga ta’siri haqida bilim berishdan iborat.
FM2	Fan va taʼlim integratsiyasi mazmun mohiyatidan kelib chiqqan holda innovasiyalarni taʼlim tizimiga keng jalb etish, zamonaviy axborot-kommunikasiya tizimidan keng foydalanish.

Fanni oʻzlashtirish uchun zarur boshlangʻich bilimlar
1.	Talabalar o’simliklarga zarar keltiradigan organizmlarning xilma-xilligi, zarar yetkazish tavsifi, zararkunandalarga qarshi kurash usullari va ularning samaradorligi, asosiy qishloq xo’jalik ekinlarining zararkunandalari tarkibi, ularga qarshi kurash choralari, o’simliklarni himoya qilishning ekologik beg’araz usullari, kimyoviy kurash usuli va uning atrof-muhitga ta’siri, biologik agentlar va ulardan foydalanish istibollari haqidagi bilimlarga ega bo’lishi.
2.	Talabalar tomonidan kursni chuqur o’rganish o’quv dasturidagi nazariy va amaliy bilimlarni umumlashtira bilishdan iborat. Issiqxona ekinlarini zararkunandalardan himoya qilish fnini o’qitishda kompyuterda o’rganiladigan dasturlar audio-video texnikasidan foydalanilari kerak.

Taʼlim natijalari (TN)
	Bilimlar jihatidan:
TN1	Issiqxona ekinlarini zararkunandalardan himoya qilish fani bo‘yicha talaba mustakil xulosa va qaror qabul qiladi, ijodiy fikrlay oladi, mustakil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qullay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) buyicha tasavvurga ega bo‘ladi;
TN2	O’simlik zararkunandalarining xilma-xilligi, ularning rivojlanish xususiyatlari va zarar keltirish darajasi, ularga qarshi kurash usullari, zararkunandalarga qarshi kurashning arotexnik, fizik-mexanik, kimyoviy va biologik usullarini o’rganadi.
TN3	Talaba ushbu fanni o‘qishi davomida o’simlik zararkunandalarining biologik xususiyatlari, tarqalishi, keltiradigan zararini tushunib etadi.
	Ko‘nikmalar jihatidan:
TN4	O’simliklarni himoya qilish o‘rganish jarayonida umumiy biologik dunyoo‘arashni kengaytirish bilan birga kelajakda kasbiy amaliyotda zarur bo‘lgan malaka va ko‘nikmalar shakllanadi
TN5	O’simlik zararkunandalarining inson hayotidagi ahamiyati, zamonaviy entomologik va fitopatologik bilimlar, zararkunandalarni aniqlash va qarshi kurash choralari tug’risida tasavvurga ega bo‘ladi.
TN6	Zararkunandalarga qarshi kurash tadbirlarini rejalashtirish va tashkil etish, olingan natijalarni tahlil qilish, o’simliklarni zararkunandalardan muhofaza qilish harakatlarini amalga oshirish.

Fan mazmuni
Mashgʻulotlar shakli: maʼruza (M)
	Kirish. O’simliklarni himoya qilish fanining maqsad va vazifalari. Fanning rivojlanish tarixi. Issiqxonalardagi ekologik sharit
	O’simliklarni zararkunandalardan himoya qilish usullari. Agrotexnik va fizik-mexanik usul.
	O’simliklarni himoya qilishning kimyoviy usuli. Pestisidlar.
	Zararkunandalarga qarshi biologik kurash usullari
	Mikrobiologik usul. Zararkunandalarga qarshi kurashning uyg’unlashgan usuli.
	Issiqxonadagi xammaxo’r zararkunandalar va ularga qarshi kurash
	Bodring zararkunandalari zararkunandalari va ularga qarshi kurash tadbirlari
	Issiqqonadagi pomidor zararkunandalari va ularga qarshi kurash tadbirlari
	Sabzavot ekinlari zararkunandalari va ularga qarshi kurash tadbirlari
	Poliz ekinlari zararkunandalari va ularga qarshi kurash tadbirlari
	Sitrus mevali o’simliklar zararkunandalari
	Issiqxonada ktishtiriladigan manzarali o’simliklar zararkunandalari
Mashgʻulotlar shakli: Seminar (S)
S 1	O’simliklarni himoya qilish usullari bilan tanishish
S2	Zararkunandalarni hisobga olish va iqtisodiy zarar busug’asini aniqlash
S 3	Qishloq xujaligida ko’llaniladigan pesdisidlar klassifikasiyasi
S 4	Pestisidlarni qo’llash usullari va biologik samaradorligini aniqlash
S 5	Zararkunandalarga qarshi kurashning biologik usuli. Mikrobiologik preparatlar
S6	Entomofag hasharotlar va ularning asosiy guruhlari
S7	Uyg’unlashgan kurash usuli
S8	Hammaxo’r zararkunandalar va ularga qarshi kurash tadbirlari
S9	Issiqxona zararli mollyuskalari, kemiruvchilari va boshqa zararkunandalari
S10	Pomidor zararkunandalari: pomidor kuyasi, shira bitlari
S11	Bodring zararkunandalari
S12	Sabzi zararkunandalari va ularga qarshi kurash
S13	Piyozdoshlar zararkunandalari
S14	Karamdoshlar zararkunandalari
S15	Poliz zararkunandalari
S16	Limon va mandarin zararkunandalari bilan tanishish
S17	Issiqxonada yetishtiriladigan manzarali usimliklar zararkunandalari
S18	Issiqxonada usimliklar ximoyasining texnika xavfsizligi va gigiyenik talablari

Asosiy adabiyotlar
	Yaxontov V.V. O’rta Osiyo. Qishloq xo’jalik o’simliklari va maxsulotlarining zararkunandalari va ularga ќarshi kurash. T:, "FAN" 1953
	Kimsanboyev X. X. va boshqalar. «Umumiy va qishloq xo’jalik entomologiyasi». «O’qituvchi» T. 2002.215 b
	Xo’jayev Sh.T., Xolmurodov E.A. Entomologiya, qishloq xo’jalik ekinlarini himoya qilish va agrotoksikologiya asoslari. Toshkent, 2014, 568b.
	Ахатов А.К., Ижевский С.С. Вредители тепличных и оранжерийных растений (морфология, образ жизни, вредоносность, борьба). Москва: Товарищество научных изданий КМК. 2004. 307 с.
Tavsiya qilinadigan qoʻshimcha adabiyotlar
	Щеголев В.Н. Сельскохозяйственная энтомология. – М.-Л.: Сельхозгиз, 1960.
	Бей-Биенко Г.Я., Богданов-Катков Н.Н., Щеголев В.Н. и др. Сельскохозяйственная энтомология. 3-е изд. – М.-Л.: Сельхозгиз, 1955.
	Бондаренко Н.В., Поспелов С.М., Персов М.П. Общая и сельскохозяйственная энтомология. М. Колос. 1983, 414 с.
	Брянцев Б.А. Сельскохозяйственная энтомология. – Л. «Колос», 1973, 335 с.
	Nasrullayev D. Qishloq xo’jaligi ekinlari himoyasining uyg’unlashgan tizimi. Samarqand. 2005 y.

Dastur mualliflari:	Xalimov Fazlitdin Zakirovich
E-mail:	[e-mail]
Tashkilot:	Samarqand davlat universiteti, «Zoologiya» kafedrasi

Kafedra mudiri: A.R. Jabborov
Mazkur modul Biologiya fakulteti kengashining 2020 yil 28-maydagi 10-sonli yigʻilishida koʻrib chiqilgan va tasdiqlangan.
Kengash raisi: X.A. Keldiyarov
M.Oʻ.

“Kelishilgan” SamDU oʻquv uslubiy boshqarma boshligʻi: ______________ B.S.Alikulov “__”_______2020 yil