Исследование в XXI веке август, 2022 г 1
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Download 5.03 Kb. Pdf ko'rish
|
嵁徕╛酄М颻ㄡ岖イ牠ē XXI ⅴ 鐮徕靇1
- Bu sahifa navigatsiya:
- Annotatsiya
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
1. Sh.Rahmatullayev. Hozirgi adabiy o‘zbek tili., Тoshkent., “Universitet”, 2006, 156-b. 2. R.Sayfullayeva va b. Hozirgi o‘zbek adabiy tili.,Toshkent., 2010, 208-b 3. O‘zbek tilining kirill va lotin imlo lug‘ati. Toshkent., “Sharq”, 2015, 7-10-b 5. Oʻzbek tilining izohli lug‘ati. III jild, – T.: Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi, 2007. 6. Oʻzbek tilining izohli lug‘ati. IV jild, – T.: Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi, 2008. 7. Oʻzbek tilining izohli lug‘ati. V jild, – T.: Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi, 2008. Международный научный журнал № 1 (100), часть 1 «Новости образования: исследование в XXI веке» август, 2022 г 128 MURAKKAB FUNKSIYANING HOSILASI D.J.Risbekova M.M.Miryusupova Chirchiq davlat pedagogika instituti magistrlari M.M.Sayfullayeva Yashnabod tumani 244- maktab matematika o`qituvchisi Annotatsiya: Maqolada murakkab funksiyalarni maktab o'quvchilariga soddaroq usulda tushuntirish mohiyati bayon qilingan. Kalit so'zlar: Hosila, funksiya, murakkab funksiya, daraja, sinus, kosinus, teskari funksiya, trigonometrik funksiya. KIRISH: Mamlakatimizda ta’lim sohalarini takomillashtirish maqsadida zamonaviy bilim va pedagogik texnologiyalarni qo‘llash ko‘nikmalariga ega, mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishda munosib hissa qo‘shuvchi yuqori malakali mutaxassislar tayyorlash mexanizmini yaratishga katta e’tibor qaratilmoqda. Bo‘lajak mutaxassislarni tayyorlashda ularning yuksak madaniyatli, amaliy kasbiy ko‘nikmaga ega, tarbiya, o‘qitish metodlari va baholash mezonlarini puxta egallagan zamonaviy kadrlarni shakllantirish jarayonlari samaradorligini oshirish muhim hisoblanadi. Shu sababli, tahsil oluvchilarning ta’lim olishga bo‘lgan qiziqishlarini oshirish, ularda o‘quv fanlariga motivasiyani kuchaytirish zarur. Matematika darslarida maqsadga erishishning muhim shartlaridan biri o‘quvchilarning aqliy faoliyatini rivojlantirishdir. Albatta, o'quvchilarni faol aqliy faoliyatga jalb etishda o‘qituvchining ish usuli katta ahamiyatga ega. O‘qituvchi darsga tayyorlanganda darsni rejalashtirishi, fikrlashi va o'quvchilarning bo‘lg‘usi kasbiy faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan real masalalar va holatlarning matematik modellarini shakllantirishi lozim. Bu esa o'quvchilarning ijodiy fikrlashlariga ko‘maklashadi, individual rivojlanishi uchun qulay sharoit yaratadi. ASOSIY QISM Murakkab funksiya yoki funksiyaning funksiyasi tushunchasini qaraymiz. Agar y = f (u) , u = φ (x) lar o‘z argumentlarining differensiallanuvchi funksiyalari bo‘lsa, y = f ( φ (x)) murakkab funksiya x bo‘yicha hosilaga ega bo‘lib, u formula yordamida topiladi. Bu holda u ni oraliq argument deyiladi. Isbot. y = f (u) , u = φ (x) differensiallanuvchi funksiyar bo‘lgani uchun bo‘lgani uchun / / / x u x u y y ; lim / u y y u x u u x lim / x u u y x y Международный научный журнал № 1 (100), часть 1 «Новости образования: исследование в XXI веке» август, 2022 г 129 Demak, murakkab funksiyaning hosilasi funksiyaning oraliq argument bo‘yicha olingan hosilasi bilan oraliq argumentdan erkli o‘zgaruvchi bo‘yicha olingan hosilaning ko‘paytmasiga teng. Ayrim hollarda formula ko‘rinishda ham yoziladi. 1-misol. Agar g (t) = t n , t = f (x) bo‘lsa, g / (t) = (t n ) / = nt n-1 ∙t / = n (f (x)) n-1 ∙ f / (x) bo‘ladi. 2-misol. cos (x 3 –x-2) funksiyaning hosilasini topamiz. t = x 3 – x 2 – 2 , g (t) = const bo‘lsin. U holda: g / (t) = -sint, f / (x) = 3x 2 - 2x . U holda (cos ( x 3 –x 2 -2)) / = -sin (x 3 – x 2 -2) ∙ (3x 3 -2x). Murakkab funksiya hosilalar jadvali 1. (cu) / = cu / 2. 3. 4. (u n ) / = nu n-1 ∙ u / 5. 6. (a n ) / = a n ln a ∙ u / 7. (e u ) / = e u ∙ u / 8. 9. 10. (sin u) / = cos u ∙ u / 11. (cos u) / = -sin u ∙ u / 12. 13. 3-misol. y = (x-2) / ∙ x 3 y / = ? y / = 2 (x-2) ∙ x 3 + (x-2) 2 ∙ 3x 2 = x 2 (x-2) ∙ (2x+3x-6) = x 2 (x-2) ∙ (5x-6) 4- misol. Nazorat savollari Hosilalarni toping 1. 2. 3. 4. 5. ; lim lim lim x u u y x y / / / x u x u y y / / / x u x u y y x u u y x y x x f x f / / / / 2 / 1 1 u u u / / 2 1 u u u / / 1 u u n u n n / / ln 1 log u a u u a / / 1 ln u u u / 2 / cos 1 u u tgu / 2 / sin 1 u u ctgu x x x x x x x e x x e x x e e xe xe e x sin cos sin cos cos sin cos 2 2 / 3 2 x x y 2 5 1 x x y 1 3 2 x x y x x x 2 2 x x y 5 3 2 1 Международный научный журнал № 1 (100), часть 1 «Новости образования: исследование в XXI веке» август, 2022 г 130 6. Download 5.03 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling