Issn 2181-2292 "солиқ ва ҳаёт" электрон илмий-оммабоп журнали

 
3. Тадқиқот методологияси.
Тадқиқот жараёнида илмий мақолалар ҳамда амалий материаллар таҳлил ва 
синтез, СВОТ таҳлил, таққослаш ва гуруҳлаш ҳамда бухгалтерия ҳисоби ва 
иқтисодий таҳлил усулларидан фойдаланилиб тадқиқ этилди ҳамда хулоса ва 
таклифлар ишлаб чиқилди. 
 
4. Таҳлил ва натижалар. 
Юқоридаги таърифларни тадқиқ қилиш асосида инвестициявий мулкнинг 
қуйидагича такомиллашган таърифини таклиф этамиз: Инвестициявий кўчмас 
мулк деганда, ташкилотнинг хусусий мулки ҳамда ижарачи томонидан активдан 
фойдаланиш ҳуқуқи кўринишида мулк сифатида тутиб туриладиган узоқ муддатли 
моддий активларининг бир қисми, яъни ер участкаси, бино, бинонинг бир қисми, 
ёки униси ҳам буниси ҳам бўлиб, уларнинг қийматининг ошиши натижасида 
даромад олиши ёхуд ижара тўловларини олиш (молиявий лизинг шартномалари 
бўйича тўловлардан ташқари) кўзда тутилган бўлади, шунингдек одатдаги 
фаолияти билан боғлиқ жараёнларда, жумладан ишлаб чиқариш, хизмат кўрсатиш, 
ишлар бажариш, маъмурий ва бошқарув мақсадларида фойдаланилмайди ҳамда 
сотиш учун мўлжалланмайди.
Ушбу таъриф олдинги таърифдан бир қанча хусусиятлари билан ажралиб 
туради. Ушбу таърифда инвестициявий кўчмас мулк деб номланди, унинг узоқ 

---

www.soliqvahayot.uz
III СОН. 2023 
198 
муддатли моддий актив эканлиги эътироф этилди. Молиявий ижарага олинган 
кўчмас мулкка оид бўлган активлардан фойдаланиш ҳуқуқи деган тушунча 
киритилди. Бундан ташқари таърифда инвестициявий кўчмас мулкнинг таркибий 
қисмлари киритилди. Одатдаги фаолияти билан боғлиқ жараёнлар тушунчаси ва 
унинг кўлами санаб ўтилди. Инвестициявий активларни тан олишнинг муҳим 
шартлари киритилди.