Iste`molchi hatti-harakati nazariyasi

13-chizma. Daromad wzgarishining byudjet chizig`iga ta`siri.

Wz navbatida narxning wzgarishi ham byudjet chizig`idagi turli wzgarishlarni keltirib chiqaradi (14-chizma). Jumladan:

1) V tovar narxining pasayishi byudjet chizig`i burchagining wzgargan holda yangi chiziq hosil bwlishiga olib keladi (M chiziq); 

2) B tovar narxining oshishi byudjet chizig`i burchagining wzgargan holda yangi chiziq hosil bwlishiga olib keladi (N chiziq):

3) A va V tovarlar narxi ilgarigi nisbat saqlangan holda oshsa, u holda eski chiziqqa parallel bwlgan yangi chiziq hosil bwladi (L chiziq). 

A tovar L  N  M 0 V tovar

14-chizma. Narx wzgarishining byudjet chizig`iga ta`siri.

Iqtisodiyot nazariyasida iste`molchi tanlovini wrganishda mazkur tanlov oqilona ravishda amalga oshiriladi va quyidagi shartlar ta`minlanadi, deb taxmin qilinadi:

1. mavjud va cheklangan byudjetdan twliq foydalaniladi;

   
   

2. ehtiyojlar maksimal darajada qondiriladi.

   
   

Optimal tanlov ham quyidagi shartlarni keltirib chiqaradi:

Birinchidan, tanlov nuqtasining byudjet chizig`ida yotishi. Iste`molchi amalda barcha daromadini iste`molga sarflamay, ma`lum qismini kelgusidagi iste`molga qoldirsada, nazariy jihatdan biz uni barchasi sarflanadi, deb faraz qilamiz. Agar nuqta byudjet chizig`idan chapda yotsa – uning twliq sarflanmaganligini, wngda yotsa – imkoniyat darajasidan chetda ekanligini tushunamiz.

Ikkinchidan, tanlangan iste`mol tovarlari twplami eng ma`qul kwrilgan kombinatsiyada bwlishi lozim.

A S  D   F I3 I2  I1 0 B