Иқтисод ва молия / экономика и финансы 018, юсупов равшанбек Аминбаевич

1-расм. ЯИМни ишлаб чиқаришнинг мулкчилик шакллари бўйича таркиби
1
.
4
ИҚТИСОДИЁТ НАЗАРИЯСИ ВА МАКРОИҚТИСОДИЁТ / 
ЭКОНОМИчЕСКАЯ ТЕОРИЯ И МАКРОЭКОНОМИКА

---

ИҚТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2018, 5
қилинди ва улар изчил амалга оши рилмоқда», 
дея таъкидлаган
1
.
Иқтисодиётни давлат томонидан тартибга 
солишнинг асосий мақсади иқтисодий ва ижти-
моий барқарорликка эришиш, мавжуд тузумни 
мустаҳкамлаш ва такомиллаштириш, ўзгариб 
борувчи шароитларга мослаштириш ҳисобланади. 
Демак, мамлакатни ижтимоий-иқтисодий ривож-
лантириш ва иқтисодиётни давлат томонидан 
тартибга солиш ҳозирги замон иқтисодий тизим-
ларининг асосий характерли белгиси ҳисоб-
ланади.
Ўзбекистон иқтисодиётини ислоҳ қилишнинг 
ҳозирги босқичида ЯИМ таркибида мулкчилик 
шакллари бўйича иқтисодиётнинг нодавлат сек-
торига умумий ҳажмининг 81%и, давлат секторига 
19%и тўғри келмоқда.
Давлат мулкини хусусийлаштиришни янада 
кенгайтириш ва унинг тартиб-таомилларини сод-
далаштириш, хўжалик юритувчи субъектларнинг 
устав жамғармаларида давлат иштирокини камай-
тириш, давлат мулки хусусийлаштирилган объект-
лар базасида хусусий тадбиркорликни ривожлан-
тириш учун қулай шарт-шароитлар яратиш нати-
1
Ўзбекистон Республикаси президенти шавкат Мирзиёев-
нинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. // «Халқ сўзи», 
2017 йил 23 декабрь.
жасида давлат секторининг улуши йилдан-йилга 
камайиб бораётганлигини кўри шимиз мумкин 
(1-расм).
Жаҳон иқтисодиётида сўнгги ўн йилликлар, 
айниқса, жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози 
шароитида давлатнинг иқтисодиётни тартибга 
солишдаги роли, иқтисодий барқарорликни таъ-
минлашда давлат иштироки борасидаги назарий 
қарашлар тубдан ўзгармоқда. Жаҳон амалиёти-
нинг кўрсатишича, одатда давлат сектори етарли 
даражада самарали фаолият кўрсатмаганлиги 
сабабли иқтисодиёт пасайиш тенденциясига эга 
бўлади. шу билан бирга, молиявий-иқтисодий 
инқироз шароитида хусусий сектор муаммола-
рини ҳал этиш учун етарли кучга эга бўлмайди. 
шу сабабли, давлат томонидан бозор механиз-
мини қўллаб-қувватлаш йўналишларини такомил-
лаштириш долзарб масала ҳисобланади. Мамла-
катда давлат ва хусусий сектор ўртасида оптимал 
нисбатга эришиш иқтисодиётнинг барқарор 
суръат ларда ривожланишини таъминлайди. Дав-
латнинг иқтисодиётга аралашуви меъёрий дара-
жаси шундан иборатки, давлатнинг фаолияти 
бозор механизмининг амал қилишига ҳалақит 
бермаслиги, зарур бўлганда бу механизмни тўл-
дириб туриши зарур. чунки «фақат капитал, товар-
лар, пуллар ва инсонларнинг эркин ҳаракатлари»