Ызбекистон Республикаси Олий ва ырта махсус таьлим вазирлиги
Download 372.25 Kb.
|
ozbek adabiy tanqidi 1 mavzu
- Bu sahifa navigatsiya:
- Mavzu yuzasidan test
|
Adabiy tanqidchilik ilmiy-estetik hodisa sifatida. O‘zbek adabiy tanqidchiligi rang-barang, barakali, lekin murakkab, og‘ir yo‘lni bosib o‘tdi, undagi ijobiy va salbiy hodisalarni tarixiylik talablari asosida haqqoniy tahlildan o‘tkazish zarur. Endi har bir ishimizda milliy mafkura asos bo‘lishi kerak. Chunki "milliy mafkura, avvalambor o‘zligimizni, muqaddas an’analarimizni anglash tuyg‘ularini, xalqimizning ko‘p asrlar davomida shakllangan ezgu orzularini jamiyatimiz oldiga bugun qo‘yilgan oliy maqsad va vazifaparni qamrab oladi.
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar XX asr o‘zbek adabiyotining asosiy tahlil metodlari haqida gapiring “Adabiyot va san’at tanqid bilan qo‘l ushlashib boradi” deganida nimani tushunasiz? “Majolisun nafois” nimalar haqida ma’lumot beradi? Ye.Vinokurov: "Men adabiy-tanqidiy maqolalar to‘plamini roman kabi o‘qishni xohlardim, deganida nimani nazarda tutmoqda? Fitrat va Cho‘lpon tanqidiy qarashlarining o‘ziga xosliklari xususida gapiring Mavzu yuzasidan test 1."Tanqidchilikning ahvoli bevosita butun adabiyotning ma’rifati darajasini ko‘rsatadi”, - deya tanqidni fan qatorida ko‘rgan kim? A) A.S.Pushkin B) “tahlil qilmoq”, “muammoni yechmoq” C) “tanqid qilmoq”, “talqin qilmoq” D) “saralamoq”, “xolisdan noxolisni ajratmoq” 2.”Hamzaning bizgacha yetib kelmagan “Qaxramon O‘g‘uz” dramasi haqidagi ma’lumot nimalarga asoslanib tiklangan? A) 1922 yil “Oq bayroq” gazetasida keltirilgan taqrizga B) “Sadoyi O‘zbekiston” gazetasidagi ma’lumotga asosan C) 1923 yilda “Axbor” gazetasidagi xabarga asoslanib D) Quqondagi arxiv materiallariga asoslanib 3. “O‘z zamonasining go‘zallik haqidagi hukmdor tushunchalarini aniqlash, va ommalashtirish"ni ham o‘z oldiga vazifa qilib oladi. Nazariya go‘zallik qonunlarining tizimli va uyg‘un birligidir: ammo uning bir kemtik tomoni bor: u ma’lum vaqt doirasida qolib ketadi tanqid esa beto‘xtov davom etadi, olg‘a boradi, fan uchun yangi materiallar, yangi ma’lumotlar yig‘adi. Bu harakatdagi estetikadir.’.. fikr nima haqida ketayotganligini aniqlang? A) Adabiy tanqid va adabiyotshunoslik orasidagi farqlar xususida B) San’at va adabiyot tushunchalari borasidagi o‘xshashliklar borasida C) badiiy tanqid va adabiy borasidagi tipologik farqlar ustida D) nazariya bilan amaliyot borasidagi mushtarakliklar borasida. 4. Tanqidning adabiyotshunoslikdan uning mustaqil qismi sifatida ajralib chiqishi O‘zbekistonda qachon yuz berdi? A) XIX asrning ikkinchi choragida B) XX asrning birinchi choragida C) XIX asr o‘rtalarida D) XX asrning ikkinchi yarmida 5. Ilg‘or adabiy tanqid xizmat qila olmaydigan jihatni ko‘rsating? A) Badiiy asarni barcha ziyoli shaxslarga o‘rgatishga muvaffaq bo‘lish. B) badiiy, asarlarni keng targ‘ib etishga; C) xalqaro miqyosdagi ilg‘or tamoyillardan muayyan xalq adabiy jarayonini voqif qilishga D) kitobxonlarning estetik idroki va zavqini oshirishga; 6. "Tanqid haqida nutq" asari muallifini ko‘rsating. A) V.G.Belinskiy B) V.Baxtin C) A.Lamonovskiy D) I.Sulton 7. Adabiy tanqidning o‘ziga xos xususiyatlarini ko‘rsating. A) Matbuot va adabiy jarayon bilan bo‘liqlik, asarni hayotga qiyoslab o‘rganish, tafakkurning o‘ziga xos turi, hozirjavoblik,harakatdagi estetika ekanligi, badiiy adabiyotning ichki qonunlariga tayanish va boshqalar B) O‘z zamonasining go‘zallik haqidagi hukmdor tushunchalarini aniqlash, va ommalashtirishni ham o‘z oldiga vazifa qilib oladi C) Adabiy tanqidchi asarni ham tafsilotlarda, ham qismlarda yaxlit ko‘ra bilish qobiliyatiga ega bo‘lmog‘i darkor. Bu qobiliyat tanqidchidan ilmiy teranlik qatorida hayotni ma’lum darajada obrazli anglashni talab qiladi D) Tanqidiy asardan roman fazilatlarini emas, uning o‘qishliligidagi jozibani fikrlash tarzidagi esse uslubini, fikrlar ifodalashdagi ommaboplikni nazarda tutadi. 8. Tanqidchi, albatta, obrazli fikrlashi mumkin, obrazli fikrlashi shart ham, biroq obrazli tafakkur ……… bo‘ysunishi va tabiiy bo‘lmog‘i lozim. Nuqtalar o‘rniga mosini qo‘ying. A) ilmiy tafakkurga B) badiiy tafakkurga C) badiiy-estetik tafakkurga D) qoidalarga 9. Mafkura botqog‘iga botgan tanqid Qodiriy, Cho‘lpon, Fitrat, Usmon Nosir asarlarini yer bilan yakson qilib turgan bir paytda ilg‘or millatparvar tanqidchilar …….. ular asarlaridagi qadriyatni to‘g‘ri baholadi va bu tamoyil vaqt o‘tishi bilan o‘zbek tanqidchiligida ustuvor bo‘lib qoldi. Nuqtalar o‘rniga to‘g‘risini qo‘ying. A) V.Maxmud, Oybek, H.Yoqubov B) A.Shverdin, Oybek, H.Yoqubov C) V.Mahmud, Oybek, S.Husayn D) V.Mahmud, Olim Sharafiddinov, H.Yoqubov. 10. “Tanqid faqat tanqidchilikning ko‘rsatk barmogiI bilan asarning ich kamchilik yutuqlarini ko‘rsatishgina emas balki uning nozik did, nafosat bilan yaratilganini ko‘rsatish hamdir”, - deb aytgan fikr muallifini toping. A) I.A.Krilov B) V.Baxtin C) V.G.Belinskiy D) A.S.Pushkin Download 372.25 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|