J o b a. Kirisiw Pedagogikalıq sheberlik haqqında túsinik

Konstantın Dmitrıevich Ushinskiy 
Ataqlı rus pedagogı K.D.Ushinskiy 1824 jılı Tula qalasında tuwıladı. Ol 
Novgorod-Severskadaǵı gimnaziyada orta maǵlıwmat alǵan 1840 jılda Moskva 
universitetin Adliya yuridik fakul`tetıne oqıwǵa kirdi. Studentlik jıllarda óz 
betinshe bilimin asırıp aǵartıwshı iyesi boldı. Ushinskiy rus. Nemets hám frantsuz
tillerinde basılǵan ádebiyatlardı oqıp úyrenedi. Universitetti tamamlaǵannan keyin 
22 jasında Yaroslavl`degi yuridik litseyde entsiklopediya nızamshılıq mámleket
huqıqı pánleri kafedrasına professor lawazımına orınlawshı etip tayarlandı. Ol 
studentlerdi ilimge qızıǵıwshılıq olar qálbinde xalıqqa muxabbat sezimin oyattı. 
Oǵan xızmet qılıw ushın tayar tur sezimin tárbiyalawǵa háreket qıldı. Ol 
studentlerdi xalıqtıń mútájlerin úyreniwge xalıqqa járdem beriwge shaqırdı. 
Ushinskiy pedagogika máselelerine arnap bir qansha maqalalar menen birge 1861 
jılda klassta rus tilin oqıtıw ushın Detskiy mir atında xrestomatiya shıǵardı. 
1867 jıl Ushinskiy pedagogika pánine qımbatlı qıssa bolıp qosılǵan óziniń 
tiykarǵı shıǵarması Insan tárbiya predmeti sıpatında atlı shıǵarmasın jazdı. 
Tárbiyanıń 
xalıqshıllıǵı 
haqqındaǵı 
ideya 
Ushinskiydiń 
pedagogikalıq 
teoriyasındaǵı eń tıykarǵı ideyası. Hár bir mámlekette balalardı sisteması 
Ushinskiydiń birinshi keń mániste alınǵan pedagogikalıq ilim tárbiya tájiriybesiniń 
ulıwmalastırılǵan nátiyjesi bolmaǵı filosofiya, anatomiya, fiziologıya, psixologiya, 
tariyxqa tiykarlanbaǵı lazım. 
Ushinskiy tálim tárbiya isinde oqıwshılardıń aktivligine tayanıw kerekligin 
ayttı, tálim balalarǵa bekkem bilim berip hám kónlikpeler payda etiw ushın anıq 
sonday-aq tártipli hám isshil bolıwı lazım dep kórsetedi. Ushinskiy kórgizbelilik 
túsinigine súwretler kollektsiyalar, lidalar, tablitsalar hám basqa kórgizbe 
qurallardı bir kórip turǵan ámeldegi buyımlar hám hádiyselerdi sonday-aq balanıń 
turmıs tájiriybesin hám ádebiyat shıǵarmalardan anıq obrazlar arqalı kórsetilgen 
turmıslıq waqıyalardı da keltirgen. Ol tárbiyanıń xalıq shınlıq ideyası tárbiya 
teoriyasına tiykar qılıp aldı. Baslanǵısh tálım tiykarların hám metodikasın ıslep 
shıqtı. Bul onıń pedagogikanı rawajlandırıwdaǵı úlken xızmetleriniń biri boldı. 
Ushinskiy baslanǵısh tálimniń bekkem oqıtıw planın usındı bul oqıw rejesi óz
ishine kórgizbeli oqıtıw, jazıw, súwret, qosıq, gimnastika shınıǵıwların aldı. 

---

 
T E K S E R I W S O R A W L A R I . 
Muǵallimniń sheberligi degende nenı túsinesiz ? 
Ustazlıq kásipke qoyılatuǵın talaplar qanday? 
Kásiplik bilim beriwde muǵallimniń sheberligi qalay baxalanadı?