J. X. Ataniyazov, E. D. Alimardonoy

birlik	Operatsiyatar
Put birlik
Avtomobillar eksporti	1,0	Qishloq xo'jalik mahsulot- lari eksporti	1,0
Chet elda tu rizm xarajatlari	8,5	Avtomobillar importi	30,4
Hisob-kitob texni- kasi eksporti	15,2	Harbiy asbob-uskunalar eksporti	7,1
Neft importi	10,5	Chet elliklarga oltinni sotish	1,0
Davlat obligatsiyala- rini sotish	4,0	Milliy korporatsiyalarning xorijiy aksiyalarini sotish	2,1
Bug'doy eksporti	20,0

6. 
   Berilgan ma'lumotlar asosida toping: 3 yil uchun Xn (savdo balansi qoldig'i), S₁ (Shaxsiy jamg'arma), S₂ (Davlat
   

jamg'armasi), S= S₁+ S₂ (Umumiy jamg'arma), Kapital harakati
balansi qoldig'i.

Yillar	Y (YIM)	C (lste'mol xarajatlari)	I (lnves- titsiya)	G (Davlat xarajatlari)	T (Budjet daromad- lari)
I	5000	3000	900	1000	900
2	5000	3200	900	1000	900
3	5000	3200	1000	900	1000

Test savollari
I. To'lov balansi bilan hisob-kitob balansi o'rtasidagi farqlar berilgan javobni toping.

1. 
   Xalqaro kreditlar to'lov balansini aktivlashtiradi, hisob­ kitob balansini esa passivlashtiradi.
   
2. 
   Mamlakatning haqiqatdagi xalqaro to'lovlari va tushumlari hisob-kitob balansida aks ettiriladi.
   
3. 
   To'lov balansida majburiyatlar va talablar o'zaro nisbati aks ettiriladi.
   
4. 
   To'lov va hisob-kitob balansi bir xil ma'no anglatuvchi tushunchalar.
   

2. 
   To'lov balansi bilan savdo balansi o'rtasidagi farqlar beril­
   

gan javobni toping?

1. 
   To'lov balansi o'z tarkibiga savdo balansini ham oladi.
   
2. 
   To'lov balansida bir tomonlama o'tkazmalar aks ettiril­ maydi.
   
3. 
   Savdo balansida kreditga berilgan tovarlar aks ettiriladi.
   
4. 
   To'lov va savdo balansi bir xii ma'no anglatuvchi tu­ shunchalar.
   

2. 
   To'lov balansi nirna?
   

1. 
   Mamlakat tornonidan vahtta ko'rinishida haqiqatda to'langan va boshqa davlatlardan olingan tushumlarning nis­ bati.
   
2. 
   Mamlakatning xorijiy davlatlarga bo'lgan talab va majburi­ yatlarning nisbati.
   
3. 
   Faqatgina haqiqatda amalga oshirilgan xalqaro kredit bi­ Ian bog'liq to'lovlar va tushumlarning nisbati.
   
4. 
   Valuta rezervlari va oltin rezervlari bahosi o'rtasidagi nis­ bat.
   

2. 
   To'lov balansini tuzishda bazis balans konsepsiyasining mohiyati qanday?
   

1. 
   To'lov balansi A va B moddalardan iborat bo'lib, B modda orqali balanslashtirilgan.
   
2. 
   To'lov balansi A+B+C+D moddalarning yig'indisi E+G+F moddalar yig'indisining teskari ishora bilan olingan qiymatiga teng bo'Iishi kerak.
   
3. 
   1970-yillarda AQSH iqtisodiyotida iqtisodiy beqarorliklar yuz berganligidan to'Iov balansida ham qo'shilgan.
   
4. 
   To'lov balansijoriy operatsiyalar qoldig'i bi Ian o'lchangan.
   

2. 
   Mamlakat iqtisodiy tizimi joriy yilda quyidagi parametrlar bilan tavsiflandi:
   

sshaxsiy =0,2 (Y-T) - 50; I = 100 - 5i.
Bu yerda, Ss haxs •iy - xususiy sektordagi jamg'arma funksiyasi; Y - milliy daromad; T - davlat budjetiga soliq ajratmalari; I - investitsiya funksiyasi; i - foiz stavkasi. Agar iste'mol xara­ jatlari 530 pul birlik, yillik 7% lik stavkada, budjet profitsiti 10 pul birlik bo'lsa, to'lov balansining joriy operatsiyalar hisobi qoldig'ini toping.

1. 
   15 pul birlik.
   
2. 
   -55 pul birlik.
   
3. 
   80 pul birlik.
   
4. 
   -75 pul birlik.
   

2. 
   A mamlakatda xususiy investitsiyalar hajmi - 600; dav­ lat budjeti defitsiti - 200; joriy operatsiyalar balansi defitsiti - 250 pul birlikka teng. A mamlakatdagi ichki investitsiyalar miq­ dorini toping,
   

1. 
   650 pul birlik.
   
2. 
   320 pul birlik.
   
3. 
   740 pul birlik.
   
4. 
   430 pul birlik.
   

2. 
   A mamlakatda joriy yilda quyidagi makroiqtisodiy ko'rsatkichlar kuzatildi:
   

1. 
   Milliy daromad - 1000.
   
2. 
   lste'mol xarajatlari - 700.
   
3. 
   Davlat xarajatlari - 100.
   
4. 
   lchki investitsiyalar hajmi - 300.
   
5. 
   Eksport hajmi - 50.
   
6. 
   Import hajmi - 250.
   

2. 
   Yuqoridagi ma'lumotlar asosida oltin-valuta zaxiralari ha- rakati hisobini aniqlang.
   

1. 
   100 pul birlik.
   
2. 
   50 pul birlik.
   
3. 
   300 pul birlik.
   
4. 
   -150 pul birlik.
   

2. 
   Davlat budjeti defitsiti 128 mlrd dollarni, shaxsiy jamg'arma 806 mlrd dollarni, ichki real investitsiyalar hajmi 777 mlrd dollar ni tashkil etsa, mamlakatning lo'lov balansini joriy operatsiyalar hisobi qoldig'ini toping.
   

1. 
   -99 mlrd dollar.
   
2. 
   224 mlrd dollar.
   
3. 
   123 mlrd dollar.
   
4. 
   -174 mlrd dollar.
   

10.