Jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar

Amerika Qo'shma Shtatlarida
Iqtisodiyot tarixchisi Duglas Irvinning fikricha, AQShning savdo siyosati haqidagi keng tarqalgan afsona 19-asr boshlarida past tariflar amerikalik ishlab chiqaruvchilarga zarar yetkazgan, keyin esa yuqori tariflar Qoʻshma Shtatlarni 19-asr oxirida yirik sanoat kuchiga aylantirgan. The Economist of Irwinning 2017 yildagi "Clashing over Commerce: A History of Commerce: A History of the Trade Policy" kitobining sharhida shunday deyilgan:
Siyosiy dinamika odamlarni tariflar va mavjud bo'lmagan iqtisodiy tsikl o'rtasidagi bog'liqlikni ko'rishga olib keladi. Boom, tariflarning tushishi uchun etarli daromad keltiradi va inqiroz boshlanganda ularni yana oshirish uchun bosim paydo bo'ladi. Bu sodir bo'lgan vaqtga kelib, iqtisod tiklanadi, bu esa tariflarni qisqartirish halokatga sabab bo'lgan va teskarisi tiklanishni keltirib chiqargandek taassurot uyg'otadi. 'Janob. Irvin, shuningdek, protektsionizm Amerikani buyuk sanoat kuchiga aylantirgan degan g'oyani rad etishga harakat qiladi, ba'zilar bu tushuncha bugungi kunda rivojlanayotgan mamlakatlar uchun saboq beradi. Uning global ishlab chiqarishdagi ulushi 1870-yildagi 23% dan 1913-yilda 36% gacha bo'lganligi sababli, o'sha paytdagi yuqori tariflar 1870-yillarning o'rtalarida YaIMning taxminan 0,5% ga baholangan xarajatlarni keltirib chiqardi. Ba'zi sohalarda ular rivojlanishni bir necha yilga tezlashtirgan bo'lishi mumkin. Ammo Amerikaning protektsionizm davridagi o'sishi ko'proq resurslari va odamlar va g'oyalar uchun ochiqligi bilan bog'liq edi.
Irvinga ko'ra, tariflar Qo'shma Shtatlarda uchta asosiy maqsadga xizmat qiladi: "hukumat daromadlarini oshirish, importni cheklash va mahalliy ishlab chiqaruvchilarni xorijiy raqobatdan himoya qilish va savdo to'siqlarini kamaytiradigan o'zaro kelishuvlarga erishish" 1790 yildan. 1860 yilgacha o'rtacha tariflar 20 foizdan 60 foizgacha ko'tarildi, keyin yana 20 foizga tushdi. Irvin "cheklash davri" deb ta'riflagan 1861 yildan 1933 yilgacha o'rtacha tariflar 50 foizgacha oshdi va bir necha o'n yillar davomida shu darajada saqlanib qoldi. 1934 yildan boshlab, Irvin "o'zaro davr" deb ta'riflaydi, o'rtacha tarif 5 foizga tenglashguncha sezilarli darajada pasaydi.
Iqtisodchi Pol Bairoch, Qo'shma Shtatlar mamlakat tashkil topganidan to Ikkinchi Jahon urushigacha dunyodagi eng yuqori ko'rsatkichlar qatoriga kiritilganligini hujjatlashtirib, Qo'shma Shtatlarni "zamonaviy protektsionizmning ona mamlakati va tayanchi" deb ta'rifladi. 18-asr va Ikkinchi jahon urushidan keyingi davrgacha. Amerika Qo'shma Shtatlarining birinchi G'aznachilik kotibi Aleksandr Hamilton o'zining "Ishlab chiqarish to'g'risidagi hisobotida" eng mashhur ta'kidlaganidek, sanoatlashgan iqtisodiyotni protektsionizmsiz rivojlantirish mumkin emas, chunki import bojlari mahalliy "chaqaloq sanoat" ni himoya qilish uchun zarur, degan fikrda edi. Ular miqyosdagi iqtisodlarga erisha olmaguncha. Qo'shma Shtatlarning sanoat ko'tarilishi 1816–1848 yillardagi proteksionistik siyosat va 1846–1861 yillardagi mo''tadil protektsionizm siyosati ostida sodir bo'ldi va 1861–1945 yillarda qattiq protektsionistik siyosat ostida davom etdi. 19-asr oxirida yuqori tariflar Amerika maoshlarini himoya qilish va amerikalik fermerlarni himoya qilish uchun zarur bo'lganligi sababli joriy etildi. 1824-yildan 1940-yilgacha AQSH ishlab chiqarilgan mahsulotlarga Angliya yoki boshqa Yevropa davlatlariga qaraganda ancha yuqori oʻrtacha tarif stavkalarini oʻrnatdi, Ispaniya va Rossiyaning maʼlum bir davri bundan mustasno.Ikkinchi jahon urushi oxirigacha Qo'shma Shtatlar Yer yuzidagi eng proteksionistik iqtisodiyotga ega edi.
Bush ma'muriyati 2002 yilda Xitoy po'latiga tariflarni joriy qildi; 2005 yilda tarif bo'yicha mavjud tadqiqotlarni ko'rib chiqishga ko'ra, barcha tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, tariflar AQSh iqtisodiyoti va ish bilan ta'minlanganlikdan ko'ra ko'proq zarar keltirdi. Obama ma'muriyati 2009 va 2012 yillar oralig'ida dempingga qarshi chora sifatida Xitoy shinalariga tariflarni joriy qildi; 2016 yilgi tadqiqot shuni ko'rsatdiki, bu tariflar AQSh shinalari sanoatida bandlik va ish haqiga ta'sir qilmaydi.
2018-yilda Yevropa Ittifoqining savdo komissari Sesiliya Malmstryom AQSh ko‘pchilik mamlakatlardan po‘lat va alyuminiy importiga tariflarni qo‘llashda “xavfli o‘yin o‘ynamoqda” va Tramp ma’muriyatining bunday qarorini “sof protektsionizm” va “sof protektsionizm” sifatida ko‘rishini aytdi. "noqonuniy".
Xitoy-Amerika Qo'shma Shtatlari savdo urushi davrida Tramp ma'muriyati tomonidan joriy qilingan tariflar Qo'shma Shtatlarning Xitoy bilan savdo taqchilligining biroz qisqarishiga olib keldi.