Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki


Download 4.25 Mb.
Pdf ko'rish
bet121/351
Sana28.10.2023
Hajmi4.25 Mb.
#1731815
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   351
Bog'liq
Bank ishi (2)

 
Sotuvchi
Shartnoma shartlari 
Xaridor 
Sotuvchilar
Birja
Xaridorlar 
10-rasm. Fyuchers shartnomasini tuzish sxemasi 


198
Valyuta opsioni
ham valyuta operatsiyalarining turi b
o‗lib, undan 
sotuvchi xaridor oldindan kelajakdagi muayyan muddatda 
qat‘iy 
belgilangan narx b
o‗yicha muayyan miqdordagi xorijiy valyutalarni 
xarid qilish yoki sotish huquqini 
o‗z zimmasiga oladi. 
Opsionlarning quyidagi 2 ta asosiy turi mavjud: 
- «koll-opsion» (call option) - sotib olinadigan opsion 
- «put-opsion» (put option) - sotiladigan opsion 
- «koll-put» (call-put-option) - ikki yoqlama opsion 
Koll opsionning xaridori oldindan belgilangan narx b
o‗yicha muay-
yan valyuta yoki tovarni sotish huquqiga ega b
o‗ladi. Ushbu «huquq» 
xaridorga aniq tovarni sotib olish yoki sotish uning uchun foyda 
keltirmaydigan b
o‗lgan holda undan voz kechish imkoniyatini beradi. 
Opsionning sotuvchisi koll-opsion holatida opsionni bajarishi, 
ya‘ni 
sotishi lozim. Put-opsion holatiga ega opsion xaridori buni talab qilsa
muayyan tovarni sotib olishi shart. 
Valyuta opsionlarining quyidagi kamchiliklari mavjud: 
a) baho mukofotning bahosi valyuta bilan qoplangan umumiy 
summaning 5% atrofini tashkil qiladi, shunday b
o‗lsa-da, summaning 
aniqligi kutilayotgan kursning ayriboshlanishi 
o‗zgarishiga bog‗liqdir; 
b
) «oldindan» to‗lovning zarurligi. Valyuta opsionlari uning 
tuzilishi vaqtida t
o‗lanadi. Bu barcha kompaniyalar uchun ham qulay 
emas, chunki ular opsionni amalga oshirishni istasalar ham ular har 
doim naqd pulga ega b
o‗lmaydilar; 
d) savdo opsionlarini barcha valyutalarga nisbatan olib bo
‗lmaydi, 
shunday bo
‗lsa-da birjadan tashqaridagi opsionlar har qanday erkin kon-
vertirlanadigan valyutaga erkin tarzda sotiladi. 
e) Koll-opsion 
– opsion egasiga kelajakda valyuta kursi oshib ket-
ishi mumkin b
o‗lgan valyutani nisbatan past strayk-bahoda xarid qilish 
huquqini beradi. 
f) sotish uchun yoki put-opsion egasi kelajakda kursi tushib ketishi 
mumkin b
o‗lgan valyutani nisbatan yuqori strayk bahoda sotish 
huquqini beradi. 
g) put-koll opsion egasi bazis bahoda valyutani sotib olishi yoki 
sotishi mumkin.
Opsion bilan forvard bitimi orasidagi asosiy farqlar quyidagilardan 
iborat: 
- xaridor apsayddan daromad oladi; 
- xaridor daunsayddan himoyalangan; 
- xaridor opsion uchun mukofot to‗laydi. 
203
banklar ham xorijiy valyutalarda kreditlash t
o‗g‗risidagi ma‘lumot va 
axborotlarni Markaziy bankka taqdim etishlari lozim.

Download 4.25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   351




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling