Jarayon va topshiriqlarni rejalashtirish va

Rasm.7.3 soddalashtirilgan jarayonlarning o`rmoni. Strelka ota –farzand 
munosabatini ko`rsatadi. 
Jarayon tug`ilishida tizim yangi PCB tuzadi bunda jarayon tug`ilishi xolati bilan 
uni to`ldira boshlaydi, yangi jarayon o`zining yagona identifikatsiya tartib 
raqamini oladi. Biror bir jarayon tugashi bilan bo`shagan identifikatsiya nomeri 
boshqa jarayon uchun ishlatilishi mumkin. 
Odatda o`zining funktsiyalarini bajarish uchun jarayon –farzand ma’lum 
resurslarni talab qiladi: xotira, fayllar, kiritish –chiqarish qurilmalari va xokazolar. 
Ularni ajratishning ikki xil xolati bor. Yangi jarayon o`ziga ota jarayon resurslarini 
olishi mumkin. Bunda u resurslarni ota –jarayon yoki boshqa farzand –jarayonlar 
bilan bo`lishadi yoki resurslarin bevosita operatsion tizimdan olishi mumkin. 
Ajratilgan resurslar xaqidagi ma’lumot PCB ga kiritiladi. 
Ko`p martalik operatsiyalar. 
Bir martalik operatsiyalar jarayonlar OT boshqaruvi ostidagi sonini o`zgarishiga olib 
keladi va xar doim ma’lum resurslarni ajratilishi va bo`shashi bilan bog`liqdir. Ko`p 
martalik o`eratsiyalar operatsion tizimdagi jarayonlar sonini o`zgarishiga olib 
kelmaydi va resurslarni ajratish va bo`shashi bilan bog`liq bo`lishi shart emas. 

---

Jarayonlar ustida Ko`p martalik o`eratsiyalarni bajarish uchun OT qanday ishlarni 
bajarishini ko`rib chiqamiz. 
Jarayonni ishga tushirish OT, tayyor turgan jarayonlar orasidan birini bajarishga 
tanlaydi. Tanlangan jarayon uchun uni bajarilishi uchun o`erativ xotirada zarur 
ma’lumot bilan tahminlaydi. Keyin jarayon xolati bajarilish xolatiga o`zgartiriladi 
va boshqaruv jarayon komandalari xisoblagichi (schyotchik) ga ko`rsatiladigan 
komandasiga uzatiladi. Xamma zarur ma’lumotlar jarayon `CBdan olinadi. 
Jarayonni to`xtatish. Bajarilish xolatidagi jarayon ishi, biror bir uzilish natijasida 
to`xtaydi. `rotsessor avtomatik tarzda komandalar schyotchigini saqlaydi va 
boshqaruvni bu uzilishga ishlov beruvchi maxsus adresga uzatadi. OT jarayonni 
tayyorlik xolatiga o`tkazadi va uzilishni katta ishlashga, ya’ni uzilishga olib 
kelingan xolat uchun ma’lum o`eratsiyalarni bajaradi.