HTML – bu (ing. HyperText Markup Language, uzb. Giper matnli belgilash tili) bo’lib, umumjahon internet tarmog’idagi hujjatlar uchun standartlashtirilgan belgilash tili hisoblanadi.
Barcha veb-sahifalarda HTML-belgilar mavjud bo’lib ular brauzerlar tomonidan izohlanadi. Natijada formatlangan matn kompyuter yoki mobil qurilmaning ekranida aks etadi.
HTML ning 5-versiyasidan oldin HTML SGML dasturi sifatida belgilardi (ISO 8879 ga muvofiq standartlashtirilgan umumlashtiruvchi til). HTML5 dan boshlab spetsifikatsiyalari DOM (ing. Document Object Model, uzb. Hujjat Ob’ekti Modeli) nuqtai nazaridan tuzilgan.
XHTML HTML-ning yanada qattiqroq versiyasi bo’lib, u XML sintaksisiga amal qiladi va gipermatnni belgilash uchun XML til dasturidir.
WEBda HTML sahifalar odatda HTTP yoki HTTPS orqali serverdan oddiy matn shaklida yoki shifrlangan holda brauzerlarga uzatiladi.
HTML gipermatnli belgilash tili ingliz olimi Tim Berners-Li tomonidan 1986–1991 yillarda Shveytsariyaning Jenevadagi CERN labaratoriyasida ishlab chiqilgan.
HTML hujjat, odatda, ikkita bo‘limdan iborat bo‘ladi. Birinchi bo‘lim HEAD (bosh qism yoki sarlavha) bo‘limi bo‘lib u tegi bilan boshlanib HEAD tegi bilan tugaydi. Ikkinchi bo‘lim BODY (tana) bo‘limi bo‘lib, unda hujjatni mazmuni aks ettiradi va u BODY tegi bilan boshlanib BODY tegi bilan tugaydi. Agar HTML hujjat freym-strukturani ifodalashi (web-brauzer oynasidagi ma’lumotlar alohida sohalarda aks ettishi) lozim bo‘lsa, u holda BODY bo‘limi o‘rniga FRAMESET (FRAME SET – strukturalar (ramkalar) tizilmasi (to‘plami), juft tegi yordamida) bo‘limi ishlatiladi. Shuni ta’kidlash joizki, HTML-hujjatda va juft teglarini yozish tavsiya etiladi, lekin majburiy emas.
Web-sahifaga kiritilishi lozim bo‘lgan yana bir element – web-sahifa nomi bo‘lib, nom kiritish uchun <ТITLE> tegi qo‘llaniladi. Web-sahifada bu teg bir marta ishlatiladi. Web-sahifa nomi web-brauzerning sarlavha satrida aks etib, web-sahifaning o‘zida ko‘rinmaydi. Shu sababli uni web-sahifaning istalgan joyiga yozish mumkin. Ammo web-sahifa nomini web-sahifa boshiga yozish maqsadga muvofiq. Web-sahifa nomi tegi bilan yakunlanadi. Web-sahifaga istalgan nom, masalan, o‘z ismingizni berishingiz mumkin.
HTML tili muttasil rivojlanib bormoqda. O‘z navbatida web-brauzerlar ham yangilanib turibdi. Hozirgi kunda web-sahifa tayyorlash uchun asosan HTML5 tilidan foydalaniladi.
HTML Versiyalari:
HTML 2.0 — IETF tomonidan tavsiya etilgan standart holatda (18 noyabr 1995 yil) RFC 1866 sifatida nashr etilgan.
HTML 3.0–1995 yil 28 mart — IETF Internet-loyihasi (1995 yil 28 sentyabrgacha)
HTML 3.2–1997 yil 14 yanvar
HTML 4.0–1997 yil 18 dekabr
HTML 4.01–1999 yil 24 dekabr
ISO / IEC 15445: 2000 (HTML 4.01 qat’iyligiga asoslangan ISO HTML deb nomlanadi) — 2000 yil 15 may
HTML5–2014 yil 28 oktyabr
HTML 5.1 2012 yil 17 dekabrda ishlab chiqila boshlandi. 2016 yil 1-noyabrda foydalanish uchun tavsiya etiladi.
HTML 5.2 2017 yil 14-dekabr kuni taqdim etildi.
HTML 5.3 2018 yil 24 dekabrda taqdim etildi.
2.JavaScript tili sintaksisi
JavaScript - bu interaktiv veb-saytlar va veb-ilovalarni yaratish uchun foydalaniladigan dasturlash tili. Uning sintaksisi C++ va Java kabi boshqa dasturlash tillariga o'xshaydi. JavaScript-da bir nechta asosiy sintaksis qoidalari:
JavaScript-dagi bayonotlar odatda nuqtali vergul (;) bilan tugaydi
O'zgaruvchilar "var", "let" yoki "const" kalit so'zlari yordamida e'lon qilinadi
Funktsiyalar "funktsiya" kalit so'zi yordamida e'lon qilinadi
Ob'ektlar jingalak qavslar yordamida aniqlanadi {}
Masivlar kvadrat qavslar []
yordamida aniqlanadi
Izohlarni bir qatorli sharhlar uchun "//" yoki ko'p qatorli sharhlar uchun "//" yordamida kiritish mumkin.
3.Eng mashhur 10 ta JavaScript frameworklar va kutubxonalar
1. React.js: Facebook tomonidan ishlab chiqilgan foydalanuvchi interfeyslarini yaratish uchun kutubxona.
2. Angular.js: Google tomonidan ishlab chiqilgan veb-ilovalarni yaratish uchun keng qamrovli ramka.
3. Vue.js: foydalanuvchi interfeyslarini yaratish uchun progressiv ramka.
4. jQuery: HTML-hujjatlarni o'tkazish, hodisalarni boshqarish va Ajax bilan o'zaro aloqalarni soddalashtirish uchun tezkor va ixcham JavaScript kutubxonasi.
5. Node.js: Tez va kengaytiriladigan tarmoq ilovalarini yaratish uchun Chrome JavaScript ish vaqtiga asoslangan platforma.
6. Express.js: Node.js ustida veb-ilovalarni yaratish uchun mashhur ramka.
7. Ember.js: ulkan veb-ilovalarni yaratish uchun asos.
8. Backbone.js: kengaytiriladigan va xizmat koʻrsatish mumkin boʻlgan veb-ilovalarni yaratish uchun engil va moslashuvchan kutubxona.
9. D3.js: Internetda ma'lumotlarni vizuallashtirish uchun kutubxona.
10. Three.js: Internetda 3D grafik va animatsiyalarni yaratish uchun kutubxona.
4.HTML da matnlar bilan ishlovchi teglar
HTML veb-sahifadagi matn tarkibini formatlash va tuzish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan bir nechta matnni boshqarish teglarini taqdim etadi. Quyida HTML-da matnni boshqarish uchun ishlatiladigan teglar keltirilgan:
`
` to `
`: Bu teglar turli oʻlcham va darajadagi sarlavhalarni yaratish uchun ishlatiladi.
: Bu teg matnning paragraflarini yaratish uchun ishlatiladi.
`` yoki ``: Bu teglar matnni qalin qilish uchun ishlatiladi.
yoki : Bu teglar matnni kursiv qilish uchun ishlatiladi.
``: Bu teg matnning tagiga chizish uchun ishlatiladi.
yoki : Bu teglar matn boʻylab oʻtish uchun ishlatiladi.
``: Bu teg yuqori chiziq matnini yaratish uchun ishlatiladi.
: Bu teg pastki qator matnini yaratish uchun ishlatiladi.
`
`: Bu teg qator uzilishini kiritish uchun ishlatiladi.
: Bu teg gorizontal qoida yoki chiziq kiritish uchun ishlatiladi.
5.Mijoz-server texnologiyasining ishlash printsipi
Mijoz-server texnologiyasi - mijoz (masalan, veb-brauzer) tarmoq orqali serverga (masalan, veb-serverga) so'rovlar yuboradigan taqsimlangan hisoblash modelidir. Mijoz-server texnologiyasining ishlashning asosiy tamoyillari:
1. Mijoz serverga soʻrov yuboradi: Mijoz tarmoq orqali serverga maʼlumotlar yoki xizmatlar uchun soʻrov yuboradi. Bu soʻrov boshqa turdagi soʻrovlar qatorida veb-sahifa soʻrovi, fayl uzatish yoki maʼlumotlar bazasi soʻrovi shaklida boʻlishi mumkin.
2. Server so'rovni qayta ishlaydi: Server mijozdan so'rovni oladi va uni qayta ishlaydi. Bunga maʼlumotlar bazasidan maʼlumotlarni olish, dasturni bajarish yoki veb-sahifa yaratish va boshqa vazifalar kiradi.
3. Server mijozga javob yuboradi: Server so‘rovni ko‘rib chiqqandan so‘ng, tarmoq orqali mijozga javob yuboradi. Bu javob boshqa turdagi javoblar qatorida veb-sahifa, fayl yoki maʼlumotlar shaklida boʻlishi mumkin.
4. Mijoz javobni ko'rsatadi: mijoz serverdan javob olgandan so'ng, u ma'lumotlarni ko'rsatadi yoki so'ralgan amalni bajaradi. Bunga veb-sahifani ko‘rsatish, videoni o‘ynatish yoki dasturni bajarish kabi boshqa amallar kiradi.
Umuman olganda, mijoz-server texnologiyasi mijozlarga tarmoq orqali serverlardan maʼlumotlar yoki xizmatlarga soʻrovlar qilish imkonini berish orqali taqsimlangan hisoblash imkonini beradi, serverlar esa bu soʻrovlarga ularni qayta ishlash va javobni yuborish orqali javob beradi.
6.Veb ilova xavfsizligini ta‟minlashning usullari
Veb-ilova xavfsizligini ta'minlashning ba'zi usullari quyidagilardan iborat:
1. Xavfsiz kodlash amaliyotini joriy etish
2. Dasturiy ta'minot va xavfsizlik yamoqlarini muntazam yangilab turish
3. Doimiy ravishda xavfsizlikni baholash va kirish testlarini o'tkazish
4. Kuchli autentifikatsiya va kirishni boshqarish vositalaridan foydalanish
5. Tranzit va dam olishdagi maxfiy ma'lumotlarni shifrlash
6. Shubhali faoliyat uchun jurnallarni kuzatish va tahlil qilish
7. Foydalanuvchilar va xodimlarni xavfsizlik boʻyicha ilgʻor tajribalarga oʻrgatish.
Veb-serverda ishlaydigan har qanday dasturiy ta'minot veb-ilova deb ataladi. Veb-ilovalar alohida qurilmalar bilan chegaralanib qolmaydi va shu sababli ko'plab xavfsizlik xatarlariga duchor bo'ladi. Bulutda tobora ko'proq ma'lumotlar saqlanishi bilan jismoniy serverlar asta-sekin eskirmoqda va veb-ilovalarni arzon, oson va xavfsiz tarzda joylashtiradigan yanada ilg'or echimlarga o'z o'rnini bosmoqda.
1. Ma'lumotlaringizni shifrlang va zaxiralang
2. Eng yaxshi amaliyotlarni ishlab chiqish uchun so'nggi kiberxavfsizlik tendentsiyalariga rioya qiling
3. Haqiqiy vaqt rejimida xavfsizlik monitoringini amalga oshirish
4. Ilg'or xavfsizlik choralarini amalga oshirish
5. Umumiy HTTP sarlavhalaridan foydalaning
xulosa
7.JavaScriptda ma’lumotlar tiplari
JavaScript-da bir nechta ma'lumotlar turlari mavjud, jumladan:
1. Ibtidoiy turlar: mantiqiy, null, aniqlanmagan, raqam, satr va belgi (ECMAScript 6 da qo'shilgan).
2. Obyekt turlari: obyektlar, massivlar va funksiyalar.
Birlamchi turlar o'zgarmasdir, ya'ni ularning qiymatlarini o'zgartirib bo'lmaydi. Ob'ekt turlari o'zgaruvchan va o'zgartirilishi mumkin.
JavaScript-dagi o'zgaruvchilar dinamik tarzda yoziladi, ya'ni ular istalgan turdagi ma'lumotlarning qiymatlarini saqlashi mumkin.
8.HTML atributlari
HTML atributlari HTML elementi haqida qoʻshimcha maʼlumot beradi. Ba'zi umumiy HTML atributlariga quyidagilar kiradi:
1. id: element uchun noyob identifikator.
2. sinf: Elementga uslublarni qo'llash uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan sinf nomi.
3. style: Elementga qo'llaniladigan ichki uslublar.
4. src: Rasm yoki media element uchun manba URL.
5. alt: Tasvir elementi uchun muqobil matn.
6. href: havola elementi uchun URL.
7. target: Bog'langan hujjatni qayerda ochishni belgilaydi.
8. turned off: elementni o'chiradi.
9. readonly: elementni faqat o'qish uchun qiladi.
10. value: Kirish elementining qiymatini belgilaydi.
Element va uning maqsadiga qarab yana koʻplab HTML atributlari mavjud.
9.JavaScriptda oʻzgaruvchilardan foydalanish
JavaScript-da o'zgaruvchilar ma'lumotlar qiymatlarini saqlash uchun ishlatiladi. Siz oʻzgaruvchini var, let yoki const kalit soʻzidan, keyin esa oʻzgaruvchi nomidan foydalanib eʼlon qilishingiz mumkin. Masalan:
var myVariable = "Hello World!";
let myNumber = 42;
const PI = 3.14
Keyin oʻzgaruvchidan uning nomiga murojaat qilib, butun kodingizdan foydalanishingiz mumkin. Masalan:
console.log(myVariable); // Outputs "Hello World!"
myNumber = myNumber + 1;
console.log(myNumber); // Outputs 43
E'tibor bering, var va let o'zgaruvchilar yangi qiymatlarga qayta tayinlanishi mumkin, const o'zgaruvchilari e'lon qilingandan keyin ularni qayta tayinlab bo'lmaydi.
10.CSS va JavaScript yordamida animatsiyalar yaratish
Siz CSS kalit kadrlarini belgilash va ularni ishga tushirish uchun JavaScript-dan foydalanib, CSS va JavaScript-dan foydalanib animatsiyalarni yaratishingiz mumkin. Mana bir misol:
HTML:
CSS:
@keyframes myAnimation {
0% { transform: scale(1); }
50% { transform: scale(1.5); }
100% { transform: scale(1); }
}
#myElement {
width: 100px;
height: 100px;
margin: 200px;
background-color: red;
animation: myAnimation 2s infinite;
}
JavaScript:
var element = document.getElementById("myElement");
element.addEventListener("click", function() {
element.style.animationPlayState = "paused";
});
Ushbu misolda biz elementni yuqoriga va pastga o'lchaydigan myAnimation deb nomlangan CSS kalit kadr animatsiyasini aniqlaymiz. Biz ushbu animatsiyani myElement divga animation xususiyatidan foydalanib qo‘llaymiz. Shuningdek, biz element bosilganda animatsiyani pauza qiladigan JavaScript hodisasi tinglovchisini ham belgilaymiz.
Siz CSS kalit kadrlari va animatsiya xususiyatlarini oʻzgartirish orqali animatsiyani sozlashingiz mumkin va turli JavaScript hodisalari yoki shartlari yordamida animatsiyani ishga tushirishingiz mumkin.
Mijoz-server texnologiyasi ko'plab ilovalar va tizimlarda qo'llaniladigan umumiy arxitekturadir. Bu texnologiyaning afzalliklari va kamchiliklari:
Afzalliklar:
- Mijoz-server arxitekturasi kerak bo'lganda qo'shimcha serverlar yoki mijozlarni qo'shish orqali tizimni oson masshtablash imkonini beradi.
- Xavfsizlik: Markazlashtirilgan serverlar maʼlumotlar va ilovalarga kirishni nazorat qilish orqali yanada yaxshi xavfsizlikni taʼminlaydi.
- Markazlashtirilgan maʼlumotlarni boshqarish: maʼlumotlarni markaziy serverda saqlash oson zaxira nusxasini yaratish va qayta tiklash, shuningdek, maʼlumotlarni yanada samarali boshqarish imkonini beradi.
- Resurs almashish: Bir nechta mijozlar bitta server tomonidan taqdim etilgan resurslarni, masalan, ishlov berish quvvati yoki saqlash joyini almashishi mumkin.
Kamchiliklari:
- Bitta nosozlik nuqtasi: Agar server ishlamay qolsa, butun tizim ta'sir qilishi mumkin.
- Tarmoqqa bog'liqlik: Mijoz-server arxitekturasi barqaror va xavfsiz tarmoq ulanishiga tayanadi, bu esa tarmoq infratuzilmasi zaif hududlarda kamchilik bo'lishi mumkin.
- Narxi: Serverni o'rnatish va unga xizmat ko'rsatish qimmatga tushishi mumkin, ayniqsa kichik o'lchamli ilovalar uchun.
- Cheklangan mobillik: Mijoz-server arxitekturasi mobillikni cheklashi mumkin, chunki mijozlar maʼlumotlar va ilovalarga kirish uchun serverga ulangan boʻlishi kerak.
Umuman olganda, mijoz-server texnologiyasi ko'plab ilovalar uchun kuchli va samarali arxitektura bo'lishi mumkin, lekin u tizimni loyihalash va amalga oshirishda e'tiborga olinishi kerak bo'lgan cheklovlar va kamchiliklarga ham ega.
12.HTMLda Class atributiga misol keltiring
Albatta, HTML-dagi sinf atributining keng tarqalgan namunasi quyidagicha:
Hello World!
Ushbu misolda class atributi CSS sinfini konteynerni div elementiga va matnga belgilash uchun ishlatiladi. code>-ni p elementiga kiriting. Bu CSS yordamida ushbu elementlarni yanada aniqroq uslublash imkonini beradi.
13. PHP tili va sintaksisi
PHP (Hypertext Preprocessor) - bu veb-ishlab chiqish uchun ishlatiladigan mashhur server tomonidagi skript tili. U HTML-ga kiritilgan va ishlab chiquvchilarga veb-sahifalarni dinamik ravishda yaratishga imkon beradi. Quyida PHP ning asosiy sintaksisi va xususiyatlari keltirilgan:
PHP kodi `` teglari
ichiga kiritilgan.
PHP bayonotlari nuqta-vergul (;) bilan tugaydi
O'zgaruvchilar `$` belgisi, keyin o'zgaruvchi nomi
yordamida e'lon qilinadi.
PHP qatorlar, butun sonlar, floatlar, mantiqiy va massivlar kabi turli xil ma'lumotlar turlarini qo'llab-quvvatlaydi
Shartli operatorlar va tsikllar dastur oqimini boshqarish uchun ishlatiladi
Funksiyalar aniq vazifalarni bajarish uchun belgilanishi va chaqirilishi mumkin
PHP ma'lumotlarni saqlash va olish uchun MySQL kabi ma'lumotlar bazalari bilan o'zaro aloqada bo'lishi mumkin
PHP shuningdek, fayllarni yuklash va fayl operatsiyalarini bajarishi mumkin
Mana, joriy sanani chiqaradigan oddiy PHP skriptiga misol:
$date = date('Y-m-d');
echo "Today's date is: $date";
?>
14. Mysql da baza bilan ishlash
MySQL mashhur ochiq manbali relyatsion ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimi bo'lib, u veb-ishlab chiqishda keng qo'llaniladi. MySQL ma'lumotlar bazasi bilan ishlash uchun bir necha asosiy qadamlar:
1. Ma'lumotlar bazasiga ulanish: MySQL ma'lumotlar bazasiga ulanish o'rnatish uchun mysqli_connect() funksiyasidan foydalaning. Parametr sifatida maʼlumotlar bazasi xosti, foydalanuvchi nomi, parol va maʼlumotlar bazasi nomini koʻrsatishingiz kerak.
2. So'rovlarni bajarish: Ma'lumotlar bazasida SQL so'rovlarini bajarish uchun mysqli_query() funksiyasidan foydalaning. Jadvallar yaratish, maʼlumotlarni kiritish, maʼlumotlarni yangilash va maʼlumotlarni oʻchirish kabi turli amallarni bajarishingiz mumkin.
3. Ma'lumotlarni olish: Ma'lumotlar bazasidan ma'lumotlarni olish uchun mysqli_fetch_array() yoki mysqli_fetch_assoc() funksiyasidan foydalaning. Siz maʼlumotlarni massivlar, obyektlar yoki satrlar kabi turli formatlarda olishingiz mumkin.
4. Ulanishni yoping: Ishingiz tugagach, ma'lumotlar bazasi ulanishini yopish uchun mysqli_close() funksiyasidan foydalaning.
MySQL ma'lumotlar bazasiga ulanadigan, jadval yaratadigan, ma'lumotlarni kiritadigan va ma'lumotlarni oladigan PHP skriptiga misol:
// Connect to the database
$conn = mysqli_connect("localhost", "username", "password", "database");
// Check connection
if (!$conn) {
die("Connection failed: " . mysqli_connect_error());
}
// Create table
$sql = "CREATE TABLE users (
id INT(6) UNSIGNED AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY,
firstname VARCHAR(30) NOT NULL,
lastname VARCHAR(30) NOT NULL,
email VARCHAR(50),
reg_date TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP ON UPDATE CURRENT_TIMESTAMP
)";
mysqli_query($conn, $sql);
// Insert data
$sql = "INSERT INTO users (firstname, lastname, email) VALUES ('John', 'Doe', 'john@example.com')";
mysqli_query($conn, $sql);
// Retrieve data
$sql = "SELECT * FROM users";
$result = mysqli_query($conn, $sql);
if (mysqli_num_rows($result) > 0) {
while($row = mysqli_fetch_assoc($result)) {
echo "id: " . $row["id"] . " - Name: " . $row["firstname"] . " " . $row["lastname"] . "
";
}
} else {
echo "0 results";
}
// Close the connection
mysqli_close($conn);
?>
15. HTMLda yozuv formatlash
HTML matnni formatlashning bir necha usullarini taqdim etadi, jumladan:
Sarlavhalar: turli darajadagi sarlavhalar uchun `
` - `
` teglari
Paragraflar: paragraflar yaratish uchun
teglari
Qalin va kursiv matn: mos ravishda `` va `` teglari
Tagi chizilgan matn: teglar
Chizilgan matn: `` yoki `` teglar
Yuqori va pastki chiziq matni: mos ravishda va teglari
Shuningdek, CSS yordamida qo'llanilishi mumkin bo'lgan shrift o'lchami va rangi kabi boshqa formatlash imkoniyatlari ham mavjud.
16. JavaScript identifikatorlari
JavaScript-da identifikator o'zgaruvchiga, funktsiyaga yoki tegga berilgan nomdir. JavaScript-da yaroqli identifikatorlarni yaratish uchun ba'zi qoidalar:
Identifikatorlar faqat harflar (a-z, A-Z), raqamlar (0-9), pastki chiziq (\_) yoki dollar belgilarini ($) o'z ichiga olishi mumkin.
Identifikatorlar raqam bilan boshlanmaydi.
Identifikatorlar katta-kichik harflarga sezgir.
Zaxiralangan so'zlarni identifikator sifatida ishlatib bo'lmaydi.
JavaScript-dagi haqiqiy identifikatorlarga misollar: firstName, total_amount va calculatePrice. Yaroqsiz identifikatorlarga misollar: 1stPlace (raqam bilan boshlanadi), to'liq nom (defisdan iborat) va if (zaxiralangan so'z).< /p>
17. PHPdagi o‟zgaruvchilar
PHP da o'zgaruvchilar raqamlar, satrlar yoki massivlar kabi qiymatlarni saqlash uchun ishlatiladi. Quyida PHP da oʻzgaruvchilarni yaratish va ulardan foydalanish qoidalari keltirilgan:
* Oʻzgaruvchilar nomlari dollar belgisi ($) bilan boshlanadi, keyin esa nom keladi.
* Oʻzgaruvchilar nomlarida harflar, raqamlar va pastki chiziq (\_) boʻlishi mumkin, lekin raqam bilan boshlana olmaydi.
* O'zgaruvchilar nomlari katta-kichik harflarga sezgir.
* O'zgaruvchilarga qiymatlarni belgilash operatori (=) yordamida belgilash mumkin.
* O'zgaruvchilarni ishlatishdan oldin e'lon qilish shart emas.
Bu yerda PHP da oʻzgaruvchilar deklaratsiyasi va topshiriqlariga misollar keltirilgan:
```
$name = "John"; // Assigns the string "John" to the variable $name
$age = 25; // Assigns the integer 25 to the variable $age
$numbers = array(1, 2, 3); // Assigns an array to the variable $numbers
```
Oʻzgaruvchilar ifodalarda va funksiya argumentlari sifatida ham ishlatilishi mumkin. Masalan:
```
$total = $price * $quantity; // Calculates the total price using variables $price and $quantity
echo "Hello, " . $name . "!"; // Concatenates the variable $name with a string and outputs it
```
18. HTTP protokoli versiyasi
HTTP (Hypertext Transfer Protocol) - bu veb-serverlar va mijozlar (masalan, veb-brauzerlar) o'rtasidagi aloqa uchun ishlatiladigan protokol. Hozirda HTTP protokolining ikkita versiyasidan foydalanilmoqda:
1. HTTP/1.1: Bu protokolning eski versiyasi bo'lib, bugungi kunda ham keng qo'llaniladi. U soʻrov/javob modelidan foydalanadi, bunda mijoz serverga soʻrov yuboradi va server holat kodi va xabar matni bilan javob beradi.
2. HTTP/2: Bu protokolning yangiroq versiyasi boʻlib, unumdorlikni oshirish va kechikishni kamaytirish uchun moʻljallangan. U HTTP/1.1 tomonidan qoʻllaniladigan matnga asoslangan format oʻrniga ikkilik formatdan foydalanadi va bitta ulanish orqali soʻrovlar va javoblarni multiplekslash imkonini beradi.
Protokolning ikkala versiyasida so'rovlar va javoblar uchun bir xil asosiy tuzilma qo'llaniladi, ular so'rov qatori yoki holat qatori, sarlavhalar va xabarlar tanasini (agar mavjud bo'lsa) o'z ichiga oladi. Biroq, HTTP/2 server push kabi baʼzi yangi xususiyatlarni taqdim etadi, bu esa serverga resurslarni mijozga soʻralishidan oldin yuborish imkonini beradi.
19. Ma’lumotlar bazasi haqida tushuncha
Ma'lumotlar bazasi - oson kirish, boshqarish va yangilash mumkin bo'lgan ma'lumotlarning tashkillashtirilgan to'plami. U axborotni samarali qidirish va manipulyatsiya qilish imkonini beradigan tarzda saqlash va tartibga solish uchun ishlatiladi. Ma'lumotlar bazalari odatda korxonalar, tashkilotlar va davlat idoralarida katta hajmdagi ma'lumotlarni boshqarish va tahlil qilish uchun ishlatiladi. Ma'lumotlar bazalarining har xil turlari mavjud, jumladan relyatsion ma'lumotlar bazalari, hujjatga yo'naltirilgan ma'lumotlar bazalari va grafik ma'lumotlar bazalari, ularning har biri o'zining kuchli va zaif tomonlariga ega. Agar sizda aniq savollar boʻlsa yoki maʼlumotlar bazasi tushunchasi boʻyicha yordam kerak boʻlsa, bemalol soʻrang!
20.HTML da matnni qisqartirish
Matnni HTML-da qisqartirishning bir necha yo'li mavjud.
1. Bunday xususiyatdan foydalanish `style` atributi:
```
Matn qisqaldi.
```
2. HTML `font` tegidan foydalanish. Bu usul avvallar ko'plab foydalanar edi lekin hozirgi kunda tavsiya qilinmaydi, chunki "font" tegi matnni qisqartirsa ham, uni stilini belgilash davom etadi.
```
Matn qisqaldi.
```
3. HTML `small` (kichik) tegidan foydalanish:
```
Matn qisqaldi.
```
4. `sub` (yuqori quchon) yoki `sup` (pastki quchon) teglarini matnni kichraytirish uchun ham foydalanish mumkin:
```
H2O
The 10th element is neon.
```
5. CSS faylda matnning "font-size" xususiyatini o'zgartirish:
`style.css` fayli:
```
small {
font-size: 12px;
}
```
HTML fayli:
```
Matn qisqaldi.
```
Shu bilan birga, eng yaxshi usul matnni qisqartirish uchun font-mihtarlar bilan ishlash emas, balki ma'lumotlarqachon shunchalik kam niqobdagi bo'lmasligini ta'minlash uchun kontentga oid ma'lumotni sodda tilga yozishni aniq qilishdan iboratdir.
JavaScriptda o‘zgaruvchilarga hech qanday tip biriktirilmaydi. Biron-bir tipdaqi qiymatni o‘zlashtirgandan so‘ng o‘zgaruvchiga boshqa tipdagi qiymatni bersangiz hech qanday xatolik yuz bermaydi va o‘zgaruchi yangi tipni o‘zlashtirib oladi. Shuning uchun JavaScriptni ba’zida tipizatsiyaga ega emas deyishadi. Ammo bu mutlaqo noto‘g‘ri, JavaScript tipizatsiyaga ega va u “dinamik tipizatsiya” qoidalari asosida ishlaydi.
O‘zgaruvchidan foydalanish uchun uni avval e’lon qilish kerak. JavaScriptda buni 3 xil usulda amalga oshirish mumkin: var, let yoki const kalit so‘zlari orqali. Bularning har biri turli maqsadlarda ishlatiladi.
JavaScript-da quyidagi tiplar mavjud:
1. String (matn)
2. Number (son)
3. Boolean (mantiqiy qiymat)
4. Null (bo'sh qiymat)
5. Undefined (aniq qiymat)
6. Object (ob'ekt)
7. Array (massiv)
8. Function (funksiya)
22.PHPda operatorlar
PHP-da quyidagi operatorlar mavjud:
1. Aritmetik operatorlar: +, -, *, /, % (qoldiqni topish uchun), ++ (birga ko'paytirish), -- (birga kamaytirish)
2. Tenglik operatori: ==
3. To'g'ri tenglik operatori: ===
4. Farqli operatori: !=
5. To'g'ri farqli operatori: !==
6. Kichikroq operatori: <
7. Kattaroq operatori: >
8. Kichikroq yoki teng operatori: <=
9. Kattaroq yoki teng operatori: >=
10. Mantiqiy operatorlar: && (va), || (yoki), ! (emas)
11. Tugatish operatori: ; (nuqta)
12. Tenglashtirish operatori: = (tenglashtirish)
13. Qo'shish operatori: .= (matnlar uchun)
14. Shart operatorlari: ? (shart), : (to'g'ri), ?? (null ko'rsatuvchi)
15. Bitwise operatorlar: & (and), | (or), ^ (xor), ~ (not), << (kichikroq), >> (kattaroq)
23.HTML – meta teglari
HTML-da quyidagi meta teglari mavjud:
1. : Matn kodlamasi uchun ishlatiladi.
2. : Sahifani mobil qurilmalarda ham to'g'ri ko'rsatish uchun ishlatiladi.
3. : Sahifa haqida qisqacha ma'lumotni belgilash uchun ishlatiladi.
4. : Sahifaga mos keladigan kalit so'zlar ro'yxatini belgilash uchun ishlatiladi.
5. : Sahifaning muallifini belgilash uchun ishlatiladi.
6. : Sahifani avtomatik ravishda yangi sahifaga yo'naltirish uchun ishlatiladi.
7. : Sayt indeksatsiyasi va izohlashi uchun ishlatiladi.
8. : Google Search Console-da saytni tasdiqlash uchun ishlatiladi.
24.Laravel freymvorki bilan ishlash
Laravel freymvorki, PHP dasturlash tilida veb ilovalar yaratish uchun ishlatiladigan birinchi klas freymvorklardan biridir. Laravel freymvorki bilan ishlash uchun quyidagi qadamlarni bajaring:
1. Laravel ni o'rnatish: Laravel ni o'rnatish uchun Composer ni o'rnatishingiz kerak. Composer, PHP paketlarini boshqarish uchun ishlatiladigan bir kutubxonadir. Keyin Laravel ni o'rnatishingiz kerak.
2. Laravel proyektini yaratish: Laravel proyektini yaratish uchun Terminalni oching va quyidagi buyruqni kiriting: composer create-project --prefer-dist laravel/laravel myproject
3. Routing: Laravel da routing, URL larni kontrollerga bog'lash uchun ishlatiladi. Routing faylini yaratib, URL larni bog'lash kerak.
4. Kontrollerlar: Kontrollerlar, proyektning asosiy qismidir. Kontrollerlar, URL larni qabul qilib, foydalanuvchiga javob beradilar.
5. Model va ma'lumotlar bazasi: Laravel da model va ma'lumotlar bazasi, ma'lumotlarni saqlash va ularga kirish uchun ishlatiladi.
6. Blade templating engine: Blade templating engine, HTML va PHP kodlarni birlashtirish uchun ishlatiladi. Bu shaklda, HTML kodlari ichida PHP kodlari ham ishlatilishi mumkin.
7. Middleware: Middleware, HTTP so'rovlarni tekshirish uchun ishlatiladi. Middleware, so'rovni qabul qilib, tekshirib, javobni qaytaradi.
8. Testing: Laravel da testing, proyektning to'liqligini tekshirish uchun ishlatiladi. Testing, proyektning xatolarini aniqlash uchun muhimdir.
Laravel freymvorki bilan ishlash, veb ilovalarni tez va oson yaratishga imkon beradi. Laravel ni o'rganish, PHP dasturlash tilini o'rganishga ham yordam beradi.
25.PHP tilini boshqaruv konstruksiyalari
PHP tilini boshqaruv konstruksiyalari, dasturlashda ishlatiladigan asosiy elementlardir. Bu konstruksiyalar, dastur yozishda foydalanuvchiga ma'lum bir vazifani bajarishga yordam beradi. Quyidagi PHP tilini boshqaruv konstruksiyalari mavjud:
1. If/else: If/else, shartlarni tekshirish uchun ishlatiladi. Shart to'g'ri bo'lsa if blokida yozilgan kodlar bajariladi, aks holda else blokida yozilgan kodlar bajariladi.
2. For/foreach: For/foreach, massivlarda va ro'yxatlarda elementlarni qayta-qayta ko'rish uchun ishlatiladi.
3. Switch/case: Switch/case, bir nechta shartni tekshirish uchun ishlatiladi. Shartning qiymati switch blokida yozilgan case lar bilan solishtiriladi.
4. Function: Function, dasturda muhim vazifalarni bajaruvchi kodlar to'plami hisoblanadi. Function, dasturni modullarga ajratishda ham foydalaniladi.
5. Class: Class, obyektlarni yaratish uchun ishlatiladi. Class ichida metodlar va xususiyatlar yoziladi.
6. Interface: Interface, bir nechta klassning bir-biriga mos keladigan funktsiyalarini birlashtirish uchun ishlatiladi.
7. Trait: Trait, klasslar orasida kodni qayta ishlash uchun ishlatiladi. Trait, klasslar ichida metodlar va xususiyatlarni birlashtirishda ham foydalaniladi.
PHP tilini boshqaruv konstruksiyalari, dasturlashda yuqori darajadagi funksionalni yaratishga imkon beradi. Bu konstruksiyalar dasturlashda yuqori darajali kodlarni yozishga yordam beradi.
26.JavaScript tilining ifodalari va amallari
JavaScript tilining ifodalari va amallari quyidagilardir:
1. If/else: If/else, shartlarni tekshirish uchun ishlatiladi. Shart to'g'ri bo'lsa if blokida yozilgan kodlar bajariladi, aks holda else blokida yozilgan kodlar bajariladi.
2. For/foreach: For/foreach, massivlarda va ro'yxatlarda elementlarni qayta-qayta ko'rish uchun ishlatiladi.
3. Switch/case: Switch/case, bir nechta shartni tekshirish uchun ishlatiladi. Shartning qiymati switch blokida yozilgan case lar bilan solishtiriladi.
4. Function: Function, dasturda muhim vazifalarni bajaruvchi kodlar to'plami hisoblanadi. Function, dasturni modullarga ajratishda ham foydalaniladi.
5. Class: Class, obyektlarni yaratish uchun ishlatiladi. Class ichida metodlar va xususiyatlar yoziladi.
6. Event: Event, foydalanuvchi interfeysida amalga oshirilgan harakatlar uchun ishlatiladi. Misol uchun, tugma bosilganda yoki sahifa yuklanganda amalga oshiriladigan funksiyalar yozilishi mumkin.
7. DOM manipulation: DOM manipulation, HTML elementlarini JavaScript orqali o'zgartirish uchun ishlatiladi. Misol uchun, bir tugmani yashirish yoki qayta ko'rsatish uchun.
JavaScript tilining ifodalari va amallari, veb-dasturlarni dinamik qilishda va foydalanuvchi interfeysini yaxshilashda juda muhim ahamiyatga ega. Bu konstruksiyalar, JavaScript tilini boshqaruv konstruksiyalari hisoblanadi va dasturlashda yuqori darajadagi funksionalni yaratishga imkon beradi.
27.PHPning standart funksiyalari
PHPning standart funksiyalari quyidagilardir:
1. String funksiyalari: String funksiyalari, matnlar bilan ishlash uchun ishlatiladi. Misol uchun, strlen() funksiyasi matndagi belgi sonini hisoblaydi.
2. Array funksiyalari: Array funksiyalari, massivlarda elementlarni qayta-qayta ko'rish uchun ishlatiladi. Misol uchun, count() funksiyasi massivdagi elementlar sonini hisoblaydi.
3. File funksiyalari: File funksiyalari, fayllar bilan ishlash uchun ishlatiladi. Misol uchun, fopen() funksiyasi faylni ochish uchun ishlatiladi.
4. Date/Time funksiyalari: Date/Time funksiyalari, sana va vaqtni ko'rsatish uchun ishlatiladi. Misol uchun, date() funksiyasi hozirgi vaqtni ko'rsatadi.
5. Math funksiyalari: Math funksiyalari, matematik amallar uchun ishlatiladi. Misol uchun, round() funksiyasi sonni yaxlitlaydi.
6. Regular Expression funksiyalari: Regular Expression funksiyalari, matnlar bilan ishlashda shakllar va belgilar bilan ishlash uchun ishlatiladi. Misol uchun, preg_match() funksiyasi matnda belgi shaklini tekshiradi.
7. Database funksiyalari: Database funksiyalari, ma'lumotlar bazalarida ma'lumotlarni qidirish va boshqa amallar uchun ishlatiladi. Misol uchun, mysqli_query() funksiyasi SQL so'rovini bajaradi.
PHPning standart funksiyalari, veb-dasturlashda juda muhim ahamiyatga ega. Bu funksiyalar, PHP tilini boshqaruv konstruksiyalari hisoblanadi va dasturlashda yuqori darajadagi funksionalni yaratishga imkon beradi.
28.PHP da turli berilganlar bazasini boshqarish tizimlari bilan ishlash.
PHP, MySQL, PostgreSQL, Oracle, Microsoft SQL Server va boshqa turli turlari bor berilganlar bazalarini boshqarish tizimlari bilan ishlash imkonini beradi. Bu tizimlar orqali, ma'lumotlarni qidirish, qo'shish, o'zgartirish va o'chirish imkoniyatiga ega bo'lish mumkin. Misol uchun, mysqli_connect() funksiyasi MySQL serveriga ulanishni yaratadi va mysqli_query() funksiyasi SQL so'rovini bajaradi.
29.Blokli va satrli belgilash elementlari
PHP-da blokli belgilash elementlari { } belgilari orqali ifoda qilinadi. Misol uchun:
if ($x > 0) {
echo "X musbat son";
}
Satrli belgilash elementlari esa ; belgisi orqali ifoda qilinadi. Misol uchun:
$x = 5;
$y = $x * 2;
30.PHP tilida massivlar
PHP tilida massivlar, bir nechta qiymatlarni o'z ichiga olgan ma'lumot turi hisoblanadi. Massivlarda har bir element nomi bilan identifikatsiya qilinadi va elementlarga indeks orqali murojaat qilinadi. Massivlar quyidagi sintaksis orqali yaratiladi:
$ismi = array(qiymat1, qiymat2, qiymat3, ...);
Yoki qisqa yozilishi:
$ismi = [qiymat1, qiymat2, qiymat3, ...];
Misol uchun:
$mevalar = array("olma", "banan", "uzum");
echo $mevalar[0]; //olma
Bu yerda $mevalar massivi "olma", "banan" va "uzum" qiymatlari bilan to'ldirilgan. echo $mevalar[0]; ifodasi esa massivning birinchi elementini (olma) konsolga chiqaradi.
31.PHP da MySql bilan bog‟lanish funksiyasini misollar yordamida tushuntirib
bеring
PHP va MySQL bog'lanish funksiyasi, PHP skriptlari va MySQL ma'lumotlar bazasi orasida ma'lumot almashishni tashkil etadi. Bu funksiya, ma'lumotlar bazasiga ulanish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar bazasi nomi, foydalanuvchi nomi va paroli kabi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
Quyidagi misol PHP va MySQL bog'lanish funksiyasini ko'rsatadi:
$servername = "localhost";
$username = "foydalanuvchi_ismi";
$password = "parol";
$dbname = "ma'lumotlar_bazasi";
if (!$conn) {
die("Ulanish xatosi: " . mysqli_connect_error());
}
echo "Ma'lumotlar bazasiga muvaffaqiyatli ulanildi";
?>
Ushbu kodda, `$servername` o'zgaruvchisi `localhost` qiymatiga tenglangan. `$username` o'zgaruvchisi foydalanuvchi nomini o'z ichiga oladi, `$password` o'zgaruvchisi esa foydalanuvchi parolini o'z ichiga oladi. `$dbname` o'zgaruvchisi ma'lumotlar bazasi nomini o'z ichiga oladi.
`mysqli_connect()` funksiyasi, `$servername`, `$username`, `$password` va `$dbname` o'zgaruvchilarini qabul qilib, ma'lumotlar bazasiga ulanishni yaratadi. Agar ulanish muvaffaqiyatsiz bo'lsa, `mysqli_connect_error()` funksiyasi xatolik haqida ma'lumot beradi.
Yuqoridagi kod yordamida, "Ma'lumotlar bazasiga muvaffaqiyatli ulanildi" matnini ko'rsatadi. Bu, ma'lumotlar bazasiga ulanish muvaffaqiyatli bo'lganida ekranga chiqadi.
32.JavaScript funksiyalari
JavaScript, veb sahifalarda dinamik tarkib yaratish uchun ishlatiladigan bir til. Bu til orqali, HTML va CSS bilan birgalikda, foydalanuvchiga interaktiv tajriba taqdim etish mumkin.
JavaScript funksiyalari, biror ishlarni bajarish uchun yozilgan kodlar to'plamidir. Bu funksiyalar, HTML elementlariga tegishli bo'lishi mumkin va foydalanuvchi bilan interaktivlik yaratishga yordam beradi.
Quyidagi misol, JavaScript funksiyasini ko'rsatadi:
function salom() {
alert("Assalomu alaykum!");
}
Ushbu kodda, `salom()` nomli bir funksiya yaratilgan. Bu funksiya, `alert()` funksiyasini chaqiradi. `alert()` funksiyasi esa brauzer oynasida oyna chiqib, "Assalomu alaykum!" matnini ko'rsatadi.
Yuqoridagi funksiya HTML sahifasida quyidagi ko'rinishda chaqirilishi mumkin:
Bu kodda `onclick` atributi orqali `salom()` funksiyasi chaqiriladi. `button` elementi bosilganda, `salom()` funksiyasi ishga tushiriladi va `alert()` funksiyasi orqali "Assalomu alaykum!" matni ekranda chiqadi.
JavaScript funksiyalari, boshqa funksiyalar bilan ham birgalikda ishlatilishi mumkin. Misol uchun, quyidagi kod `salom()` va `hayr()` funksiyalarini chaqirish orqali, foydalanuvchiga "Salom" yoki "Hayr" tugmasini bosishga qaror qilish imkoniyatini beradi:
function salom() {
alert("Assalomu alaykum!");
}
function hayr() {
alert("Hayr, rahmat!");
}
HTML sahifasida quyidagi ko'rinishda tugmalar chiqarilishi mumkin:
Bu kod orqali, foydalanuvchi "Salom" tugmasini bosganda `salom()` funksiyasi chaqiriladi va "Assalomu alaykum!" matni ekranda chiqadi. "Hayr" tugmasini bosganda esa `hayr()` funksiyasi chaqiriladi va "Hayr, rahmat!" matni ekranda chiqadi.
33.HTML tartiblanmagan ro’yxatlar
HTML tartiblanmagan ro'yxatlar, elementlarni tartiblashga kerak bo'lmagan holatda ishlatiladigan ro'yxatlardir. Bu ro'yxatlarda, elementlar bir-biri orqasida joylashadi va ularni tartiblash uchun atributlar ishlatilmaydi.
Tartiblanmagan ro'yxatlarni yaratish uchun, `
` (unordered list) yoki `` (ordered list) elementlari ishlatiladi. `
` elementi tartiblanmagan ro'yxat yaratish uchun, `` elementi esa tartiblangan ro'yxat yaratish uchun ishlatiladi.
Quyidagi misol tartiblanmagan ro'yxat yaratishga oid:
Element 1
Element 2
Element 3
Ushbu kodda, `
` elementi orqali tartiblanmagan ro'yxat yaratilgan. `
` (list item) elementlari esa ro'yxatdagi har bir elementni ifodalaydi.
Tartiblangan ro'yxatlarni yaratishda esa, quyidagi misol kod ishlatiladi:
Element 1
Element 2
Element 3
Ushbu kodda `` elementi orqali tartiblangan ro'yxat yaratilgan va `
` elementlari ro'yxatdagi har bir elementni tartiblangan holatda ifodalaydi.
34.Turli ma’lumotlar bazasi dasturlarida ishlash jarayonida har biriga tegishli
bo’lgan kamchilik va afzalliklarni ayting
Kamchiliklar:
1. Elementlar soni cheklanishi: Tartiblanmagan ro'yxatlarda elementlar soni cheklanmaydi, shuning uchun ularni qidirish va tartiblash qiyin bo'ladi.
2. Qidiruvni qo'llash qiyinliklari: Tartiblanmagan ro'yxatlarda elementlarni topish va qidirish qiyin bo'ladi, chunki ularning joylashuvi aniqlanmagan.
3. Elementlarning bir-biridan farqli bo'lishi: Tartiblanmagan ro'yxatlarda elementlar bir-biridan farqli bo'lishi mumkin, shuning uchun ularni bir-biridan alohida qidirish kerak bo'ladi.
Afzalliklar:
1. Elementlar tartiblangan: Tartiblangan ro'yxatlarda elementlar tartiblangan, shuning uchun ularni qidirish va tartiblash oson bo'ladi.
2. Qidiruvni osonlashtirish: Tartiblangan ro'yxatlarda elementlarni qidirish oson va tez bo'ladi, chunki ularning joylashuvi aniqlanadi.
3. Elementlar bir-biridan farq qilmasa ham: Tartiblangan ro'yxatlarda elementlar bir-biridan farq qilmaydi, shuning uchun ularni alohida qidirish kerak emas.
Ko‘p o‘lchоvli mаssivlаrni ko‘rib chiqish uchun ichki jоylаshgаn array() kоnstruktsiyasidаn fоydаlаnilаdi. Ko‘p o‘lchovli massivlarni o‘qib chiqish joylangan sikllar yordamida amalgam oshiriladi. Quyidagi scriptda ko‘p o‘lchovli massiv yaratish va ko‘rib chiqish ko‘rsatilgan.
Misоl:
array("Yacht","Liner","Ferry"), "War ship" => array("Battle-wagon","Submarine","Cruiser"), "Freight ship" => array("Tank vessel","Dry-cargo ship","Container cargo ship") );
foreach($ship as $key => $type)
{
echo("
$key
\n"."
\n");
foreach($type as $ship)
{
echo("\t
$ship
\n");
}
}
echo("
\n");
?>
36.Drupal CMS bilan ishlash
Drupal CMS-da o'lchamli mаssivlar ko'p joyda ishlatiladi. Masalan, formalar va menular yaratishda. Drupal-da o'lchamli mаssivlarni yaratish uchun, array() funksiyasi ishlatiladi. Mаssivdagi har bir element, indeks orqali chaqirilishi va o'zgartirilishi mumkin. Drupal-da o'lchamli mаssivlar, modullar va themelar yaratishda ham ishlatiladi. Mаssivlar, Drupal-da ma'lumotlar bazasiga ma'lumotlarni saqlash uchun ham ishlatiladi.
37.html-formada maydonlar ro„yxatining aks etishi
HTML-formada maydonlar ro'yxati quyidagi kabi yoziladi:
Bu kod HTML-formasini yaratadi, unda quyidagi maydonlar mavjud:
- Foydalanuvchi nomi (matnlar uchun maydon)
- Parol (matnlar uchun maydon)
- Elektron pochta manzili (matnlar uchun maydon)
- Yosh (raqam uchun maydon)
- Jinsi (erkak yoki ayol radiobuttonlari)
- Davlat (tanlash ro'yxati)
- Xabar (matnlar uchun katta maydon)
- Yuborish tugmasi
Har bir maydonga "name" atributi berilgan, bu atribut qiymatiga ma'lumotlarni yuborishda foydalaniladi. "id" atributi esa HTML va CSS-da elementni identifikatsiya etishda foydalaniladi.
38.JavaScript tilida grafika
HTML-formada maydonlar ro'yxati ko'rsatish uchun, quyidagi kodni ishlatishingiz mumkin:
Bu kod HTML formasi yaratadi va foydalanuvchi ism, elektron pochta va parolni kiritishi mumkin. for atributi bilan label elementi id atributi bilan belgilangan maydondagi tekstga bog'lanadi. type atributiga qarab, foydalanuvchi kiritishi kerak bo'lgan ma'lumot turi belgilanadi. submit tugmasi bosilganda, formani yuborish amalga oshiriladi.
JavaScript tilida grafikani yaratish uchun, siz HTML Canvas elementidan foydalanishingiz mumkin. Quyidagi kod bu elementda chizilgan to'rtburchak grafikani ko'rsatadi:
