Javqochdiyev xurshid mustaqil ish

:=; O’zgaruvchilar qiymatining turi butun(integer), kasr (fraction), suzuvchan vergul for-madagi haqiqiy(float) va satr(string) bo’lishi mumkin. Bundan tashqari analitik amallar bajarish uchun funksiya(function), indeksli o’zga-ruvchi(indexed),to’plam(set), ro’yxat(list), qator(series), ifodalar ketma-ketligi(exprseq) va yanako’pgina murakkab turdagi ma’lumotlar ham mavjud. Maple tizimining barcha turlari to’g’risida ? type komandasi yordamida ma’lu-mot olish mumkin. Jimlikqoidasi bo’yicha ifodalarning turi “symbol” hi-soblanadi. Ixtiyoriy o’zgaruvchi vaifo-daning turini >whattype(); komandasi orqali bilish mumkin.
Mapleda standart kutubxonalar
Maplening standart buyruqlarining umumiy ko'rinishi quyidagicha: command(pl, p2,...) Bu yerda, command – buyruqning nomi, pi, p2,... – uning parametrlari. Har bir buyruq oxirida (:) yoki (;) belgisi bo'lishi shart. (;) belgisi buyraqlar bajarilgandan so'ng natija ekranda ko'rsatilishini ta'minlaydi. (:) belgisi esa buyraq bajarilsada natijani ekranda namoyon etilmaslikni anglatadi. (%) – foiz belgisi esa oldingi buyruqni chaqirish uchun xizmat qiladi. Bu simvol oldingi qadamdagi buyruq yozuvini qisqartirish maqsadida foydalaniladi. Masalan, >a+b; a+b > %+c; buyruqning natijasi esa a+b+c ga teng bo'ladi. O'zgaruvchi berilgan qiymatni o'zlashtirishi uchun (:) belgi qo'llaniladi.
Maple dasturi to'liq yuklanmaguncha uning buyruqlari ko'rinmaydi. Uning buyruqlarining katta qismi avtomatik tarzda yuklanadi. Boshqa buyruqlarni esa standart kutubxonadan yoki buyraqlar bajarilishidan oldin readlib(command) buyrug'i bilan chaqirib olinishi mumkin. Bunda command chaqirilayotgan buyruqning nomi. Maplening qolgan amaliy buyruqlari maxsus kutubxonadan qism dastur paketlarida joylashgan bo'ladi. Bu buyraqlar paketini dasturni yuklash vaqtida chaqirish mumkin. Standart amaliy buyraqlar paketidan buyruqlarni ekranga chaqirishning ikki usuli mavjud: 1. Qism dastur paketining barcha buyraqlarini with (package) buyrug'i orqali chaqirish, bunda package–paketning nomi. 2. > package [command] (options); buyrag'i orqali. Bunda package – paketning nomi, command (options) – kerakli buyruq.
Maple tizimida 26 kichik lotin harfi (a dan z gacha), 26 katta lotin harfi (A dan Z gacha), 10 arab raqami (0 dan 9 gacha) va 32 ta maxsus belgilar (+, -, *, /, darajaga kotarish belgisi ^ va boshqalar) bor Yakka va guruhlashgan maxsus belgilar quyidagicha: % - oldingi amal natijasini saqlaydigan sistemali ozgaruvchi; : - ifodani belgilash, hisoblash natijasini chiqarish yacheykasiga yubormaydi; ; - ifodani belgilash, hisoblash natijasini chiqarish yacheykasiga yuboradi; # - dastur izohi belgisi; := - ozlashtirish operatori (masalan, x:=5); :: - ozgaruvchi turini (tipi) kursatish; \ - teskari bolish belgisi, programmaga qarab turli qiymatlarni beradi;
Maple tizimining tanlash operatori Tarmoqlanuvchi programmalarini tayyorlash uchun Maple tizimida quyidagi operatorlar bor: if, then, else, fi …va ular yordamida quyidagi konstruksiyani yaratish mumkin: if then ||elif then ||else ||end if: Vertikal chiziqlar | | ichidagi konstruksiyaning zarur bulmagan parametrlari kursatilgan. amalda quyidagi ikkita shartli ifoda ishlatiladi: if then - agarda Shart bajarilsa elementlar1 bajariladi, bulmasa xech narsa bajarilmaydi if then else - agarda Shart bajarilsa elementlar1 bajariladi, aks holda elementlar2 bajariladi Shartlar berilishida ixtiyoriy mantiqiy belgilar (, >=, =, <> ) va operatorlar (and, or, not ) ishlatiladi va ular yerdamida true yeki false kabi mantiqiy qiymatlar beriladi.
Maple tizimining parametrli takrorlash operatori. Maple tizimida parametrli takrorlash operatori quyidagi konstruksiyaga ega: |for | |from | |to | |by | |while | do end do; Yoki | for | | in | | while | do end do; Bunda name – siklni boshqarish ozgaruvchisining nomi, expr1 - boshqarish ozgaruvchisining boshlangich qiymati, expr2 - boshqarish ozgaruvchisining oxirgi qiymati, expr3 – ozgaruvchining ozgarish qadami, expr4 – sikl jarayonida bajariladigan shart (do va end do sozlari orasidagi obyektlar toplami). Agar bloki yozilmasa, u xolda uzgaruvchi +1 qadam bilan (expr1