Жыл. Оқытушының тіл мәдениеті пәнінен Бастауш білім мен мектепке дейінгі білім 2 курс сыртқы

«Бекітемін»
Өзбек тілі және әдебиеті кафедрасы
меңгерушісі доц. А.Шофқаров
«.........».................. 2020 жыл.

Оқытушының тіл мәдениеті пәнінен Бастауш білім мен мектепке дейінгі білім 2 курс сыртқы

Тест сұрақтары

1. 
   Тiлқандайқұбылыс.
   

А. Әлеуметтiкқұбылыс.
В. Қоғамдыққұбылыс.
С. Стильдiктармақтары бар тiл.
Д. Тiлдiкнормаларжүйесi.

2. Барлықтiлдiңсөзбайлығы бiрдейме?

А. Жоқ.
В. Әртүрлi.
С. Шамалы.
Д. Бiрдей.

3. Дальдiңсөздiгiнденешемыңсөз бар?

А. 300
В. 400,
С. 200
Д. 100

4. Жасықсөздегенiмiз не?

А. Айтылған ойыжiгерлi.
В. Сөйлеген сөзi сылбыр, ынжық.
С. Тұжырымды.
Д. Тыңдаушыныңназарынөзiнеаударып, делебесiнқоздырып,
алмаған сөз.

5. Тiлмәдениетiдеген ұғымдыанықта?

А. Мәдениеттiдамытуүшiнкүресу.
В. Тiлтазалығы үшiнкүрес
С. Тiлдiктәсiлдердiңкемелденуширау, жүйелеудәрежесi.
Д. Тiлқазынасынмеңгеру.

6. 
   Қазақ халқының жазу мәдениетiн жақсарту максатында алфавит пен орфографияға нешiншi жылы реформа жасалды.
   

А. 1929, 1957.
В. 1928, 1955.
С. 1939, 1960.
Д. 1932, 1952.

7. Әдебитiлдегенiмiз не?

А. Жазба әдебиет арқылы нормалық қалыпқа түсiп, стильдiк
тармактары сараланған қоғамдық қызметi әр алуан тiл.
В. Әдеби тiл - қоғамдық қызметтегi тiл
С. Әдебитiл - сұрыпталған кемелденгентiл
Д. Әдебитiл - қоғамдыққұбылыс

8. Қазақтiлiжайындағы әдебиеттердеқазақтыңәдебитiлiXIXғасырдың

IIжартысындажасалды, оны жасаушыларкiм?
А. Сәбит, Шоқан.
В. Абай, Ыбырай.
С. Сәкен, Iляс.
Д. Бейiмбет, Ғабит.

9. «Бiлiмненқуаттыкүшжоқ, бiлiмменқаруланған адамжеңiлмейдi»-дегенкiм?

А. Абай.
В. Мұхтар.
С. Фараби.
Д. М.Горкий.

10. Халықтiлiнiңеңжоғары формасы не?

А. Әдебитiл.
В. Жазбатiл.
С. Стильдiктiл.
Д. Қоғамдықтiл.

11. «Анатiлi-бүкiлақыл-ой дамуыныңнегiзгiжәнебүкiлбiлiмдердiңқазынасыдепкiмайтқан?

А. Ушинский.
В. Пушкин.
С. Белинский.
Д. М.Горкий.

12. Әдебиеттiңтiлiбөтенсөзбен былғанғанынөлеңжолдарыменжеткiзгенақынкiм?

А. Шоқан,
В. Абай
С. Мұхтар
Д. Горкий

13. Әдебитiлдiң даму процесiндебiрiне-бiрiқарама-қарсынешетүрлi бағдар бар едi?

А. үш,
В. төрт,
С. екi,
Д. бес,

14. Тiлдiкнормалардегенiмiз не?

А.Әдебитiл.
В. Тiлбайлықтары.
С. Тiлматериалдарысұрыпталған
Д. Әдебиеместiл.

15. Қазiргiтерминдержүйесiнiңтиянақтай бастаған, жаңабетбұрыскезеңiнешiншiжылдарыедi?

А. 1920-1930,
В. 1919-1929
С. 1922-1928,
Д. 1930-1940

16. Әдебитiлдiңномаларыәрдайымтұр-тұрпатынсақтапқалаалмайөзгерiскеұшырауытерминде не депаталады?

А. Нормаданауытқу.
В. Жөнiменауытқу.
С. Жөнсiзауытқу.
Д. Үйлесiмдiауытқу.
17. Қазақ әдеби тiлiн нормалаудың неше түрi бар?
А. 1
В. 4
С. 2
Д. 3

18. Лексикалық норма дегенiмiз не?

А. Бiрқатар сөздер жалпы халыққа бiрдей түсiнiктi болмауы.
В. Жергiлiктi халықтардың кәсiбiне, шаруашылығына болмауы.
С. Дөрекi, былапыт сөздер.
Д. Әдеби тiлдiң жалпылығы ортақ сөз байлығының қалыптасқан түрi.

19. Мына мысалдан лексикалық нормаға жатпайтын сөздердi анықта.

А. Жаңғақ.
В. Көрпе.
С. Әмбесi.
Д. Тәрiздi.

20. Мынасөздерденәдебиемессөздердi тап?

А. Жейiн.
В. Дөңгелек.
С. Рұқсат.
Д. Доңғалақ.

21. Жергiлiктi халықтардың кәсiбiне, шаруашылығына байланысты сөздер

әдебитiлде не депаталады?
А. Диалектизм.
В. Профессионализм термин.
С. Термин.
Д. Жаргон сөздер.

22. Орфография ережелерiн ресми түрде нешiншi жылы өзгерiс болды?

А. 1957
В. 1956.
С. 1958.
Д. 1960.

23. Мына мысалдан қате жазылған сөздi тап?

А. қазiр
В. қате
С. қүдағай
Д. бейiл

24. «Сексен» сөзi бiрiккен сөздiң қайсы түрiне жатады?

А. тұтаса
В. кiрiге
С. қысқарған
Д. түбiрлi

25. «Еңбеккүн» сөзi бiрiккен сөздiң қайсы түрi?

А. бiрiккен
В. тұтаса
С. кiрiге
Д. қысқарған

26. Грамматикалық норма дегенiмiз не?

А. Әдеби тiлдiң жалпыға ортақ сөз байлығының қалыптасқан
тұлғада, жалпыға ортақ мағынада жұмсалуы
В. Тiлдiң таңдамалы, қолайлы, ой-пiкiрдi дәл беруге жарамды
С. Бiрқатар сөздер жалпы халыққа бiрдей түсiнiктi болмай,
кейбiр облыстағы, аудандағы сөйлеу тiлi
Д. Сөз таптарының, сөз тұлғаларының сөйлем құрылысының
алуантүрлiбөлшектерiқиюынтауыпқалыптасуы

27. -йық, -йiк, -лық, -лiк, -лы, -лiқосымшалары рай категория-

сыныңқайсытүрi?
А. Ашықрайдың 2 жақжекеше
В. Қалау райдың 1 жақ көпше
С. Бұйрық райдың 3 жақ көпше
Д. Шартты райдың 1 жақ көпше

28. «Айтылған сөз атылған оқпен тең» бұл айтылған сөз мақал

ма, мәтел ме?
А. мақал
В. қанатты сөз
С. мәтел
Д. даналық сөз

29. Жұрт алдында сөйлеу қандай жұмыс?

А. өткiр де, әсерлi
В. өте көмескi, баяу
С. өте жауапты, әрi қиын
Д. жеңiл

30. «Айтқан сөзiң қысқа әрi тұжырымды болсын» деген сөз

лекторлар мен үгiтшiлерге қойылатын талаптың нешiншi
түрiндеберiлген?
А. 5
В. 4
С. 1
Д. 7

31. «Жүзден бiреу шешен, мыңнан бiреу көсем» деген сөз

қандай сөз?
А. мақал
В. мәтел
С. шешендiк сөз
Д. қанатты сөз

32. «Аузынан сөзi түскенннiң қойнынан бөзi түсер» деген

мақал тiл мәдениетiнiң қайсы түрiне жатады?
А. Таза сөйлеу- ой айқындығының белгiсi
В. Жазғанды дұрыс оқу шеберлiгi
С. Сөздi сазына келтiрiп сөйлеу
Д. Сөз қолдану мәдениетi

33. Таза сөйлеу дегенiмiз не?

А. өзге тiлдiң сөздерiн пайдалану
В. шетелдiк сөздердi орынсыз қолдану
С. сол тiлдiң жалпыға ортақ байлықтарын пайдаланып, бөгде
сөздердi араластырмай сөйлеу.
Д. тiлдегi орашолақтық, оспадарсыздық

34. Бейнелеу тәсiлдерi деген не?

А. кiсiнiң эмоциялық сезiмiне әсер ету
В. өмiрдiң реалды шындыгын, құбылысты кiсiнiң көз
Алдына елестетiндей етiп суреттеу
С. әртүрлi бейнелеу
Д. бiр нәрсеге теңеу

35. «Iрiген ауыздан шiрiген сөз шығады» деген мақал

не туралы айтылған?
А. қоқырсықжәнебылапытсөз
В. тұрақтытiркес
С. сөзқолданудағы стильдiкқате
Д. таза сөйлеу ой айқындығыныңбелгiсi

36. Мына мысал фразеологиялық тiркестiң қайсы түрiне жатады?

Қара қылды қақ жару, қой үстiне боз торғай жұмыртқалау
А. идиомалықтiркес
В. фразалықтiркес
С. қанаттысөз
Д. сөзтiркесi

37. Әдеби тiлдiң номалары әрдайым тұр-тұрпатын сақтап қала алмай өзгерiске ұшырауы терминде не деп аталады?

А. Нормаданауытқу.
В. Жөнiмен ауытқу.
С. Жөнсiз ауытқу.
Д. Үйлесiмдi ауытқу.

38. Қазақ әдеби тiлiн нормалаудың неше түрi бар?

А. 3
В. 4
С. 2
Д. 5

39. Лексикалық норма дегенiмiз не?

А. Бiрқатар сөздер жалпы халыққа бiрдей түсiнiктi болмауы.
В. Жергiлiктi халықтардың кәсiбiне, шаруашылығына болмауы.
С. Дөрекi, былапыт сөздер.
Д. Әдеби тiлдiң жалпылығы ортақ сөз байлығының қалыптасқан түрi.

40. Мына мысалдан лексикалық нормаға жатпайтын сөздердi анықта.

А. Жаңғақ.
В. Көрпе.
С. Әмбесi.
Д. тәрiздi.