Ájiniyaz atindaǵÍ NÓkis mámleketlik pedagogikalíq institutí Súwretlew óneri hám texnologiyalıq tálim fakulteti “Texnologiyalıq tálim” kafedrası

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASI JOQARÍ HÁM ORTA ARNAWLÍ BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI
ÁJINIYAZ ATINDAǴÍ NÓKIS MÁMLEKETLIK PEDAGOGIKALÍQ INSTITUTÍ
Súwretlew óneri hám texnologiyalıq tálim fakulteti
“Texnologiyalıq tálim” kafedrası
“Robototexnika tiykarları” páninen

ÓZ BETINSHE JUMISI

Orınlaǵan: Xojamuratova Z
Qabıllaǵan: Eshanova S

Nókis 2022

Tema: Signal qabıl qılıwshı qırılmalar.
Joba:
1.Radio qabıl qılǵısh
2. Signal konvertorı.
3. Signallar hàm olardın parametrleri


1.Radio qabıl qılǵısh.
Radio qabıllaǵısh (qısqartirilgan atı - qabıllaǵısh, radio) - antennaga jalǵanǵan jalǵanǵan hám radio qabıllaw, yaǵnıy signallardı radio tolqınnan ajıratıw ushın isletiletuǵın apparat
Radio qabıl etiwshi úskene degende antenna menen úskenelestirilgen radio qabıllaǵısh, sonıń menen birge, qabıl etilgen maǵlıwmatlardı qayta islew hám kerekli formada (vizual, dawıslı, baspa tekst formasında hám basqalar ) tákirarlaw quralları túsiniledi. Kóbinese antenna hám tákirarlaw quralları sistemalı túrde radio qabıl etiwshiniń bir bólegi bolıp tabıladı. Radio qabıllaw úskenesi antenna járdeminde radio tolqınların keńislikdegi hám qutblantiruvchi tańlawdı hám olardı elektr radio signallarına (kernew, aǵıs) aylandırıwdı, chastotanı ózgertiw, qabıl etiwshi antennaning shıǵıwında háreket etetuǵın hám paydalı signal menen chastotaǵa tuwrı kelmaytuǵın basqa (ırkinish beretuǵın ) signallar hám shawqımlar kompleksinen paydalı radio signaldı ajıratıw, kúsheytiw, paydalı radio signaldı odaǵı maǵlıwmatlardan paydalanıwǵa múmkinshilik beretuǵın formaǵa ótkeriwdi ámelge asıradı . Rásmiy túrde, radio qabıl etiwshiler radiostantsiyalarga kiredi. eger bunday klassifikaciya ámelde kemnen-kem ushraydı.





Radio qabıl etiwshilerdiń klassifikaciyası
Radio qabıl etiwshi úskeneler tómendegi qásiyetlerine kóre bólinedi:

Tiykarǵı waziypası boyınsha : radioeshittirish, televidenie, baylanıs, jónelisti anıqlaw (pelengatsion), radiolokatsiya, radio basqarıw sistemaları ushın, ólshew hám basqalar ;

jumıs túri boyınsha : radiotelegraf, radiotelefon, fototelegraf hám basqalar ;
Baylanıs kanalında qollanılatuǵın modulyatsiya túri boyınsha : amplituda, chastota, faza, bir polosali (hár qıylı ), impulsli (hár qıylı );
Xalıq aralıq radio máslahát komiteti (XRMQ) usınıslarına kóre, qabıl etilgen tolqınlar diapazonı boyınsha :
miriametrli tolqınları - 100-10 km, (3 kGts-30 kGts), SDv (oǵada uzın tolqınlar )
kilometrli tolqınlar - 10 -1 km, (30 kGts -300 kGts), Dv (uzın tolqınlar )
gektometrli tolqınlar - 1000 -100 m, (300 kGts -3 MGts), Sv (orta tolqınlar )
dekametrli tolqınlar - 100-10 m, (3 MGts-30 MGts), Kv (qısqa tolqınlar )
metrli tolqınlar - 10 -1 m, (30 MGts-300 MGts), UKv (oǵada qısqa tolqınlar )
detsimetrli tolqınlar - 100-10 sm, (300 MGts-3 GGts), DMv (detsimetrli tolqınlar )
santımetrli tolqınlar - 10 -1 sm, (3 GGts -30 GGts), CMv (santımetrli tolqınlar )
millimetrli tolqınlar - 10 -1 mm, (30 GGts -300 GGts), MMv (millimetrli tolqınlar
barlıq radioeshittirish diapazonların (Dv, Sv, Kv, UKv) óz ishine alǵan qabıllaǵısh barlıq tolqınlarda isleytuǵın dep ataladı.Qabıllaw jolin qurıw principine kóre:detektorlı, tuwrıdan-tuwrı kúshaytiradigan, tuwrıdan-tuwrı qayta qáliplestiretuǵın, regenerativ, oǵada -regeneratorlar, bir mártelik, eki mártelik yamasa kóp mártelik chastotalardı qayta qáliplestira alatuǵın supergeterodin;
signaldı qayta islew usılı boyınsha : analog hám cifrlı ;
qollanılatuǵın element bazası boyınsha : kristall detektorda, lampalı, shırada, tranzistorda, mikrosxemalarda;
orınlaw boyınsha : avtonom hám ornatılǵan (basqa apparatlardıń bir bólegi retinde);
ornatıw jayı boyınsha : statsionar, bartli, portativ;
támiynatı usılı boyınsha : tarmaq, avtonom yamasa universal.