Жиноят ишини режалаштириш амалиёти

ЖИНОЯТ ИШИНИ РЕЖАЛАШТИРИШ АМАЛИЁТИ
Версия-бу жиноят иши, тергов ёки суд ишларини қўзғатиш тўғрисида қарор қабул қилишда терговчи ёки бошқа ваколатли шахс томонидан текшириш учун қабул қилинган жиноят белгиларига ега бўлган ҳодисанинг моҳияти ёки individual ҳолатлари тўғрисидаги фактик маълумотларга асосланган тахмин.иш.
Версиялар ҳажми (умумий ва хусусий), номинация мавзуси (тергов, тезкор-қидирув, эксперт, суд), ўзига хослик даражаси (типик ва ўзига хос) бўйича фарқланади.
Умумий версия-бу умуман жиноят белгиларига ега бўлган ҳодисани тахмин қилинган тушунтириш. Хусусий-individual партиялар бир тахмин тушунтириш, бу воқеа елементлари.Тергов версиялари терговчи томонидан ҳодисанинг моҳиятини ва унинг барча ҳолатларини аниқлаштириш учун илгари сурилади ва текширилади, яъни.улар умумий ва хусусий бўлиши мумкин. Тезкор-тергов версиялари терговчи номидан терговчи томонидан тергов қилинаётган жиноят ишидаги муайян ҳолатларни текширадиган оператив ходим томонидан илгари сурилади.Експерт версияси-бу експерт тадқиқотини ўтказиш пайтида текшириш учун қабул қилинган експертнинг тахминидир. Бу фақат шахсий бўлиши мумкин. Ва ниҳоят, суд версияси-бу ишни кўриб чиқишда текшириш учун қабул қилинган суднинг тахминидир.
Версиялар нафақат қўзғатилган жиноят иши бўйича, балки унинг қўзғатилишидан олдин, терговчи ёки ходим томонидан содир етилган жиноят тўғрисида олинган маълумотларни текшириш жараёнида ҳам илгари сурилади. Терговчи ёки оператив шахс томонидан содир етилган жиноят тўғрисидаги маълумотларни текшириш ва жиноят ишини қўзғатиш масаласини ҳал қилишга қаратилган чора-тадбирлар пайтида юзага келадиган версиялар алоҳида турдаги версиялардир. Уларни дастлабки (ёки текшириш) деб аташ мумкин.
Версияларни яратиш учун асос тергов қилинаётган воқеа ҳақидаги ҳақиқий маълумотлардир. Ушбу маълумотларни ҳар қандай манбалардан олиш мумкин — процессуал ва процессуал бўлмаган.Версияларни қуришда мантиқий фикрлаш усуллари кенг қўлланилади-таҳлил ва синтез, индуксия ва дедуксия, аналогия. Еслатиб ўтамиз, таҳлил-бу объектнинг, фактнинг, ҳодисанинг individual жиҳатларини, хусусиятларини, таркибий қисмларини ўрганиш; синтез-бу таҳлил орқали ажратилган хусусиятларни уларнинг бирлиги ва ўзаро боғланишида ўрганиш. Индуксия-бу хусусийдан умумийга тахмин қилинган хулоса,дедуксия еса умумийдан хусусийга хулоса.
Версияни текшириш версияни тасдиқловчи ёки рад етувчи фактик маълумотларни топишдан иборат. Керакли маълумотлар процессуал воситалар билан олинади, яъни. тергов ҳаракатлари натижасида. Версиялар тезкор тергов тадбирларини ўтказиш орқали ҳам текширилади, аммо бундай текширув фақат дастлабки, индикатив хусусиятга ега ва унинг натижалари ишда тўпланган далиллар билан тузатишни талаб қилади.
Жиноятларни очиш ва тергов қилиш мураккаб ва кўп қиррали фаолият бўлиб, бунинг учун терговчи ташкилотчилик қобилиятини талаб қилади. Ҳар бир, ҳатто нисбатан оддий жиноят иши бўйича иш бир қатор тергов ҳаракатлари, қидирув ва бошқа чораларни талаб қилади; уларнинг барчаси еҳтиёткорлик билан тайёрланиши ва жиноят-процессуал қонунида белгиланган муддатларга мувофиқ маълум бир кетма-кетликда амалга оширилиши керак. Шунинг учун режалаштириш терговчининг ишини тўғри ташкил етишнинг зарурий шартидир.Режалаштиришнинг мақсадлари қуйидагилардан иборат:- терговнинг тўлиқлиги, тўлиқлиги ва объективлиги;- терговнинг мақсадга мувофиқлиги, унинг аниқ вазифага еришишга қаратилганлиги;- бу вазифага енг кам вақт, куч ва пул сарфлаш билан эришиш.