Jinsini qazib olishga tayyorlash

Burg‘ilanish – tog„ jinslarini burg„ilash asboblari bilan burg„ilashda 
ularning parchalanishga qarshilik darajasi. Burg„ilanish tog„ jinslarining elastik va 
plastik, mustahkamlik kabi mexanik xossalarni, hamda qattiqlik, yopishqoqlik va 
abrazivlik kabi texnologik kо„rsatkichlarni о„z ichiga oladi. Burg„ilanishni standart 
sharoitlarda 1 daqiqa vaqt mobaynida burg„ilangan shpur yoki skvajina uzunligi 
bilan yoki aksincha, ya‟ni ayni shu sharoitda 1 m shpur yoki skvajinani burg„ilash 
uchun ketgan vaqt bilan baholash qabul qilingan. 
Skvajinalarni burg‘ilash texnologiyasi. 
Tog„ jinsi massivida skvajinalarni burg„ulashda, burg„ilash snaryadi diametri 
va mehnat unumdorligi turlicha bо„lgan burg„ilash dastgohlari ishlatiladi.
Dastgohlarni (burg„ilash dastgohlarini) tanlash esa, tog„ jinsi xususiyatlari, 
burg„ilash ishlari hajmi va portlovchi skvajinalar parametrlarini hisobga olgan 
holda amalga oshiriladi. 
Zich va yarim qoyali tog„ jinslarini burg„ilashda – kesuvchi koronkali va 
aylanma burg„ilovchi SBR turdagi stanoklardan foydalaniladi, qoyali tog„ 
jinslarida – burg„ilash ishlari hajmi katta bо„lganida, sharoshkali burg„ilovchi 
dasgohlar qо„llaniladi. Shuningdek, о„rta va kam ish unumli karyerlarda – zarbli 
aylanma burg„ilovchi dastgohlar qо„llaniladi. Kristall strukturaga ega bо„lgan о„ta 
qattiq tog„ jinslarida burg„ilash ishlarini olib borishda, SBO turdagi dastgohlar va 
о„ta kо„p yoriqli va tarkibida karstlar bо„lgan tog„ jinsi massivlarida – kanatli-
zarbli burg„ulash dastgohlari qо„llaniladi.
Aylanma burg‘ilash (skvajinalarni kesish yо„li bilan burg„ilash). Kesuvchi 
koronkalar yordamida aylanma burg„ilash asosan vertikal va qiya skvajinalarni 
о„tishda qо„llaniladi (tog„ jinsi qattiqligi f=2-8). Bunday stanoklar bilan burg„ulash 
texnologiyasining mohiyati shundaki – elektr dvigateli bilan hosil bо„ladigan 

---

bosimning aylanish о„qi bо„ylab kesgichga ta‟sir etadi va keskich aylanib-bosib 
tog„ jinsini parchalaydi. Maydalangan tog„ jinsi parchalari esa aylanma qobirg„ali 
shneklar bilan skvajinadan chiqarib tashlanadi. Burg„ilash ishlari tugallangandan 
keyin skvajinada qolgan tog„ jinsi parchalari siqilgan havo yordamida tozalanadi. 
Keskichlar yeyilishga chidamli pо„latlardan ishlangan bо„lib, qattiqqotishmali 
elementlar bilan armirovkalangan buladi. 
SBR-125 dastgoxining yurishi – qadamlovchi. 
SBR-150 dastgoxiniki esa gusenitsali. 
Sharoshkali burg‘ilash. Sharoshkali burg„ulash ham tog„ jinsini aylanma 
burg„ulab parchalash prinsipiga asoslangan. Bunda skvajinadagi ishchi organnning 
ishchi yuzasi bilan skvajinadagi qazish joyi aylanma siqilib tog„ jinsi 
parchalanadi. Ishchi organ uchiga sharoshkali tishlar о„rnatilgan bо„ladi. 
Skvajinalarni burg„ulash chiqindilaridan tozalash va sharoshkalarni sovutish – 
burg„ulash shtangalari og„zidan (ichidagi bо„shlikdan) yuboriladigan siqilgan havo 
yordamida amalga oshiriladi.