Jinsiy tajovuz qurbonlari bo'lgan bolalar va o'spirinlarning xatti – harakatlarida motivatsiya

JINSIY TAJOVUZ QURBONLARI BO'LGAN BOLALAR VA O'SPIRINLARNING XATTI – HARAKATLARIDA MOTIVATSIYA.
Psixologiya zamonaviy dunyo uchun juda zarur deb hisoblayman. Jamiyat hayotining barcha sohalari faol rivojlanayotgan zamonaviy dunyoda psixologiyaga hayotiy ehtiyoj doimiy ravishda ortib bormoqda. Ayniqsa hozirgi kunda bolalar o’spirinlarga nisbatan jinsiy tajavuzlarning ortishi, ularga qilinayotgan munosabatlarning salbiy oqibatlari bolalarda va o’spirinlarda hayotga qiziqishning pasayishi,ularning harkatlarida motivatsiyasining so’nishiga sababchi bo’lmoqda.
Maqolada zo’ravonlarning motivi, bolalar va o’smirlarda bu jarayonning kechishi va oqibatlari yoritilgan. Bolalar va o‘smirlarga nisbatan jinsiy zo‘ravonlik bilan bog‘liq 115 ta holat bo‘yicha holatlar tahlil qilinib, chet el psixologiyasi olimlarining qarashlarini hisobga olgan holda ularning ehtiyojlari, his tuyg’ulari, tajavvuzda keyingi davrlarda yuz beradigan holatlar batafsil ko’rsatib berilgan.
Jinsiy zo'ravonlikning oila ichidagi turida jinoyatchilar o'zlarining jinsiy faoliyatini kichik bolalarga - ya'ni, maktabgacha yoki boshlang'ich maktab yoshidagi bolalar tashkil qilishi juda ta’sirlidir. Bu jinoyatchilarga o'zlarining jinoiy harakatlarini o'yin sifatida ko'rsatishga imkon beradi. Bizning tahlilimiz shuni ko'rsatdiki, o'z-o'zini tasdiqlash uchun motivatsiya ko'pincha o'smirlarga jinsiy tajovuzning oiladan tashqari turida sodir bo'ladi. Shunday qilib, o'spirin qizlarning o'zini-o'zi tasdiqlashi shundan dalolat beradiki, ular o'zlarining oila muhiti doirasida o'zlarining balog'atga yetmaganliklarini kiyim-kechak, bo'yanish, chekish va spirtli ichimliklar ichish orqali namoyish etadilar.
Xulosa qilib aytsak, biz jinsiy huquqbuzarliklar va bunday jinoyatlardan aziyat chekkan bolalar va o'spirinlarning o'zaro ta'sirining mohiyatini psixologik tahlil qilib, jabrlanganlarning ularga nisbatan bir martalik va bir nechta jinsiy tajovuzlarni sodir etishda xatti-harakatlari uchun motivatsiyaning bir nechta turlarini aniqlashimizga sabab imkon berdi. Ularning asosiylariga quyidagilar kiradi: o'yin motivatsiyasi, qiziqishni qondirish motivatsiyasi, qochish motivatsiyasi, xudbinlik motivatsiyasi, o'zini o'zi tasdiqlash motivatsiyasi, bog'lanish motivatsiyasi, ko'ngilochish motivatsiya va jinoiy qaramlik motivatsiyasi. Maqoladan shuni angladimki, jinoyatdan oldingi va jinoiy davrlarda jabrlanuvchilarning xatti-harakatlari bir vaqtning o'zida bir nechta motivatsiya turlaridan kelib chiqishi mumkin, ya'ni. jinsiy tajovuzkor bilan muloqotda bo'lganda, u polimotivatsiyalanadi.