Jismoniy sifatlarni (kuch, tezkorlik, chaqqonlik, egiluvchanlik, chidamlilik) tarbiyalash uchun mashqlar majmuasini tuzish metodikasi

yo`q. U mamlakatimizda amalga oshiralayotgan 
"sog`lom avlod uchun" dasturining o`zagini tashqil 
etadi.

---

• Shuni qayd etish kerakki, jismoniy sifatlar ni 
rivojlantirishda ularning (kuch, tezkorlik, 
chaqqonlik, chidamlilik va xokazolarning) 
barchasini o`zaro o`zviy boglab olib borishni 
madaniyat ja rayoni takazo qiladi. Lekin 
sportning ma`lum bir turida muayyan fazilat 
kuchlirok shakllanadi, rivojlanadi va u yetakchi 
harakat sifati tarzida nomoyon bo`ladi. Boshqa 
sifatlar ham nisbatan ri vojlanadi, lekin ular 
yordamchi, kumakchi harakat sifati tarzida 
namoyon bo`lishi mumkin. 

---

• Velosiped, harakatli uyinlar ham 
chaqqonlikni rivojlantiradi. Kuchni 
rivojlantirish uchun biz, odatda 
akrobatika, gimnastika, ogir atletika, 
ko`rash, eshkak zshish, o`rta 
masofaga yugurish, regbi, kulturizm 
kabi sport turlaridan 
foydalanishimizga to`g`ri kelmoqda. 
Aslida shu sport turlarining ayrim 
mashqlaridan to`g`ri va samarali 
foyda lanish maqsadga muvofiqdir.

---

• Biz yosh sportchilarda egiluvchanlikni 
rivojlantirish uchun, odatda, badiiy va 
sport gimnastikasi mashqlaridan, 
akrobatikadan, suvga sak rashdan, 
kulturizmdan va boshqa mashqlardan 
foydalanimiz. Chidamlilikni rivojlantirish 
uchun o`rta va uzoq masofalarga yurish, 
sport yurishi, changida yurish, eshkak 
eshish, velosipedda yurish va shu bilan 
birga, ayrim mashqlarni qaytarishlar 
sonini oshirish bilan erishish mumkin. 

---

• Tezlik, chaqqonlik, egiluvchanlik, 
chidamlilik, kuch, shu kabi jismoniy 
sifatlar xech qachon alohida ajratib 
rivojlantirilmaydi. Madaniyatning boshqa 
turlari - aqliy, axloqiy, ruxiy, mehnat, va 
boshqalarni tar biyalash jismoniy 
mashqlar bilan shug`ullanish 
mashg`ulotlarida osonrok kuchadi va 
madaniyat jarayonining samaradorligini 
oshiradi. 

---

• Har qanday harakat biror-bir konkrekt 
harakat vazifasi deb atala digan vazifani 
xal qilishga qaratiladi. Masalan, iloji 
boricha balandrok sakrash, tupni ilib olish, 
rakibni aldab utish, shtangani kutarish va 
xokazo. Harakat vazifasining murakkabligi, 
bir vaqtda va ketma-ket bajariladngan 
harakatlarning uygunligiga bo`lgan 
talablar, harakatlar koordinatsiyasi va 
boshqalar bilan belgilanadi..

---

• Chakkonlik, psixologiya nuktai nazaridan, 
o`z harakatlarini va tevarak-atrofidagi 
harakatni ijro etish, sharoitni idrok etish 
qobiliyati qanchalik ekanligiga, 
shuningdek, shug`ullanuvchining 
tashabbuskor ligiga bog`liq. Bu harakat 
sifati murakkab harakat reaksiya larining 
tezligi va aniqligini namoyon qilishda juda 
muhim rol uynaydi. 

---

• Harakatlarning koordinatsiyaviy 
murakkabligi chaqqonlikning birinchi 
ulchovidir. Agar harakatning fazo, vaqt, 
kuch xarakter» stikala ri harakat 
vazifasiga mos bo`lsa, harakat yetarli 
darajada aniq bo`ladi, hara kat vazifalari 
harakatning aniqligi tushunchasini 
keltirib chiqaradi. Harakatning aniqligi 
chaqqonlikning ikkinchi ulchovidir.