Jismoniy tarbiya va sport fanidan jismoniy tarbiya va sport

To’pni otish paytida ushlab olish. Bo’yda va sakrash balandligida hujumchi 
oldida ba’zi afzalliklarga ega bo’lgan himoyachi savatga otish paytida to’pni 
qo’ldan uchib chiqishiga halaqit qilishi kerak. Otishga qarshi harakat paytida 
himoyachi bevosita to’p yaqinida bo’lishi kerak. O’shanda bukilgan panjani to’pga 
yonidan – tepasidan qo’yishadi, natijada hujumchi savatga otishni bajara olmaydi. 
To’pni to’sish o’yinchi sherikning straxovka qilishi davomida ham amalga oshishi 
mumkin. Masalan, markaziy o’yinchi to’pni olgan zahoti sakrab burilib savatga 

---

31 
hujum qiladi. Biroq straxovka uchun tomonga boshqa himoyachi burilib, otishning 
asosiy davrini boshlang’ich paytida to’pni orqasidan to’sadi. To’pni ushlab olish 
paytida butun qo’l bilan (qo’llar bilan) yuqoridan pastga harakat qilishdan qochish 
kerak, ayniqsa, ikki yoki bir qo’l bilan pastdan tashlashga harakat paytida. 
Sakrab savatga otish paytida to’pni qaytarish. Sakrab savatga to’p otishga 
samarali qarshi harakat eng qiyin vazifa hisoblanib, himoyachidan butun kuchni 
safarbar qilishini, mahoratini va e’tiborini talab qiladi. To’p barmoq uchlaridan 
chiqqanda va hujumchi tomonidan nazorat qilinmayotgan payt, to’pni halqa tomon 
uchish yo’nalishidan qaytarish uchun eng yaxshi payt hisoblanadi. 
O’zining shchiti oldida (yoki ostida) sapchigan to’p uchun kurashda 
to’pni egallash. Hujumchi savatga to’p otganidan keyin himoyachi shchit tomonga 
raqib o’tishi mumkin bo’lgan yo’lni to’sishi, mustahkam holatni egallashi, so’ng 
esa sapchigan to’pni tez va o’z vaqtida egallash uchun sakrab, kurashish kerak. 
Sakrash ozgina yugurishdan keyin yoki joyida turib, ikki oyoq bilan bo’lganidek, 
bir oyoq bilan depsinib bajariladi. Baland sakrab va to’pni egallab, o’yinchi yerga 
tushayotganda, to’p yoki shchitga taalluqli bo’lgan qulay holatni raqibning 
egallashiga halaqit berish uchun kuchli kurashda oyoqlarni keng qo’yadi va 
gavdasini bukadi.