Jismoniy tayyorgarlikning pedagogik

Erkaklar
Ayollar
3-4	3-4
Yaxshi mahorat -	6-8	6-8
O‘rta mahorat -	10-12	10-12

49

2. 
   Joydan ikki oyoq bilan depsinib yuqoriga sakrash (har bir voleybolchi o‘zining bo‘yiga nisbatan: erkaklar – 1 m va ayollar – 80 sm balandlikda o‘rnatilgan belgiga ikki qo‘li bilan tegishi kerak).
   

A’lo mahorat -	Erkaklar	Ayollar
	70	60
Yaxshi mahorat -	60	50
O‘rta mahorat -	45	35

Tezkor kuch.

Oyoq mushaklari kuchi:

20 min ichida tez o‘tirib-turish (soni)

A’lo mahorat -	Erkaklar	Ayollar
	22	22
Yaxshi mahorat -	20	18
O‘rta mahorat -	17	15
Qo‘l kuchi: 10 sekund davomida qo‘llar bilan tayanib yotgan holda
qo‘llarni tez egish va yozish:

A’lo mahorat -	Erkaklar	Ayollar
	14	10
Yaxshi mahorat -	10	7
O‘rta mahorat -	7	5
Maxsus tezkorlik (sek)
1. Archasimon yugurish	Erkaklar	Ayollar
A’lo mahorat -	22,5	23,0
Yaxshi mahorat -	23,5	24,0
O‘rta mahorat -	25,0	26,0
2. Mokkisimon yugurish (9-3-6-3-9 m)
A’lo mahorat -	Erkaklar	Ayollar
	7,0	8,0
Yaxshi mahorat -	7,5	8,5
O‘rta mahorat -	8,0	9,0

3.2. O’tkazilgan tajriba sinov ishlari natijasi va samaradorligi.

50
O’quv yili mobaynida o`tkazilgan tadqiqot ishini samaradorligini aniqlash muhim ahamiyatga egadir. Shu boisdan ham 9-10 yoshli voleybolchilarni jismoniy rivojlanishlarini o`rganish maqsadida tajriba va nazorat guruxlaridagi voleybolchilardan o`quv yilini boshida va oxirida antropometrik ko`rsatkichlar olindi,matematik-statistik usulda tahlil qilindi va ma`lumotlar o`zaro taqqoslandi. Olingan antropometrik ko`rsatkichlar 3,2,1-jadvalda ko`rsatilgan.

Yig’ib olingan ma’lumotlarni tahlilidan ma’lum bo`ldiki, gavda uzunligi tajriba guruhi o`g’il va qizlarida 3,3-3,4 sm,ga, nazorat guruhidagilarda esa 3,1-3,2 sm.ga o`sgan.

Gavda og’irligi tajriba guruhi o`g’il va qizlarida 3,5-3,6 kg,ga, nazorat guruhidagi tengdoshlarida 3,7-3,8 kg,ga ortgan.

Ko`krak qafasining kengligi tajriba guruhi o`g’il va qizlarida 3,6-3,9sm.ga, nazorat guruhidagi o`g’il va qizlarda esa 3,3-3,5 sm,ga kengaygan.

O`pkaning tiriklik sig’imi tajriba guruhi o`g’il va qizlarida 50-60 mm,ga, nazorat guruhidagi tengdoshlarida esa 45-50 mm,ga ko`paygan.

Qo`l panja kuchi o`ng qo`l tajriba guruhi o`g’il va qizlarda 2,6-2,2 kg,ga, nazorat guruhidagi tengqurlarida 2,4-2,0 kg,ga, chap qo`l tajriba guruhi o`g’il va qizlarida 2,1-1,9 kg,ga nazorat guruhidagi bolalarda 1,8-1,8 kg.ga ortgan.

O`tkazilgan ilmiy izlanishdan ma’lum bo`ldiki, 9-10 yoshli voleybolchilardan dastlabki va yakuniy jismoniy rivojlanish bo`yicha olingan antropometrik ko`rsatkichlarda ikkala guruhda ham natijalar ijobiy tomonga o`zgarganligi aniqlandi.

Tajriba va nazorat guruxlaridagi voleybolchilarni o`zaro taqqoslaganimizda tajriba guruhidagi o`g’il va qizlar barcha olingan antropometrik ko`rsatkichlar bo`yicha yaxshi natijalar ko`rsatishganligi ma`lum bo`ldi.

9-10 yoshli voleybolchilarning jismoniy tayorgarligini aniqash maqsadida testlar oldik. Olingan testlar 3.2.2-jadvalda keltirilgan.

51
Olingan test natijalari taxlilidan ma`lum bo`ldiki, 30 metrga yugurishda tajriba guruhidagi o`g’il va qizlarda 1,0-0,8 soniya, nazorat guruhidagi tengqurlarida 0,8-0,6 soniya farqi bilan yaxshi natija ko`rsatkichga erishgan.

4 x 10 metrga mokkisimon yugurishda tajriba guruhi o`g’il qizlarida 1,0-0,7 soniyaga, nazorat guruhidagi tengdoshlarida 0,8-0,6 soniyaga natijalar yaxshilangan.

Turgan joyidan uzunlikka sakrashda tajriba guruhi o`g’il qizlari 16,7-14,2 sm ga, nazorat guruhidagi bolalar esa 15,2-12,2 sm.ga natijalar ijobiy tomonga o`zgargan.

Oyoqarni orasini 30 sm ochib erga o`tirgan holatda tizzalarni bukmasdan oldinga engashishda tajriba guruhi bolalari 2,8-3,0 sm.ga, nazorat guruhidagi tengdoshlari esa 2,3-2,5 sm.ga egiluvchanliklari yaxshilangan.

Bir daqiqa davomida gavdani bukib yozish tajriba guruhi bolalarida 4,0-4,0 martaga, nazorat guruhi o`g’il qizlarida 3,0-2,0 marta ko`proq bajarishdi.

O`tkazilgan tajribalardan ma`lum bo`ldiki, tajriba va nazorat guruhlarida ham dastlabki va yakuniy testlar orasidagi farqlar ijobiy tomonga o`zgargan. Tajriba va nazorat guruhidagilarning natijalarni o`zaro taqqoslaganimizda tajriba guruhidagilar nazorat guruhidagilarga nisbatan hamma ko`rsatkichlari ijobiy tomonga o`zgarganligi ayon bo`ldi.

Olib borilgan ilmiy tadqiqot ishlaridan ko`rinib turibdiki, 9-10 yoshli voleybolchilar bilan muntazam ravishda bolalarni pedagogik xususiyatlarini hisobga olgan holda mashg’ulotlarni tashkil qilish va o`tkazish muhim ahamiyatga ega ekanligi aniqlandi.

52