Жиззах давлат педагогика институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи phD

Тадқиқотнинг диссертация бажарилган олий таълим ѐки илмий 
тадқиқот муассасасининг илмий тадқиқот ишлари режалари билан 
боғлиқлиги. Диссертация Чирчиқ давлат педагогика институти илмий-
тадқиқот ишлари режасининг “Янги ўзбек адабиѐти ва адабий танқид”
(2017-2021) мавзусидаги илмий-тадқиқот ишлари доирасида бажарилган.
Тадқиқотнинг мақсади замонавий ўзбек насрида муаллиф онгини 
ифодалаш усулларининг шаклланиши ва тадрижий такомилини аниқлаш 
ҳамда Улуғбек Ҳамдам, Исажон Султон асарларида муаллиф “мен”и, 
муаллиф овози, муаллиф шуурида бўй кўрсатаѐтган поэтик изланишларни 
фалсафий-эстетик, психоаналитик ѐндашувнинг муҳим назарий қирраларини 
очиб беришдан иборат. 
Тадқиқотнинг вазифалари: 
 замонавий ўзбек насрида муаллиф овози ва унинг поэтик бутунлигини 
таъминлашда 
онг 
ва 
туйғу 
нисбатини 
жаҳон 
ҳамда 
ўзбек 
адабиѐтшунослигида юзага келаѐтган назарий қонун-қоидалар негизида 
умумлаштириш; 
ҳикоя ва қиссаларда эсселашув жараѐнининг юзага келиш омилларини 
жаҳон адиблари асарларига қиѐслаб талқин қилиш; 
қисса ва романда муаллиф онгининг шаклланиши, намоѐн бўлиш 
йўсинларини У.Ҳамдам ижодида юзага чиққан ўхшашлик ва фарқларни 
тавсифлаш; 
И.Султон ҳикоя ва қиссаларида мифологик талқиннинг чуқурлашувида 
тарихий ривоят ва афсоналарнинг роли ҳамда вазифавий аҳамиятини 
далолатлаш; 
бадиий ижодда анъана ва ноанъанавий жараѐнларнинг теранлашувида 
муаллиф онги-шуурида бўй кўрсатаѐтган талқин экзисларини белгилаш; 
3
Султонов И. Адабиѐт назарияси. – Тошкент: Ўқитувчи, 1986; Султонов И. Навоийнинг қалб дафтари.
– Тошкент: Ғ.Ғулом номидаги нашриѐт-матбаа ижодий уйи, 2010; Қўшжонов М. Ижод масъулияти,
– Тошкент: Ғ. Ғулом номидаги Адабиѐт ва санъат нашриѐти, 1981; Қўшжонов М. Моҳият ва бадиият.
– Тошкент: Ғ.Ғулом номидаги Адабиѐт ва санъат нашриѐти, 1977; Шарафиддинов О. Ижодни англаш бахти. 
– Тошкент: Шарқ, 2004; Саримсоқов Б. Бадиийлик асослари ва мезонлари. – Тошкент: Шарқ, 2004; Назаров 
Б. Ҳаѐтийлик – безавол мезон. – Тошкент: Фан, 2008; Солижонов Й. ХХ асрнинг 80-90 йиллари ўзбек 
насрида бадиий нутқ поэтикаси. Филол. фан. д-ри... дисс. – Тошкент, 2002; Солижонов Й. Ҳақиқатнинг 
синчков кўзлари. – Тошкент: Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси, 2009; Раҳимов А. 
Роман санъати. – Фарғона: Фарғона нашриѐти, 2015; Умуров Ҳ. Адабиѐт назарияси. – Тошкент: Шарқ, 2002; 
Раҳимжонов Н. Бадиият – бош мезон. – Тошкент: Академнашр, 2016; Раҳимжонов Н. Адиб эстетикаси.
– Тошкент: Фан, 2017; Қуронов Д. Адабиѐтшуносликка кириш. – Тошкент: А.Қодирий номидаги халқ 
мероси нашриѐти, 2004; Қуронов Д. Чўлпон ҳаѐти ва ижодий мероси. – Тошкент: Ўқитувчи, 1997; Қуронов 
Д. Адабиѐтшунослик назарияси. – Тошкент: Академнашр, 2018; Қосимов У. Адабиѐтнинг ҳаѐтбахш кучи.
– Тошкент: ЎзМУ кутубхонаси нашриѐти, 2008; Каримов Б. Адабиѐтшунослик методологияси. – Тошкент: 
Муҳаррир, 2011; 
Каримов Б. Абдулла Қодирий: танқид, таҳлил ва талқин. – Тошкент: Фан, 2016; Кучкарова 
М. Ҳозирги ўзбек насрида бадиий шартлилик. Филол. фанлари д-ри... дис. – Тошкент, 2020. 

---

8 
портрет ва пейзаж, туш ва ўнгаро кечаѐтган овозлар симфониясининг 
онгда аввалдан содир бўлган воқелик бўлиши мумкинлигини назарий 
жиҳатдан асослаш; 
ижодий ният яхлитлашувида муаллиф онгидаги ритм ва пафоснинг 
асарга айланиш қонуниятларини ойдинлаштириш.