Jizzax davlat pedagogika instituti

Elektroliz qonunlari.

Elektrolizga doir mikdoriy qonunlar ingliz olimi M. Faradey tomonidan kashf etilgan.

Faradeyning birinchi qonuni. Elektroliz protsessida elektrodlarda ajralib chikadigan modda mikdori elektrolitdan utgan elektr mikdoriga tugri proportsionaldir:

bu yerda; m-modda mikdori, k–proportsionallik koeffitsienti (uni moddaning elektrokimyoviy ekvivalenti ham deyiladi va u elektrolitdan bir sekundda bir amper tok kuchi yoki bir kulon elektr o`tganda ajralib chiqqan modda miqdorini ko`rsatadi). Q-elektrolitdan o`tgan elektr miqdori (kulon hisobida).

Faradeyning ikkinchi qonuni. Turli kimyoviy birikmalardan bir xil mikdorda elektr toki o`tganida elektrodlarda ekvivalent miqdorda modda ajralib chiqadi yoki bir ekvivalent istalgan modda ajralib chiqishi uchun elektrolitdan 96 500 kulon elektr toki o`tkazish kerak:





1-2- qonunlarning matematik ifodasi quyidagicha yoziladi.

bu yerda: m-qaytarilgan yoki oksidlangan modda miqdori, E-moddaning ekvivalenti, Q-elektr miqdori o`rniga J×t qo`yilsa:

kelib chiqadi. Bu yerda: J-tok kuchi, t-tok o`tish vaqti (sekundda).

Faradey qonunlarini bilgan holda quyidagilarni hisoblash mumkin:

a) elektr miqdori ajratib chiqaradigan modda mikdorini;

b) ajralib chiqqan modda miqdoriga va tokni elektrolitdan utish vaqtiga qarab tok kuchini.