Jizzax davlat pedagogika universetiti 903-guruh, 3-kurs talabasi gadoymurodova shahzodaning

Azotni o’zlashtirish yo’llari.
Ma’lumki NN+4 ioni zaxarli bo’lganligi uchun u o’simlik hujayrasida to’plpnish kerak emas, uni
fermentlar ishtirokida zararsizlantirish kerak, demak ammoniyni aminokislotalar va ularni amidlarga
aylanishini yo’li
Glutaminsintetaza (GS) va glutaminoksiglutaratamintransferaza (GOGAT)
fermentlari ishtirokida boradigan jarayon o’simlikni ammiak bilan zaxarlanishdan Caqlaydi.
Shunday qilib, molekulyar azotni fiksiatsiyasi yoki nitratlarni qaytarilish jarayonlarida hosil
bo’lgan ammiak o’simlik tamonidan amid va aminokislotalar ko’rinishida o’zlashtirilar ekan.
Glutaminsintetaza fermenti ishtirokida ammoniyni gultamatga birikib glutamin hosil qiladi.

---

Hosil bo’lgan glutamin glutaminoksiglutaratamintransferaza fermenti ishtirokida
oksiglutarat bilan birikib 2 mlekula glutamat hosil bo’ladi.
Bu ikki reaksiyalar (GS va GOGAT) ammoniy ionni aminokislotalarga qo’shilishini
eng asosiy yo’li hisoblanadi.

---

O’simliklarda mochevina hosil bo’lishi
ham mumkin ekan. Ammo bu amidni hosil
bo’lishi faqat hayvonlar uchun xos deb
hisoblanar edi. Mochevinani hosil bo’lishi
ornitin sikli orqali amalga oshadi (Krebs sikli).
Bu siklda ornitin na faqat dezaminlanish
natijasida balki, ortiqcha oziqlanish natijasida
paydo bo’lgan CO2 va NH3 biriktirib oladi va
sitrulinga beradi, undan keyin arginin hosil
bo’ladi. Oxirida agrinaza fermenti ishtirokida
mochevina va qayta ornitinga parchalinadi.
Ornitin yana qayta siklga qo’shiladi. Mochevina
sintezi faqat aerob sharoitda amalga oshadi.

---

---

O'g'itlar, asosan, ikki guruhga bo'linadi. Birinchisi, ham-mamizga
ma'lum bo'lgan organik o'g'itlar, ya'ni go'ng. Ular tuproqda chirib,
uning holatini yaxshilaydi va hosildorligini oshiradi, o'simliklar uchun
zarur bo'lgan moddalarni hosil qiladi. Ikkinchisi - mineral o 'g'itlar. Bu
o'g'itlar kimyo zavodlarida maxsus tayyorlanadi. Mineral o'g'itlar har xil
bo'ladi. Ular azotli (selitra), fosforli va kaliyli o'g'itlardir.

---

Foydalaniladigan adabiyotlar ro’yxati: 
1. G.D.Mustakimov. O’simliklar fiziologiyasi va mikrobiologiya asoslari. Ukituvchi, T., 
1995. 
2. 2. A. Imomaliev, A.Zikiryaev. O’simliklar bioximiyasi. "Mexnat", T. 1987. 
3. 3. V.V.Polevoy. Fiziologiya rasteniy. "Vыsshaya shkola", M. 1987. 
4. 4. S.I.Lebedev. Fiziologiya rasteniy. "Kolos", M. 1988. 
5. G.D.Muskimov. O’simliklar fiziologiyasi va amaliy mashgulotlar. Ukituvchi, T.,1995.