Jizzax filiali oila psixologiya kafedrasi oila psixoterapiya nazariyasi

Sevgi va ishonch 
Ishonchli munosabatlarni oʻrnatish uchun sevgi va oiladagi yaxshi hissiy 
muhit katta ahamiyatga ega. Bolalaringizning qobiliyatlarini erta bolalikdan 
rivojlantirish juda muhimdir. Siz bolangizda sevgi va mas’uliyat hissini 
tarbiyalashingiz mumkin. Buning uchun koʻplab psixologlar uy hayvoniga ega 
boʻlishni maslahat berishadi. Ushbu qaror bola bilan birgalikda qabul qilinishi kerak 
va chorva mollarini parvarish qilish unga ishonib topshiriladi. Kattalar bolaga unga 
qanday qilib toʻgʻri gʻamxoʻrlik qilishni oʻrgatishlari kerak. U beparvo va notoʻgʻri 
harakatlar uy hayvoniga juda koʻp azob va jiddiy zarar yetkazishi mumkinligini 
tushunishi kerak. Uy hayvonlari boʻlgan bola yolgʻizlik tuygʻusidan xalos boʻladi, 
hamda kimdir uchun zarur va muhim boʻlib qoladi. U oilasidagi munosabatlarga 
boshqacha nazar tashlaydi. Qoʻshma oʻyinlar kattalar va bolalar oʻrtasidagi 
munosabatlarda juda muhim rol oʻynaydi. Ular sizga bolaqa juda yaqinlashishga 
imkon beradi va ular, albatta, katta zavq keltiradi. Bola ushbu oʻyinlar davomida 
rivojlanib, onasiga ishonishni oʻrganadi. Dam olish kunlari birgalikda piyoda va 
sport bilan shugʻullanish mumkin. Masalan, oilaviy piyoda yoki velosipedda yurish.
Ota-onalar va oʻsmirlar oʻrtasidagi ishonch. 
Koʻpgina oʻspirinlar ota-onalari bilan muammolarga duch kelishadi. Ularning 
fikriga koʻra, ularning erkinligi doimo buzilmoqda. Ular doimo ota-onalariga endi 
ular yosh bola emasligini isbotlashlari kerak. Shuning uchun, bu davrda ishonchli va 
iliq munosabatlarga ega boʻlish juda qiyin. Ota-onalar farzandlariga nisbatan xatti-
harakatlarida katta oʻzgarishlarni amalga oshirishi kerak. Oʻsmirlik davrida 
rivojlanish xususiyatlarini bilish muhimdir. Bolaning harakatlaridan doimo 
noroziligini bildirishning hojati yoʻq. Aynan shu yoshda u oʻzining birinchi kuchli 
sevgisiga ega, u asta-sekin kattalar roliga oʻrganishni boshlaydi. Shuning uchun ota-

---

255 
onalar farzandiga psixologik yordam koʻrsatishi shart. Unga ishonish va uni sevishi 
shart. Uni ayblamang va hamma narsaga taʻqiq qoʻymang. U doʻstlar, qiziqishlar, 
yoqtirishlar va yoqtirmasliklarni tanlashda erkinlikka ega boʻlishi shart. Unga oʻz 
fikringizni yuklamang. Nazorat oddiy boʻlishi kerak. Ammo ota-onalar bolalarining 
qayerda va kim bilan boʻlishini aniq bilishlari kerak. Soʻroq qilishdan saqlanish 
kerak.
Ishonch odamlar oʻrtasidagi ochiq, ijobiy munosabatlardir. Biror kishi 
birovga ishonganida, boshqasining odob-axloqi va xayrixohligiga ishonch hosil 
qiladi. Ishonch barcha ijtimoiy institutlarning, shu jumladan oilaning asosi 
hisoblanadi. Ota-onalar koʻpincha bolalarini mumkin boʻlgan xavf-xatarlardan 
himoya qilish uchun ularning barcha harakatlarini nazorat qilishga intilishadi. 
Masalan, ular oʻz farzandlarining yozishmalarini oʻqishlari, ularga ergashishlari 
mumkin, shu sababli ular bolaning ishonchini butunlay yoʻqotadilar.