Jizzax politexnika instituti "tasdiqlayman"

Issiqlik nasoslari. Turli manbalardan issiqlikni utilizatsiya qiluvchi issiqlik 
nasoslarini ishlatish usullari. 
Er osti katlamlari issikliklaridan foydalanish faqat er osti issiq suv qatlamlariga 
emas, balki bevosita er osti qatlari o‘ziga asoslangan bo‘lishi mumkin. Ushbu holda 
er osti issiqligidan issiqlik nasoslari yordamida foydalaniladi (8.1-rasm.) 

---

 
 
8.1-rasm.
 
Er osti katlamlari issikliklaridan binolarni isitish uchun foydalanish 
 
Issiqlik nasoslarining energiya samaradaorligi ularning ishlash xususiyatlariga 
bog‘liq: ular issiqlikni suv va havodan olishadi.
Mana shu belgilarga qarab ular 2 guruhga bo‘linadi: geotermal (erning issiqligi 
hisobiga ishlovchi) va havoli (issiqlikni atmosferadan oluvchi).
Geotermal nasoslar 200 m chuqurlikka etuvchi burg‘u tizimi yoki gruntning 
muzlash qatlamidan pastda yotqizilgan quvurlar bilan jihozlanadi. Ehtiyoj 
tug‘ilganda, issiqlik nasoslari suvni ham isitib berishi mumkin, maksimum bo‘lmasa 
ham +55°Sgacha. 
 
9-amaliy mashg‘ulot. Dengiz to‘lqinlari, okean va dengizlar sohillari 
to‘lqinlaridan hosil bo‘luvchi energiyadan foydalanuvchi inshootlar. 
Reja: 
3. Dengiz to‘lqinlari, okean va dengizlar sohillaridagi to‘lqinlardan hosil 
bo‘luvchi energiya.
4. Kichik va mikro gidrostansiyalar. 
 
Kichik va mikro gidroelektrstansiyalardan foydalanish 
Hozirgi kunda kichik va mikro gidroelektrstansiyalarni belgilashni yagona 
tushunchasi mavjud emas. O‘zbekistonda quvvati 30 MVt dan kichik bo‘lgan 

---

stansiyalar kichik gidrostansiyalarga kiradi. Norvegiyada esa quvvati 100 kVt dan 
kichigi mikro, 100 dan 1000 kVtgacha bo‘lsa mini, 1 dan 10 MVtgacha bo‘lsa kichik 
gidrostansiyalarga ajratiladi. Jahon banki kichik gidroelektrostansiyalarga quvvati 10 
MVtdan kichik stansiyalar kichik gidroelektrostansiyalarga kiritiladi (9.1-rasm).