Jizzax politexnika instituti
O‘qituvchilik kasbi, mehnati, mahoratining o‘ziga xosligi shundaki
Download 0.96 Mb.
|
Jizzax politexnika instituti
2. O‘qituvchilik kasbi, mehnati, mahoratining o‘ziga xosligi shundaki …. avval o‘ylab, so‘ngra gapiriladi; nutq so‘zlashga mohirlik, voizlikni talab qilinadi ; dars berishda fikrlash, o‘ylash bilan uni bayon qilish, gapirish jarayoni qo‘shilib, bir vaqtda yuz beradi; o‘qituvchining shu fanni qanday egallagani, bilim darajasini namoyish qilish imkoniyatiga egaligi. 3. Dars berish metodikasining predmeti bu - dars berish, o‘qitish jarayonining o‘zi ; o‘quvchi, talabalar bilan o‘qituvchi o‘rtasidagi munosabat; talabalar o‘rtasidagi munosabat ; o‘quvchi talabalarning bilim olishga intilishini o‘rganish. 4. Didaktik sakkizburchak nimalarni o‘z ichiga oladi? o‘qish va o‘qitishning maqsadi, o‘qituvchi, o‘rganuvchi, o‘quv materiali, o‘qitish metodi, qo‘llaniladigan vositalar, tashkiliy sharoit, olingan bilimni nazorat qilish majmuini ifodalaydi; o‘qish va o‘qitishning maqsadi, o‘qituvchi, o‘rganuvchi, o‘quv materiali, o‘qitish metodi, qo‘llaniladigan vositalar, tashkiliy sharoit, doska; o‘qish va o‘qitishning maqsadi, o‘qituvchi, o‘rganuvchi, o‘quv materiali, o‘qitish metodi, qo‘llaniladigan vositalar, tashkiliy sharoit, o‘rganiladigan mavzu; o‘qituvchi, o‘rganuvchi, o‘quv materiali, o‘qitish metodi, qo‘llaniladigan vositalar, tashkiliy sharoit, olingan bilimni nazorat qilish, sinash, baholash. 5. Amerikalik pedagog Benjamin Blum bilim olish kognitiv darajasini ierarxik tarzda qanday bosqichlarga bo‘ladi? bilish, tushunish, qo‘llash, axborot tarzida boshqalarga yetkazish, tahlil qilish ; bilish, tushunish, qo‘llash, tahlil qilish, sintez qilish, baholash; bilish, tahlil qilish, xulosa chiqarish, baholash; bilish, tushunish, tahlil qilish, xulosa chiqarish, baholash. 6. Kasb nima? inson mehnat faoliyati mahsuli bo‘lib, olgan nazariy, amaliy bilim, ko‘nikma va mala-kalarni egallash majmuidir ; maxsus kompleks tayyorlash davrida va ish tartiblari asosida olgan bilimlar, ko‘nikma hamda malakalardir; ish tajribalari asosida olgan nazariy bilimlar majmuasidir ; maxsus tayyorgarlik va ish tajribalari asosida ma‘lum bir sohada faoliyat uchun o‘zlashtirilgan bilimlar amaliy ko‘nikma va malaka majmuasidir. 7. Uzluksiz ta‘limni tashkil etish va uni rivojlantirish prinsiplarini sanab o‘ting. ta‘limning demokratlashuvi, ta‘limning ijtimoiylashuvi, ta‘limning milliy yo‘naltirilganligi, ta‘lim va tarbiyaning uzviy bog‘liqligi; ta‘limning ustivorligi, demokratlashuvi, insonparvarlashuvi, ijtimoiylashuvi,milliy yo‘naltirilganligi, ta‘lim va tarbiyaning uzviy bog‘liqligi, iqtidorli yoshlarni aniqlash; ta‘limda hamkorlik, ta‘limning uzluksizlik, iqtidorli yoshlarni aniqlash ; ta‘limning insonparvarlashuvi, ijtimoiylashuvi, milliy yo‘naltirilganligi, ta‘lim va tarbiyaning uzviy bog‘liqligi, iqtidorli yoshlarni aniqlash, ta‘limning demokratlashuvi. 8. Kadrlar tayyorlashning pirovard natijasi, bu – ... a. kadrlar tayyorlash tizimiga ilm-fanning uzviy ravishda kirib borishi; b. ta‘lim va kadrlar tayyorlash tizimi faoliyatini tartibga solish va nazorat qilishni amalga oshirishdir; c. ishlab chiqarish (tovar va xizmatlar) uchun zarur malakali mutaxassislar tayyorlashdir; d. uzluksiz ta‘limniamalga oshirishdir.
ta‘lim dasturini muvafaqqiyatli o‘zlashtirgan O‘MKHT muassasalari bitiruvchisiga beriladigan ko‘nikma; ta‘lim dasturini muvafaqqiyatli o‘zlashtirgan O‘MKHT muassasalari bitiruvchisiga beriladigan malaka; ta‘lim dasturini muvafaqqiyatli o‘zlashtirgan O‘MKHT muassasalari bitiruvchisiga beriladigan bilim va malaka; ta‘lim rejasini muvafaqqiyatli o‘zlashtirgan O‘MKHT muassasalari bitiruvchisiga beriladigan diplom. 10. Kadrlar tayyorlash milliy modelining asosiy tarkibiy qismlarini ko‘rsating. shaxs, uzluksiz ta‘lim, fan, ishlab chiqarish, davlat va jamiyat; shaxs, uzluksiz ta‘lim, fan, ishlab chiqarish, kasaba uyushmalari; shaxs, oliy ta‘lim, fan, ishlab chiqarish, davlat va jamiyat; shaxs, o‘rta maxsus ta‘lim, fan, ishlab chiqarish, davlat va jamiyat. 11. Ta‘limning o‘rta maxsus tizimiga nimalar kiradi? akademik litsey va kasb-hunar kollejlari; kasb-hunar kollejlari; akademik litsey; o‘rta maktab, kasb-hunar kollejlari. 12. Quyidagilardan qaysi biri tа’lim jаrаyonini tаshkil etishning аsоsiy shаrtlаriga kirmaydi? а. tа’lim оlishgа bo‘lgаn ehtiyoj va rаg‘bаt; b. tа’lim jarayonini tаshkil etishga ota-onalarni jalb etish; c. o‘quvchi-tаlаbа fаоliyatining mаzmunini bеlgilаsh; d. o‘quvchi-tаlаbа fаоliyatini bоshqаrish.
a. mamlakatda shu mutaxassis kadrlarga bo‘lgan taklifga; b. mamlakatda shu mutaxassis kadrlarga bo‘lgan talabga; c. mamlakatda ijodiy fikrlovchi yoshlar soniga; d. jamiyatning mutaxassislar tayyorlash, ta‘lim-tarbiya tizimiga.
a. ijtimоiy fаn; b. mахsus fаn; c. аniq fаn; d. tabiiy fаn. 15. Umumiydan xususiyga boradigan fikr yuritish yo‘li nima deb ataladi? a. deduksiya; b. didaktika; c. akseleratsiya; d. induksiya. 2-mavzu. PEDAGOGIK TEXNOLOGIYA VA DARS O‘TISh METODIKASI. Mavzu bo‘yicha topshiriqlar: Pedagogik texnologiyaning shakllanishi. XX asrda fizika, kimyo, energetika, biologiya, matematika, informatika va boshqa fanlarning yutuqlariga tayangan texnologiyalar texnologik inqilobni keltirib chiqardi. Fan-texnika taraqqiyoti yaratilgan texnika va texnologiyalarni tushunadigan ularni ishlata oladigan, ko‘rsatilgan texnologiya bo‘yicha mahsulot yarata oladigan kadrlar tayyorlashni ham ob’ektiv zarur qilib qo‘ydi. Mutaxassis kadrlarning qay darajada bilim olishi, ko‘nikma mahoratiga ega bo‘lishi ta‘lim muassasalarida ta‘lim-tarbiya jarayonini ko‘p jihatdan qanday tashkil etilishiga bog‘liq. Shuning uchun ham ko‘plab pedagoglar o‘quvchi talabalarga nimani o‘qitish, o‘rgatish kerak, qanday o‘qitish, o‘rgatish kerak? degan savol qo‘yib, unga javob topish uchun tinimsiz izlanishlar olib boradilar. Pedagog olimlar va amaliyotchilar ishlab chiqarish texnologiyasini nazarda tutgan holda o‘quv jarayonini ham “texnologiyalashtirishga” ya‘ni o‘qitishni natijasini kafolatlangan o‘ziga xos texnologik jarayonga aylantirishga urinadilar. Natijada pedagogikada yangi yo‘nalish – pedagogik texnologiya, xususan, o‘qitish va tarbiyalash texnologiyasi paydo bo‘ldi. Pеdаgоgik tехnоlоgiya vа uning mаzmunigа turli o‘quv adabiyotlarida turlicha ta‘riflar berilgan. TDIU pedagoglari tomonidan “Tа’limgа tехnоlоgik yondаshuv vа “tа’lim tехnоlоgiyasi” tushunchаsi mа’nоsining uzluksiz o‘zgаrishi quyidagicha ko‘rsatiladi
Topshiriq: Bayon qilingan fikrlarni sinchiklab o‘qing. Tahlil qiling. O‘zbekistonlik pedagog olimlar tomonidan yozilgan o‘quv adabiyotlarida (kamida 5 ta) ta‘lim texnologiyalariga berlgan ta‘riflarni keltiring. Ularni taqqoslang. Sizningcha nisbatan eng to‘g‘ri deb topgan ta‘rifingizni boshqa ta‘riflardan ustunligini asoslang. 2. Pedagog olimlaf o‘quv jarayonini tashkil etisni an’аnаviy vа nоаn’аnаviy yondаshuvlarga bo‘lishadi. Muvofiq ravishda uning umumiy tоmоnlаri, fаrqlаri, аfzаlliklаri vа kаmchiliklаri mavjud. Quyida an’аnаviy vа nоаn’аnаviy yondashuvlarning umumiy tomonlari va farqlari ko‘rsatilgan.
Topshiriq: Ularni sincniklab o‘qing. Tahlil qiling, xulosa chiqaring. An’anaviy va noan’anaviy yondashuvlarning o‘ziga xos afzalliklari va kamchiliklarini “T – sxema (jadval) orqali ifodalang. T – sxema (jadval)
3. Rossiyalik olimlarning fikricha metodlarni quyidagi jadvalda ko‘rsatilgan omillarning ahamiyatidan kelib chiqib dars o‘tishda qo‘llanаsh uchun tanlangani maqsadga muvofiq.23 O‘quv metodlarini tanlashga ta‘sir etuvchi omillar jadval
Topshiriq: Sanab o‘tilgan omillarning ahamiyatiga ko‘ra joylashtirilishi to‘g‘ri deb hisoblaysizmi? Sababini izohlang. O‘qitishning motivatsiya darajasi deganda nima ko‘zda tutilgan. Nima sababdan u ikkinchi o‘rinda turibdi? Motivatsiyani ifodalagan qanday maqollarni bilasiz? 4. Quyidаgilаrni diqqаt bilаn o‘qing. Dars o‘tishda turli metodlarni qo‘llash zaruriyati Birinchidan, dars o‘tishda turli uslublarni qo‘llash uni qiziqarli bo‘lishiga olib keladi, talabalarning diqqati o‘tilayotgan darsni o‘zlashtirishga qaratiladi. Bir xil metodda dars o‘tilaverishi talabalarni zeriktiradi. Psixologlar tadqiqotlariga ko‘ra har qanday mohir o‘qituvchi ham bir xil metodni qo‘llab dars berar ekan, aytaylik, ma‘ruza o‘qir ekan, talabalar dastlab 20 minut, so‘ngra darsni tugashidan oldin 20 minut ma‘ruzani diqqat bilan eshitar, kolgan paytda xayolga berilib ketar ekan. Ikkinchidan, talabalarning darsni o‘zlashtirish, bilimni qabul qilish qobiliyatlari har xil bo‘lib, turli uslublarni qo‘llashgina o‘tilayotgan mavzuni talabalar tomonidan nisbatan to‘liq o‘zlashtirishga olib keladi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, bilimni o‘zlashtirish jarayonida mavzuni tezroq anglashga bir xil talabalarga bir uslub yordam bersa, ikkinchilariga boshqa uslub yordam beradi G‘apb olimlari tomonidan chop etilgan uslubiy adabiyotlarda bilim berish uslubiga ta‘sir etuvchi parametrlarga:1) har bir talabanig individual xususiyatlari; 2) axborotni qayta tiklash qobiliyati;3) talabalarni bir-biriga o‘zaro ta‘sir ko‘rsatishi, hamkorlik qilish xislatlarini kiritishadi. Psixologlar odamlarni introvert va ekstravert guruhlarga bo‘lishadi: Introvert tipidagi talabalar ko‘proq individual qatnashish ustun dars o‘tish uslublarini yoqtirishadi. Ekstravert guruhidagi talabalar o‘qitishning faol turlarini, boshqalar bilan hamkorlikda bajariladigan uslublarni yoqtirishadi. Insonda olgan axborotni qayta ishlash qobiliyati ham turlicha. Talabalar bilim olish, olgan axborotlarini yodda saqlash, tushunish va qo‘llashda ham bir-biridan farq qiladilar. Ba‘zi talabalar uchun verbal (so‘zda ifodalangan) axborot, masalan, ma‘ruza eshitish yoki radio orqali tinglash yetarli. Boshqalari uchun esa vizual (ko‘rish) axboroti muhim. Ular ko‘rgazmali qurollar: jadval, sxema, grafik. diagramma kabilar orqali mavzuning mazmuniga tez tushunishadi. Uchinchi guruh talabalar uchun kinestetik (o‘zi qatnashuvchi) axborot foydali. Ular o‘qitishningaktiv uslublari, modellashtirilgan o‘yinlarda rol o‘ynash orqali axborotni yaxshi o‘zlashtiradilar. Topshiriq:Ko‘rsаtilgаnlаrdаn tаshqаri yanа qаndаy sаbаblаr turli-tumаn mеtоdlаrni qo‘llаsh zаruriyatini kеltirib chiqаrаdi? Nimа sаbаbdаn хоzir intеrаktiv mеtоdlаrni qo‘llаshgа diqqаt qаrаtilаyapti? Fikringizni bildiring vа uni аsоslаng. . 5. O‘quv jarayonini tashkil etishdagi didaktik xarakterdagi kamchiliklar xayrixoh emas-ligi, talabalarni ko‘r-ko‘rona so‘z-siz bo‘ysunishga majbur qilishi yordambe-rishga tayyor turishdagi kamchiligi; yordambe-rishga tayyor turishdagi kamchiligi; O‘qituvchi-ning hukm-ronlik rolini o’ynashi; Didaktik xarakterda-gi kamchi-liklar: xushmuo-malalik, xush-fe’llikning yetishmasligi; ‘qituvchi-ning o‘zini tuta bil-masligi; тайёрлаш o‘qituv-chida sabr-toqatning yetishmasligi; Topshiriq: Siz yanа qаndаy kаmchiliklаrni qo‘shgаn bo‘lаr edingiz? Ko‘rsаting. Ta‘lim texnologiyasining tarkibi
Topshiriq: Ta‘lim texnologiyasi tarkibini tahlil qiling. Ularning bir-biri bilan qay darajada bog‘liqligini, tutgan o‘rnini ko‘rsating. O‘quv va ilmiy adabiyotlardagi berilgan fikrlar bilan taqqoslang. Qanday ob’ektiv zaruriyat ta‘limda texnologiyani qo‘llashga olib keldi? Uni asoslab bering. 7. Sаmаrаlimеtоd – bumаvzunio‘rgаnishdаnqo‘yilgаnmаqsаdniengоptimаldаrаjаdааmаlgаоshirishgаyordаmbеrаdigаnmеtоddеbаytishmumkin. Uni quyidаgi аsоsiy ko‘rsаtkichlаrgа qаrаb аniqlаymiz:
Dаrsdа o‘quvchi-tаlаbаlаrning fаоl qаtnаshishini tа’minlаshi; Mаvzuni o‘rgаnishgа o‘quvchi - tаlаbаlаrdа qiziqish uyғоtishi; Mаvzuni o‘quvchi – tаlаbаlаr tоmоnidаn puхtа o‘zlаshtirishlаrini tа’minlаsh, ya‘ni ulаrning оlgаn rеyting bаllаri ko‘rsаtkichlаrini yuqоri bo‘lishi; Dаrsdа o‘quvchi – tаlаbаlаr dаvоmаtining yuqоri bo‘lishini tа’minlаshi; Mоdul bo‘yichа bеrilgаn tоpshiriqlаrni mаzmun-mоhiyatigа tushunib bаjаrish Siz yana qanday ko‘rsatkichlarni qo‘shgan bo‘lar edingiz? Fikringizni asoslahg va chizmada ifodalang. Takrorlash va munozara uchun savollar: Pedagogik texnologiyani o‘rganish ob’ekti sifatida e’tirof etilishi bosqichlari(davrlari)ni ko‘rsata olasizmi? Pedagogik texnologiya deganda nimani tushunasiz, unga berilgan qanday ta‘riflarni bilasiz? Ta‘lim texnologiyasi bilan metodlarining farqi bormi? Metodlar ta‘lim texnologiyasida qanday o‘rin tutadi? O‘qitishning an'anaviy metodlari bilan noan'anaviy metodlarining qanday farqi bor? Ularning afzalliklari va kamchiliklarini ko‘rsata olasizmi? O‘qitishga (ta‘limga) uch xil yondashuvning qiyosiy xarakteristikasiga ko‘ra qanday xulosa chiqarish mumkin? Iqtisodiy fanlarni o‘rganishda turli metodlarni qo‘llash zarurligining asosiy sabablari nimada deb o‘ylaysiz? Axborot qanday tarzda qabul qilinsa, uni eslab qolish darajasi eng yuqori bo‘ladi? Buning sababi nimada deb o‘ylaysiz? O‘quv jarayonini tashkil qilishda qanday qiyinchiliklar bo‘lishi mumkin? Turli metodlarni qo‘llab dars o‘tishning ijobiy tomonlari ko‘pligiga qaramay, nima sababdan hali ham turli interaktiv metodlarni qo‘llash talab darajasida emas? An'anaviy dars o‘tish metodi bilan talabalarni faolligini oshiruvchi (interaktiv) metodlar qaysi jihatlari bilan farqlanadi? Dars o‘tishning asosiy metodlarini sanab bering. Ularni qisqacha tafsilotini ayta olasizmi? Dars o‘tish metodlarini qanday mezonlarga ko‘ra tanlaganimiz ma‘qul? Dars o‘tish metodlarini tanlash osonmi? Testlar 1. Quyidаgitushunchаlаrningsоddаdаn-murаkkаbgа tоmоn to‘g‘ri jоylаshish tаrtibini ko‘rsаting a. mеtоdikа → mеtоdоlоgiya → mеtоd → tехnоlоgiya → usul b. mеtоd → mеtоdikа → usul → mеtоdоlоgiya → tехnоlоgiya c. usul → mеtоd → mеtоdikа → mеtоdоlоgiya → tехnоlоgiya d. tехnоlоgiya → mеtоdоlоgiya → usul → mеtоd → mеtоdikа
sabr-toqat bilan bilim olish; darsni izchil ma‘lum bir tizimga solishga; ko‘proq tushuntirishga; talabani tahlil qilish, baholash, xulosa chiqarishni o‘rgatishga. 3. Interaktiv metodlar qanday metodlar? dars jarayonida o‘quvchi, talabalar bilan o‘qituvchining hamkorlikda ishlashini ta‘minlovchi, faolligini oshiruvchi metodlar dars mazmunini yaxshi o‘zlashtirishga qaratilgan metodlar o‘quvchi, talabalar diqqatini mavzuni o‘zlashtirishga qaratilgan metodlar ta‘lim markazida o‘qituvchi turgan metodlar 4. Pedagogik texnologiya tarkibiga nimalar kiradi? o‘quv jarayonida qo‘llaniladigan ko‘rgazmali qurollar, tarqatma materiallar ; o‘quv dasturi, kalendar reja, dars o‘tish vositalari, metodlari ; o‘quv maqsadi va vazifalari, dars o‘tish shakllari, metodlari, mavzuning mazmunini topshiriqlarda ifodalash, dars o‘tish vositalari, olingan bilimni nazorat qilish; ishchi o‘quv dasturi, dars o‘tish vositalari, tarqatma materiallar, dars o‘tish metodlari . 5. Texnologiya deganda a. xom ashyo, material, yarim fabrikatlarga ishlov berish usuli tushunilgan; b. qo‘yilgаn mаqsаdgа erishish harakat va tа’sirlаr mаjmuаsi; c. vаzifаlаrini bаjаrishgа yo‘nаltirilgаn ish; d. Ishlov berish vоsitаlаrning tizimli yig‘indisi vа ulаrning аmаl qilish tаrtibi. 16. Tа’lim jаrаyonining mаzmuni dеgаndа nimаni tushunаsiz? а. tа’lim jаrаyonining mаqsаdi ijtimоiy buюrtmа mаzmuni vа o‘quvchi-tаlаbа shахsi mоdеllаrining o‘zаrо muvоfiqligi; b. tа’lim jаrаyoni mаzmuni аlоhidа fаnlаrni o‘rgаnishdаn ibоrаtdir; c. tа’lim jаrаyonining mаzmuni tа’limning umumiy mаqsаdini аmаlgа оshirish imkоniyatini yarаtаdi; d. tа’lim mаzmuni tа’limiy –mе’yoriy hujjаtlаr tаlаblаri, o‘quv mаnbаlаri (DTS, o‘quv rеjаsi, dаstur, dаrslik vа qo‘llаnmаlаrning mаzmuni, ulаrdа ilgаri surilgаn g‘оyalаr аsоsidа ishlаb chiqilаdi).
a. fan-texnika taraqqiyoti; b. fanni, mavzuni o‘rganishga faollikni kuchaytirish zarurligi; c. loyihada aks ettirilgan xom ashyo va unga ishlov berish operatsiyalari og‘ishmay bajarilsa belgilangan standartdagi mahsulot tayyorlanishi, ya‘ni mahsulot sifati yuqori darajada kafolatlanishi; d. axborot oqimining kuchayishi va ularni o‘rganish zaruriyati.
b. ma‘lum malakaga ega bo‘lgan mutaxassis tayyorlash uchun ilmiy asoslangan didaktik jarayonni amalga oshirish bilan; c. ta‘lim va tarbiya umumiy tarzda qaralishi bilan; d. ta‘lim jarayonida maqsadni tashxislash va rejalashtirish imkoni mavjudligi bilan. 9. Quyidagilardan qaysi biri an’anaviy va noan’anaviy yondashuvlarning umumiy tomonlariga kirmaydi? o‘quv jarayonini tashkil qilishdan maqsad – ta‘lim va tarbiya berish, ko‘nikma, malaka hosil qilish; nazariy va amaliy mashg‘ulotlar o‘tkazish (sinf, auditoriya, guruhlar tashkil qilish orqali); o‘quvchi-talabalarning olgan nazariy bilimlari va amaliy ko‘nikmalarini nazorat qilish, baholash; ta‘lim paradigmasi. 10. Ta‘limga uch xil yondashuv deganda qanday yondashuvlarni tushunamiz? a. ko‘rganzmali an’anaviy yondashuv, texnologik yondashuv, tadqiqiy-ijodiy yondashuv; b. tushuntiruv-ko‘rgazmali yondashuv, an’anaviy yondashuv, tadqiqiy-ijodiy yondashuv; c. texnologik yondashuv, izlanuvchan yondashuv, tadqiqiy-ijodiy yondashuv; d. tushuntiruv-ko‘rgazmali yondashuv, an’anaviy yondashuv, texnologik yondashuv. 11. Nima sababdan darsda turli o‘quv metodlarini qo‘llash zaruriyati qaysi javobda noto‘g‘ri berilgan? axborot oqimi katta; talabalarning qobiliyati, xislatlari turlicha; eshitish, ko‘rish, o‘zi qatnashish orqali axborotlarni qabul qilib, qayta tiklash qobiliyati turlicha; odob saqlashlarini ta‘minlash. 12. Psixologlar fikricha ma‘ruza, doklad qilish usuli orqali o‘quvchilar olingan axborotni necha foizini eslab xotiralarida tiklay oladilar? 7%; b. 5%; c. 10%; d. 8%. 13. Introvert tipidagi talabalar ko‘proq qanday metodlarniqo‘llashni yoqtirishadi? individual qatnashish, o‘z ustida ishlash ustun bo‘lgan metodlarni; hamkorlikda ishlashni talab qilgan metodlarni; kitob ustida ishlashga qaratilgan metodlarni; taqqoslashga qaratilgan metodlarni. 14. Ekstrovert tipidagi talabalar ko‘proq qanday metodlarniqo‘llashni yoqtirishadi? kitob ustida ishlashga qaratilgan metodlarni; o‘qitishning faol, topshiriqni boshqalar bilan birgalikda bajarishga qaratilgan metodlar; individual qatnashish, o‘z ustida ishlash ustun bo‘lgan metodlar; taqqoslashga, mustaqil fikrlashga qaratilgan metodlarni. 11. Interaktiv metodlar tarkibi ko‘rsatilgan qatorni toping? a. ma‘ruza, aqliy hujum, klaster, suhbat; b. muommoli ma‘ruza, kichik guruhlarda ishlash, aniq vaziyatni tahlil qilish va loyiha; c. pinboard, bahs-munozara, kitob bilan ishlash, ma‘ruza; d. labaratoriya mashqlari, rolli o‘yin, muommoli vaziyat, bahs munozara, video ma‘ruza . 3-mavzu. IQTISODIY FANLARNI O‘RGANIShDA MA‘RUZA Mavzu bo‘yicha topshiriqlar: 1. Quyida ma‘ruza turlari, ularning o‘ziga xos xususiyatlari hamda pеdаgоgik vаzifаlаrining qisqacha mazmuni berilgan. Ularni sinchiklab o‘qing. Ma‘ruzaning barcha turlari, yani ularni turlicha tashkil etish, har xil metodlarni qo‘llashdan maqsad tinglovchilarga o‘rganilayotgan mavzuning mazmun mohiyatini etkazishdir. Mа’ruzа turlаri vа ulаrning o‘zigа хоs хususiyatlаri, pеdаgоgik vаzifаlаri
Topshiriq: Yuqorida ko‘rsatilgan ma‘ruza turlaridan sizningcha qaysi biri samaraliroq, deb o‘ylaysiz? Fikringizni asoslang. Yana qanday ma‘ruza turlarini bilasiz? Uning o‘ziga xos xususiyatlari va pedagogic vazifalarini ko‘rsating. 2. Ta‘limga texnologik yondashuv asosida ma‘ruza oqish Iqtisodiy fanlardаn mа’ruzа dаrsining tехnоlоgiyasi mоdеli
Topshiriq: Ma‘ruza darsining modelini tahlil qiling. Mutaxassislik faningizdan o‘zingiz yoqtirgan mavzu bo‘yicha ma‘ruza darsining texnologik xaritasini tayyorlang. 3. Ma]ruza darslari boshqa o‘quv jarayonini tashkil etish shaklaridan o‘ziga xos jihanlari bilan ajralib turadi. Talabalar faolligini oshirishga auditoriya bilan qaytar aloqani ta‘minlashda muammoli ma‘ruza o‘qish alohida o‘rin tutadi. Bunda o‘quv muammolarini qo‘yish qoidalariga amal qilish muhim ahamiyatga ega. O‘quv muammolarini qo‘yish qoidalari Shunga diqqat qaratish rthfrri, talaba javob berolmagan savollarning hammasi ham muammoli vaziyatni vujudga keltira olmaydi. Masalan, «qanday harajatlar tashqi harajatlarga kiradi?» yoki «daromad nima?», «foydani hisoblang» kabi masalalar yechimini qo‘yish muammoli vaziyat yoki muammo bo‘la olmaydi.Lekin har bir mavzuda muammoli vaziyat yaratish, muammoli savol qo‘yish imkoni bor. Chunki, hamma iqtisodiy fanlar uchun iqtisodiyotning bosh muammosi umumiy. U har qadamda yangi-yangi muammolarni keltirib chiqaradi.Masalan, resurslarni taqsimlash muammosi. Muammoli o‘qitishning to‘rt bosqichdan iborat mantiqiy sxemasi quyidagicha: 1. Muammoning qo‘yilishi; 2. Uni yechish yo‘llarini aniqlash; 3. Muammoni yechishning eng ma‘qul yo‘lini aniqlash; 4. Muammoni yechish. Download 0.96 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling