Jlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali

4-marshrutizatorning marshrutlash jadvali

Tarmoqning nomeri	Keyingi marshrutizatorni ng tarmoq manzili	CHiquvchi portning tarmoq adresi	Tayinlangan tarmog‘igacha bo‘lgan masofa
S1	R1(2)	R4(1)	1
S2		R4(1)	0 (ulanish)
S3	R1(2)	R4(1)	1
S4	R2(1)	R4(1)	1
S5	-	R4(2)	0 (ulanish)
S6	R2(1)	R4(1)	2
Default	R5(1)	R4(2)	-

Jadvalning birinchi ustunida intertarmoqqa kiruvchi tarmoqlar manzillari ko‘rsatilgan. Tarmoq nomeridan keyin jadvalning har bir qatorida, keyingi marshrutizatorning tarmoq manzili ko‘rsatilgan, unga paketlarni jo‘natish lozim. Paketlar to‘g‘ri belgilangan yo‘nalish bo‘yicha ushbu nomer bilan tarmoq tomon harakat qilishi uchun ko‘rsatilgan. Yangi paket marshrutizatorga kelib tushganida, kelgan kadrdan belgilangan tarmoq manzili navbatma navbat jadvalning har bir satridagi tarmoq manzillari bilan taqqoslanadi. Mos kelgan satr tarmoq manzili, paketni aynan shu marshrutizatorga Yuborilishi lozimligini ko‘rsatadi. Misol uchun, agar S6 tarmoqqa Yuborilgan paket 4-marshrutizatorning portiga paket kelib tushsa, unda marshrutlash jadvalidan ko‘rinib turibdiki, keyingi marshrutizator R2(1), ya’ni ushbu paket yo‘nalishning keyingi bosqichi bo‘lgan ikkinchi marshrutizatorning birinchi portiga kelib tushadi.

Paket tarmoqning har qanday sigmentiga yuborilishi mumkin bo‘lganligi uchun, marshrutlashning har bir jadvali tarmoqqa kiruvchi hamma sigmentlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarga ega bo‘lishi lozim deyish

Bajardi:	Ruziyev S. O.		bet:
Tekshirdi:	Avazov E. Sh.

mumkin, ammo bunday fikrlashda, katta sig‘imli tarmoq bo‘lsa, mos ravishda marshrutlash jadvalining hajmi ham katta bo‘lishi mumkin. Bu esa yo‘nalishlarini qayta ishlash vaqtiga ta’sir qilib va hotira hajmining ortishiga olib keladi. Shunga ko‘ra marshrutlash jadvalida ma’lumotlar sonini maxsus - “Sukut saqlovchi marshrutizator”- default qo‘llash hisobiga kamaytiriladi. Zotan, umumiy tarmoq topologiyasini e’tiborga olib, unda umumiy tarmoq sirtida joylashgan marshrutizatorlar jadvalida, ushbu marshrutizatorga bevosita ulangan yoki boshi berk yo‘nalishda joylashgan tarmoqlarning manzilini yozish etarli bo‘ladi. Qolgan barcha tarmoqlar to‘g‘risida, ushbu tarmoqlarga boruvchi yo‘nalishlar, oraliq marshrutizatorlarni ko‘rsatuvchi yagona ma’lumot jadvalida yoziladi. Bunday marshrutizator ga, sukut saqlash marshrutizatori deb ataladi, tarmoq manzili o‘rniga muvofiq satrda, alohida ma’lumot joylashtiriladi, misol uchun, default. Rasmdagi tarmoqda S5 tarmog‘i uchun bunday marshrutizator bo‘lib, 5-marshrutizator, aniqrog‘i uning RM5(1) porti hisoblanadi. Budan shuni bilish mumkinki, katta umumiy tarmoqning deyyarli barcha tarmoqlariga S5 tarmog‘idan yo‘llar marshrutizatorning aynan shu porti orqali o‘tadi.

Paketni navbatdagi marshrutizatorga uzatishdan oldin joriy marshrutizator, o‘zining bir qancha portlaridan qaysi biriga joylashtirishini tanlab olishi lozim, bunda marshrutlash jadvalining uchinchi ustuni xizmat qiladi, doyimgidek, har bir port o‘z tarmoq manzili bilan aniqlab olinadi.

Ayrim tarmoq protokollari marshrutlash jadvalida bir vaqtda bitta qabul qiluvchi tarmoq manziliga muvofiq bir nechta qator bo‘lishlariga ruhsat etadi. Bunda, yo‘nalishni belgilashda “qabul qiluvchi tarmog‘igacha bo‘lgan masofa” ustuni hisobga olinadi va shu o‘rinda tarmoq paketining berilgan omiliga muvofiq ishlatiladigan har qanday metrika tushuniladi.

Bajardi:	Ruziyev S. O.		bet:
Tekshirdi:	Avazov E. Sh.

Masofa - tugunlar, aloqa kanallarida paketni uzatilish vaqti, belgilangan yo‘nalishda aloqa kanallarining ishonchligi tavsifi yoki berilgan omiliga nisbatan bu yo‘nalishning sifatini aks ettiruvchi boshqa kattalik bilan o‘lchanishi va ifodalanishi mumkin. Marshrutizator paketlarning bir necha servis sinflarini quvvatlaydigan bo‘lsa, unda servisning har qanday turi uchun marshrutlash jadvali alohida tuziladi hamda amalga oshiriladi.

To‘rtinchi marshrutizatorning marshrutlash jadvalida tarmoqlar orasidagi masofa marshrutizatorga asosan o‘lchangan edi. Marshrutizatorga bevosita ulangan tarmoqlar uchun masofa bu erda “0” ga teng qilib olinadi, lekin ayrim amalga oshiruvchilarda masofa xisobi “1” dan boshlanadi. Bitta tugunga bir nechta yo‘nalish mavjud bo‘lganligi sababli, shu tugunga parallel aloqaning bir nechta kanali bo‘yicha Yuklamani uzatish imkonni beradi, hamda tarmoqning o‘tkazuvchanlik qobiliyatini va ishonchliligini oshiradi. Marshrutlash masalalarini nafaqat oraliq tugunlari, balki marshrutizatorlar, hamda oxirgi qurilmalar- kompYuterlar amalga oshirishlari mumkin. Oxirgi qurilmalar- kompyuterlarda tarmoq daraja vositalari, paketga ishlov berishda dastlab paketni boshqa tarmoqqa yoki shu tarmoqning qandaydir bir tuguniga Yuborilayotganini aniqlab olishlari lozim bo‘ladi, agar belgilangan (yuborilishi lozim bo‘lgan) tarmoq manzili shu tarmoq manzili bilan bir xil bo‘lsa, unda aynan shu paket uchun marshrutlash masalasi echimi talab qilinmaydi. Agar uzatuvchi va qabul qiluvchi tarmoqlar manzillari mos kelmasa, u holda marshrutlash masalasini echish lozim bo‘ladi. Oxirgi qurilmalar-kompYuterlarning marshrutlash jadvallari marshrutizatorda saqlanayotgan marshrutlar jadvallari bilan bir xil bo‘ladi.

Yuqorida, rasmda keltirilgan tarmoqqa e’tibor qaratamiz. Bu erda endi oxirgi qurilma V tugun uchun marshrutlash jadvali quyidagicha shaklda

Bajardi:	Ruziyev S. O.		bet:
Tekshirdi:	Avazov E. Sh.

shakllantirilishi mumkin (1.2- jadval).

Bunda RV-V kompYuter portining tarmoq manzili hisoblanadi. V oxirgi tugun shu jadval asosida lokal S3 tarmoqdagi ikki marshrutizatorlarning qaysi biriga, qaysi paketni Yuborish lozimligini belgilaydi. Odatda oxirgi tugunlar marshrutizatorlarga nisbatan ko‘proq marshrutlashning default usulidan foydalanadilar. Zotan oxirgi tugunlar ko‘p vaziyatlarda o‘zida marshrutlash jadvallariga ega bo‘lsalar ham, jadvallarnig hotira hajmi odatda katta emas, buni hamma oxirgi tugunlarning chegarada joylashganligi bilan ifodalash mumkin.

1.2-jadval