Jlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali

V oxirgi tugun uchun marshrutlash jadvali

Tayinlangan tarmoq nomeri	Keyingi marshrutizatorni ng tarmoq adresi	CHiquvchi portning tarmoq adresi	Tayinla tarmoqqa bo‘lgan ma	^h ^a ^fa s» p
S1	R1(3)	RB	1
S2	R1(3)	RB	1
S3	-	RB	0
S4	R3(1)	RB	1
S5	R1(3)	RB	2
S6	R3(1)	RB	2
Default	R3(1)	RB	-

Tarmoq oxirgi tugunlari odatda marshrutlash jadvalisiz ishlaydi, u default bo‘yicha marshrutizator manzili to‘g‘risida ma’lumotga ega bo‘ladi. Lokal tarmoqlarda bir qancha marshrutizatorlar bo‘lganda, oxirgi tugunlar oldida ularni tanlash muammosi yuzaga keladi. default bo‘yicha yo‘nalish tanlash topshirig‘i, tugunlarda marshrutlash jadvali hajmini kamaytirish uchun ko‘p qo‘llaniladi.

Yuqorida keltirilgan rasmda tarmoqning oxirgi A tuguni uchun marshrutlash jadvali berilgan (1.3-jadval).

Bajardi:	Ruziyev S. O.		bet:
Tekshirdi:	Avazov E. Sh.

1.3- jadvalA oxirgi tugun uchun marshrutlash jadvali

Tayinlangan tarmoq nomeri	Keyingi marshrutizatorni ng tarmoq adresi	CHiquvchi portning tarmoq adresi	Tayinla tarmoqqa bo‘lgan ma	^h ^a ^fa s» p
S12 Default	R17(1)	RA RA	0

Oxirgi A tugun uchun marshrutlash jadvalining ihcham ko‘rinishi, “A” tugunidan yuborilgan hamma paketlar S12 tarmoq chegarasidan chiqmasdan, balki 17-marshrutizatorning 1-portidan albatta o‘tib, bu marshrutlash jadvalida default bo‘yicha marshrutizator sifatida belgilanganligini bildiradi.

Yo‘nalishni tanlashda marshrutizator va oxirgi tugun vazifasidan farqili bo‘lib hisoblanadi. Odatda marshrutizatorlar xizmat axborotlari bilan almashib. avtomatik marshrutlash jadvalini tuzadi, unda marshrutlash jadvali oxirgi tugunlar uchun adminstrator tomonidan tuziladi va diskda doimiy fayl holida saqlanadi.
Bajardi:

bet:

Ruziyev S. O.



2.2. Marshrutlash algoritmlari

Telekommunikatsiya tarmoqlarining ishochliligi va turg‘un ishlashi texnik imkoniyatlarni oshirish bilan o‘lchanmaydi, balki dasturiy vositalar yordamida zaxira yo‘llardan optimal foydalanish orqali amalga oshiriladi.

Faraz qilaylik, telekommunikatsiya tarmoqlari graflar orqali ifodalangan bo‘lsin. Tarmoqdagi har bir stansiya graf strukturasidagi bitta tugun orqali ifodalangan desak, u holda tarmoqda nechta stansiya bo‘lsa grafda ham shuncha tugun hosil bo‘ladi.

Har bir stansiyalar o‘zaro bog‘langan, bu esa, grafda tugunlarni bir biri bilan bog‘lanishini ifodalaydi. Odatda, bog‘lanish koffitsenti bir nechta parametrlar bilan ifodalanadi, masalan: sig‘im, tezlik, narx va o‘tkazuvchanlik va hokozo. Ushbu parametrlarni hisobga olgan holda masalani yechish, ayniqsa, dinamik harakat davomida parametrlarni o‘zgarib turishini hisobga olgan holda masalani yechish o‘ta dolzarb muammolardan.

Graf ko‘rinishida berilgan masalani yechish quyidagi bosqichlar orqali amalga oshiriladi.

Dastlabki ma’lumotlar. Tarmoqlarni loyihalash muammolari ichida qisqa yo‘l topish masalasi eng muhimi hisoblanadi. Telekommunikatsiya tarmoqlarni stansiyalari orasidagi bog‘lanishni quyidagi rasm orqali tassavvur qilish mumkin.

Bajardi:	Ruziyev S. O.		bet:
Tekshirdi:	Avazov E. Sh.

3.1 - rasm(Telekommunikatsiya tarmoqlarini bog‘lanish strukturasi) Telekommunikatsiya tarmoqlarini mantiqiy strukturasini quyidagicha tassavvur qilish mumkin. Berilgan strukturada juda katta tezlikka ega bo‘lgan kanallar keltirilgan. Aslida mantikan yaqinroqdan ko‘rishni tassavvur qiladigan bo‘lsak unda strukturani quyidagicha tassavur qilish mumkin.

Bajardi:	Ruziyev S. O.		bet:
Tekshirdi:	Avazov E. Sh.

Mantiqiy strukturadan ko‘rinib turibdiki struktura graf bog‘lanishni ifodalayapti. Demak sturkturani graf orqali ifodalab qaralayotgan masalani yechish mumkin. Tarmoqda stansiyalarni soni N ta va bu grafdagi tugunlar sonini ifodalaydi. Tarmaq stansiyalari orasidagi bog‘lanish esa graf tugunlari orasidagi bog‘lanishni ifodalaydi

Xozirda tarmoqlarni optimal mashrutini topishda ishlatiladigan ko‘p algoritmlar bor. Ular odatda bir parametrga bog‘liq ravishda ishlashga asoslangan. Bilamizki tarmoqda optimal mashrutini aniqlashda bir nechta parametrlarga etibor berilsa axborotlarni optimal uzatishni ta’minlash mumkin.

Axborotlarni jo’natishda 3 ta parametrni (masofa, tezlik, bandliklarni) hisobga olib, Deykstera algoritmini qo’llaymiz.

Quyidagi belgilashlarni kiritamiz
Bu yerda:

	^v4	^n4
	^u4

V


V


ji




-i va j uchlar orasidagi masofa
u


⁴ i va j uchlar orasidagi tezlik

• 
  i va j uchlar orasidagi paketlar yuklanishlari soni.
  

Dastlab uchta parametrni bir parametrga o’tiramiz! Jami I va j uchlar orasidagi umumiy tezlik

V-

= ga teng

^vij





V;




Endi i va j orasidagi umumiy paket uzatilish vaqtini topamiz va uni ty deb belgilaymiz!

St

yani: t_tj =

^vij (u??i)

Bajardi:	Ruziyev S. O.		bet:
Tekshirdi:	Avazov E. Sh.

Xosil bo’lgan har bir oraliqdagi tj lar uchun Deykstra algoritmini qo’llaymiz!

Dastlabki qadam. Manbaga (1 belgili uchga) £_±=0 qiymatni mos qoyib, bu uchun dastlab R=0 deb qabul qilingan R to’plamga kiritamiz: R={1}, lf=V/R deb olamiz.

Umumiy qadam. Boshlang’ich uchi R to’plamga, oxirgi uchi esa R to’plamga tegishli bo’lgan barcha yoylar to’plami (R, R) bo’lsin. Har bir (i, j) £ (R, R) yoy uchun hij=£_f+Cij miqdomi aniqlaymiz!

Bu yerda £_t deb i e R uchga mos qoyilgan qiymat (grafning bir belgili uchidan chiqib i belgili uchigacha eng qisqa vaqt birligi) belgilangan.