Joba : Dinamikalıq túrdegi maǵlıwmatlar strukturası Tema : Dinamikalıq túrdegi maǵlıwmatlar strukturası

Joba : Dinamikalıq túrdegi maǵlıwmatlar strukturası

Tema : Dinamikalıq túrdegi maǵlıwmatlar strukturası

Joba :
1.
Dinamikalıq túrdegi maǵlıwmatlar strukturası
2.
Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası klassifikatsiyasi
3.
Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası - kesteler
4.
Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturaları dúzilisi. Abzallıqları hám kemshilikleri
Kirisiw
Maǵlıwmatlar strukturası programmalarda ajıratıw usılı boyınsha statikalıq hám dinamikaǵa bólingen. Statikalıq maǵlıwmatlar strukturası - bul kompyuterdiń yadında jaylasıwı hám elementlerdiń óz-ara baylanısları olar tárepinen ámelge asırilatuǵın tarawda programmanı orınlaw waqtında ózgeriwsiz qalatuǵın maǵlıwmatlar bolıp tabıladı. Statikalıq strukturanıń maǵlıwmatlarına programmada daǵaza etilgen tiykarǵı hám jergilikli, de global dárejedegi ózgeriwshiler kiredi. Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası - bul kompyuterdiń yadına jaylastırılıwı hám New hám Dispose sıyaqlı sistema proseduralari járdeminde programmanı orınlawda yaddan óshiriliwi múmkin bolǵan maǵlıwmatlar.
Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturaları eki formada boladı : baylanıslı bolmaǵan dinamikalıq maǵlıwmatlar ; baylanıslı dinamikalıq maǵlıwmatlar.
Baylanıslı bolmaǵan dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası statikalıq menen birdey. Bunnan tısqarı, baylanıslı bolmaǵan dinamikalıq maǵlıwmatlar avtomatikalıq túrde emes, bálki programmist tárepinen yadta saqlanadı. Baylanıslı bolǵan dinamikalıq maǵlıwmatlarǵa dizimler, gezekler hám ústinler kiredi; bul elementler mánziller siltemeleri járdeminde óz-ara baylanıslı bolǵan birlestirilgen maǵlıwmatlar.

1.
Dinamikalıq túrdegi maǵlıwmatlar strukturası

Statikalıq maǵlıwmatlar strukturası waqıt ótiwi menen óz ólshemin ózgertirmeydi. Biz mudamı programma kodındaǵı statikalıq maǵlıwmatlar strukturasına qaray olardıń ólshemin biliwimiz múmkin. Bunday maǵlıwmatlarǵa teris túrde dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası ámeldegi bolıp, bunda programma atqarılıwı dawamında dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası ólshemin ózgertiwi múmkin.

Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası - bul qanday da bir nizamlıqǵa tıykarlanıp qáliplesken, lekin elementleri sanı, óz-ara jaylasıwı hám óz-ara baylanısı programma atqarılıwı dawamında sol nizamlıq tiykarında dinamikalıq ózgeriwshen bolǵan maǵlıwmatlar strukturası bolıp tabıladı. Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası 1-suwretdegi sıyaqlı klassifikatsiyalanadi.
1-súwret. Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası klassifikatsiyasi
Programmalarda dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturasınan kóbinese sızıqlı kesteler, steklar, gezekler hám binar terekler isletiledi. Bul strukturalar bir-birinen elementlerdiń baylanısıw usılı hám olar ústinde orınlawǵa bolatuǵın bolǵan ámelleri menen parıq etedi. Dinamikalıq strukturalar dızbek hám jazıwdan ayrıqsha túrde operativ yadta izbe-iz tarawlarda jaylawmaydı. Qálegen dinamikalıq struktura elementi 2 maydannan dúziledi: struktura dúziliwine sebep bolıp atırǵan informatsion maydan hám elementlerdiń óz-ara baylanısın támiyinleytuǵın kórsetkishli maydan.

2.
Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası klassifikatsiyasi

Kóbinese saldamlı programmalarda siz jumıs waqtında kólemi hám dúzilisi ózgeriwi kerek bolǵan maǵlıwmatlardan paydalanıwıńız kerek. Dinamikalıq qatarlar bul erda járdem bermeydi, sebebi qansha yad ajratılıwı kerekligini aldınan aytıp bolmaydı - bul tek jumıs waqtında anıqlanadı. Mısalı, biz tekstti analiz etiwińiz hám ol jaǵdayda qanday sózler hám qansha muǵdarda bar ekenligin anıqlawımız kerek jáne bul sózlerdi álippe tártibinde tártipke salıw kerek.

Hámmesi bolıp, dinamikalıq maǵlıwmatlar dúzilisiniń 6 tiykarǵı túri ámeldegi:

•
Stek

•
Gezek
•
Keste
•
Terek
•
Graf

Dizim. Dizimdiń 3 túri ámeldegi:

•
Bir baylamlı (sızıqlı )
•
Eki baylamlı
•
Siklik

Bir baylamlı dizim gezekke uqsaydı, lekin odan ayrıqsha bolıp esaplanıw, dizim menen islegende, siz qálegen jayǵa qandayda bir zattı qosıwıńız hám dizimdiń joqarı bóleginde tek bir kórsetkishten paydalanıwıńız múmkin.

Eki baylanısqan dizim. Bir baylamlı dizim menen islewde kóplegen máseleler olardaǵı aldınǵı elementke ótiwdiń ılajı joq ekenliginen kelip shıǵadı
1-súwret. Keste dúzilisi
Gezek - bul elementlerdiń kompleksi bolıp tabıladı, ol jaǵdayda jańa elementlerdi qosıwǵa ruxsat beriledi (ol gezektiń baslanıwı dep ataladı ) hám ámeldegi elementlerdi tek ekinshi shetinen óshiriw, qay-qaysısı? sızıqtıń aqırı dep atalǵan.
Stek - bul elementlerdiń kompleksi bolıp, ol jaǵdayda jańa elementlerdi qosıw hám ámeldegi elementlerdi tek bir uchidan alıw múmkin boladı.
Zamanagóy kompyuterlerde stek tómendegi maqsetlerde isletiledi:
•
jergilikli ózgeriwshilerdi anıqlaw
•
procedura yamasa funktsiya parametrlerin jaylastırıw
•
Qaytıw adresin saqlaw (proceduradan qaysı adreske qaytıwıńız kerek)
•
waqtınsha maǵlıwmatlardı saqlaw, ásirese Assembler-de programmalastırıw waqtında

3.
Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturası - kesteler

Sızıqlı kestelerde hár bir element ózinden keyingisi yamasa aldınǵısı menen de baylanısqan bolıwı múmkin. Birinshi jaǵdayda, yaǵnıy elementler ózinden keyingi element menen baylanısqan bolsa, bunday kestege bir baylamlı keste dep ataladı. Usı kórinistegi keste elementi k'rsatkichining ayriqshalıǵı sonnan ibarat, ol tek ǵana kestediń náwbettegi elementi adresin kórsetedi. Bir tárepleme jóneltirilgen kestede eń sońǵı element kórsetkishi bos, yaǵnıy NULL boladı.

Eger hár bir element ózinden aldınǵı hám ózinden keyingi element menen baylanısqan bolsa, ol halda bunday kestelerge 2 baylamlı kesteler dep ataladı.
Eger aqırǵı element birinshi element kórsetkishi menen baylanısqan bolsa, bunday kestege halqasımon keste dep ataladı. Kestediń hár bir elementi sol elementti identifikaciyalaw ushın giltga iye boladı. Gilt ádetde pútkil san yamasa qatar kórinisinde maǵlıwmatlar maydanınıń bir bólegi retinde ámeldegi boladı.
Kesteler ústinde tómendegi ámellerdi orınlaw múmkin:
- kesteni qáliplestiriw (birinshi elementin jaratıw );
- keste aqırına jańa element qosıw ;
- berilgen giltga uyqas elementti oqıw ;
- kestediń kórsetilgen jayına element qosıw (berilgen giltga uyqas elementten aldın yamasa keyin)
- berilgen giltga uyqas elementti óshiriw;
- gilt boyınsha keste elementlerin tártipke keltiriw.
Kesteler menen islewde programmada baslanǵısh elementti kórsetiwshi kórsetkish talap etiledi.

4.
Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturaları dúzilisi. Abzallıqları hám kemshilikleri

Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturasınıń hár bir elementi eki bólekten ibarat :

1.
Maǵlıwmatlar jaylastırılǵan maǵlıwmatlar ushın maydanlar, olar ushın struktura jaratıladı. Óz gezeginde, informaciya maydanlarında maǵlıwmatlar strukturası da bolıwı múmkin.
2.
Elementlerdi bir-birine baylanıstıratuǵın bir yamasa bir neshe siltemelerdi óz ishine alǵan xızmet maydanları.

Bul strukturalardı ámeliy tapsırmalarda isletiwde, tek maǵlıwmat maydanları aqırǵı paydalanıwshına kórinetuǵın etip qóyıladı hám xizmet kórsetiw maydanlarınan tek programmist paydalanadı.

Dinamikalıq maǵlıwmatlar strukturasınıń abzallıqları :
- Strukturanıń ólshemi tek ámeldegi RAM muǵdarı menen sheklengen,
- Maǵlıwmatlardıń rejimin ózgertirgende maǵlıwmatlardı kóshiriw emes, bálki tek siltemelerdi tuwrılaw talap etiledi;
- Strukturanıń ájayıp maslasıwshılıǵı.
Kemshilikleri:
- Óz basımshalıq elementine kirisiw waqtın aldınan anıqlawdıń múmkinshiligi joq,
- Siltemelerdi saqlaw ushın qosımsha yad talap etiledi.
Ádebiyatlar
1.
Informatika : uchebnik - 3-ye pererabotannoe izdanie/ pod red. N. V. Makarovoy.- M: Finansi i statistika, 2004.- 768 s.
2.
Straustrup B. Yazik programmirovaniya C++. Spetsial'noe izdanie. Per. s angl.- M.: OOO «Bınam-Press», 2006 g.- 1104 s.: il.
3.
Xudoyberdiyev M. X., Ullıaliyev B. B. “Ma‟lumotlat strukturası hám algoritmlar” páninen ámeliy shınıǵıwlar ushın tapsırmalar (stilistik kórsetpeleri menen). Toshklent, 2013 y.


http://fayllar. org