Joba: amd mikroprotsessorlarinıń ulıwma klassifikaciyası

Tema: AMD microprocessordiń duzilisi menen tanısıw.

Joba:

1. AMD mikroprotsessorlarinıń ulıwma klassifikaciyası.
2. Intel hám AMD kompaniyasınıń mikroprotsessorlarning ayırmashılıǵı.
3. ADM mikroprotsessornıń rawajlanıwı.

AMD AMD (Advanced Micro Devices, anglichan tilinen - " aldıńǵı mikro apparatlar") - bul oraylıq protsessorlar, grafik protsessorlar hám adapterlerdiń iri óndiriwshilerden biri (2006 jılda ATI Technologies satıp alınǵanınan keyin), birlestirilgen mikrosxemali elektronika óndiriwshi amerikalıq óndiriwshi. olar ushın anakartlar hám chipsetlar, sonıń menen birge, Radeon brendi astında RAM hám SSD -larni jetkizip beredi jıldan beri ol óziniń mikroelektron óndirisine iye emes hám basqa kompaniyalar ob'ektlerine buyırtpa beredi. Óz chiplarini islep shıǵarıw ushın turaqlı serik-óndiriwshi jalawshı rolida GlobalFoundries kompaniyaları hám 2018 jıldan baslap TSMC.

1969 jıl 1 -mayda Jerri Sanders hám Fairchild Semiconductor kompaniyasınıń etti kásiplesi menen tiykar salınǵan. Baslanǵısh qarjı AQSh dolların quradı. Kompaniya óz iskerligin logikalıq integral mikrosxemalar óndiriwshisi retinde basladı. Birinshi mikroprotsessor Intel litsenziyası astında shıǵarılǵan 8080 klonli Am9080 edi jılda AMD birinshi RAM chipini AM1902 shıǵardı jılda AMD Am9300 dizimge alıw chipini hám Am2501 protsessorini usınıs etdi jılda Intel menen óz-ara litsenziyalaw shártnamasın imzolaganidan keyin, AMD óziniń 8080 protsessorini usınıs etdi, klon kórsetpeler kompleksi boyınsha túp nusqaǵa uyqas edi. Keyin kompaniya birinshi Am1902 RAM kartasın shıǵardı. Jeke Am2900 protsessori waqıtında júdá tabıslı boldı (joqarı jumıs tezligi, ıssılıq óndiristiń azayıwı, programmalar ushın programmalastırıwtırılatuǵın kórsetpeler) jılda kompaniya AQShning eń jaqsı 100 kompaniyası reytingine kirdi.
AMD K5 AMD Krypton-5 (K5) protsessori. Bul protsessorlar x86 -tap-RISC86 arxitekturasında qurılǵan bolıp, ol Intel Pentium protsessorlarida isletilingen arxitekturadan tupten parıq etedi, lekin olar birdey Socket-7 anakartlarida ornatılǵan hám Pentium protsessorlari menen tolıq sáykes keledi. AMD K5 protsessori 16 KB buyrıq keshini hám 8 KB maǵlıwmattı, 3, 3 v protsessor kernewin (STD) óz ishine aladı. Basqa arxitekturadan paydalanıw AMD K5 protsessorlariga Intel Pentium protsessorlariga qaraǵanda teń saat tezliginde jaqsılaw islew imkaniyatın berdi. AMD K5-PR75, AMD K5-PR90 hám AMD K5-PR100 protsessorlari P-reytinglerine sáykes keletuǵın saat tezliginde isleydi. AMD K5-PR120, PR-133, PR-150 hám PR-166 protsessorlari aldınǵı modellerden dizayndagi sezilerli ózgerislerdi aldı hám jumıs iskerligin sezilerli dárejede jaqsıladi. Olar uyqas túrde 90, 100, 120 hám 133 MGts de isleydi.
AMD K6 -2 Bul protsessor K6 liniyasining logikalıq dawamı bolıp, aldınǵısınan tek 3 DNow! Dep atalǵan " 3 D kórsetpelerdi" qayta isleytuǵın jańa modul yadrosına qosımsha retinde parıq etedi. Tiykarınan, bul MMXga uqsas, lekin 21 jańa kórsetpeni orınlawǵa ılayıq bolǵan basqa protsessor. Bul jańa jollamalar birinshi náwbette 3 D -maǵlıwmatlardı qayta islewdi tezlestiriwge mólsherlengen. Sol sebepli, kórsetpeler 3 DNow! bir anıq júziwshi noqat argumentlari menen isleytuǵın buyrıqlardı óz ishine aladı. Sol sebepli MMX texnologiyası ámelde qollanilmadi - MMX pútkil sanlar menen isleydi hám úsh ólshewli saqnalardı esaplawda siz haqıyqıylar menen islewge tuwrı keledi. MMX sıyaqlı, 3 DNow! ol protsessor menen birdey registrlardan paydalanadı, bul operatsion sistemalar wazıypalardı almastırıwda barlıq protsessor registrlarini saqlawı hám qayta tiklewi kerekligi menen baylanıslı.
AMD K6 -III Ózgeshelikten kórinip turıptı, olda, AMD K6 -III-bul AMD K6 -2 plus 256 KB L2 kesh yadroǵa ornatılǵan jáne onıń chastotasında isleydi. AMD K6 -III-den islewdiń sezilerli dárejede asıwı kútilip atır, ásirese yad avtobusi 100 MGts de islese de sistema daǵı tiykarǵı tosıq. Bunnan tısqarı, L2 e K6 -III keshi Celeronnikidan eki ese úlken hám Pentium II- dagidan eki ese tezirek (yarım kishi sonda da ). Bunnan tısqarı, siz anakartga ornatılǵan keshni unutpasligingiz kerek - bul úshinshi dárejeli keshga aylanadı hám islewdiń bir neshe payızın qosadı.
AMD K7 K7 - x86 protsessorlarida ele isletilmagan dizayn sheshimleri menen úskenelestirilgen 7 -áwlad x86 mikroprotsessorlar shańaraǵınıń birinshisi hám birdey saat tezliginde de islewge erisiwdi wáde etedi. Olardan eń tásirlerlisi, álbette, 200 MGts sistemalı avtobus, lekin K7 -ni 6 -áwlad protsessorlaridan ústin qóyatuǵın basqa, birinshi qarawda onsha sezilmes jańalıqlar bar. Jańa júziwshi noqat (FPU) arxitekturası. K7 protsessorning hár bir ciklına kirisiw retinde kórsetpelerdi qabıl ete alatuǵın, júziwshi noqat esaplarınıń 3 túyinin (fpu) óz ishine aladı. Bunday halda, bir túyin tek FSTORE buyrıǵın orınlaw ushın mólsherlengen! Bul túyindiń maqseti protsessor basqa kórsetpelerdi atqarayotganda registrlar hám yad ortasında almasinuvni támiyinlew bolıp tabıladı.
AMD Athlon Besleme zorıǵıwında - 1, 6 v Qosımsha buyrıqlar menen keńeytirilgen 3 DNow! SIMD kórsetpeler kompleksi. Hámmesi bolıp 45 jámáát 500, 550, 600 hám 650 MGts chastotalı versiyalar bar. Jaqında 700 MGts versiyası keledi Biraq, AMD Athlon protsessori tek birinshi qarawda júdá ápiwayı kórinedi. Tiykarınan, Athlon Intel -den tek maksimal saat chastotasında emes (Intel Pentium III -de 600 MGts ga iye, bunnan tısqarı ol 2, 05 v ge shekem bolǵan yadro kernewinde isleydi), lekin L1 kesh kóleminde de 128 Kb., Intel Pentium III -de tek 32 KB bar. Eger biz AMD Athlon arxitekturasına júzeki jandassaq, onıń tiykarǵı parametrlerin tómendegishe kórsetiw múmkin: Chip 0, 25 mikronli texnologiya járdeminde islep shıǵarılǵan Keyingi áwlad yadrosı, kod atı Argon, 22 million tranzistordı óz ishine aladı SlotA soketli arnawlı anakartlarda isleydi DEC litsenziyalanǵan Alpha Ev6 joqarı nátiyjeli sistema avtobusidan paydalanadı Birinshi dárejeli kesh 128 Kbayt - hár bir kod hám maǵlıwmat ushın 64 Kbayt L2 kesh 512 KB. Protsessor yadrosınan sırtda, lekin protsessor kartridjida jaylasqan. Yarım yadrolı chastotada isleydi.
AMD Athlon
Intel hám AMD kompaniyasınıń mikroprotsessorlarnıń ayırmashılıǵı.
Intel protsessorlarinıń abzallıqları : Qosımshalar menen islewde joqarı ónimlilik; Salıstırǵanda kem quwat tutınıwı ; Bul protsessorlar ushın koplep optimallasqan oyinlar hám qosımshalar ámeldegi; AMD ga qaraǵanda oyin ushın nátiyjelililik; Overrunnıń dıń jaqsı potensialı, ásirese K indekske iye bolǵan eń jańa protsessorlar ushın ; Isde turaqlılıq.
Intel protsessorlarinıń kemshilikleri: Hár bir jańa protsessor siziģı shıǵıwı menen platforma (LGA 1155 soketli protsessorlardan tısqarı ) ozgertiriledi; Ekkiden artıq kúshli qosımshalar menen islew múmkin emes; K indekske iye i7-i5 protsessorlari kúshli sawıpılıwı kerek; Salıstırǵanda joqarı baha.
Amd protsessorlarining abzallıqları : Salıstırǵanda tómen baha islew dárejesine salıstırǵanda ; Joqarı multiplatformli, yaǵniy eń kem ǵárejet hám quramalılıq menen udayı tákirarlanatuǵın kompyuterdi jańalaw múmkinshiligi; Multitasking, yaǵniy bir waqtıniń ozida koplab qosımshalar menen islew qábileti; Keminde 10 - 20 % tezlestiriw múmkinshiligi.
AMD protsessorlarining kemshilikleri: AMD protsessorlari ushın INTELga qaraǵanda kemrek programmalar hám oyinlar jazıladı ; INTEL protsessorlariga qaraǵanda joqarı quwat sarpı. RAM menen islewde INTELdan nátiyjesizrek.
2000-jıllar ortalarında AMD firması sol dáwir ushın jaman bolmaǵan Athlon 64 protsessorlarini jumısqa túsirdi. Biraq 2006 -jılǵa kelip IntelCore 2 protsessorlari hár iskerlik tarawınan, barlıq parametrlerinen ótip ketti. 2008-jılda jumısqa túsirilgen AMD firmasınıń Phenom protsessori da Core 2 protsessorini jetip ololmadi. hám aqır-aqıbetde 2009 -jıldaǵına AMD firması Phenom II protsessorlari jumısqa shıǵarıldı hám Core 2 protsessorlari menen teń básekilesetuǵın boldı. Biraq bul waqıtqa kelip Intel firmasınıń Core i7 protsessorlari baslanǵısh hám orta sistemaların almastib bolǵan edi.
AMD protsessorlarini isletiw bir muncha qıyınlaw Intel Core protsessorlarini jumısqa túsiriwden kóre hám ol protsessor modeline baylanıslı.
Athlon, Phenom yamasa Sempron protsessorlarini jumısqa túsiriw:
BIOS dıń optimal sazlanmasini sizdiń sistemangizga ornatıń. Cool'n'Quiet hám Spread Spectrum texnologiyasın óshiriń.
Operativ yaddıń chasotasini kemeytiriń. Onıń ushın áwelem bar SPD (MemoryTiming by SPD parametri yamasa analogli) parametr járdeminde yad parametrin ornatıwın óshiriw zárúr boladı. Keyinirek, MemoryFrequency for yamasa 6. 4-suwretdegiday parametrin kishi bolsada múmkinshilikyatlarini kórsetiw zárúr boladı.
HyperTransport shina chastotasın HyperTransport yamasa analogli parametr járdeminde 1 yamasa 2 tekshe kishreytiriw zárúr boladı.
Mısalı :
Athlon64 protsessori ushın normal HT chastota 1000 MHz (ko'paytirgich 5) jáne onı 600 den 800 ge shekem kemeytiw múmkin boladı (ko'paytirgich 3 yamasa 4).
PCI (33 MHz), PCI Express (100-110 MHz) hám AGP (66 MHz) shinalari ushın chastota fiksirovkasini ornatıń.
Barlıq kesteden ótiw ámellerinen keyin, jumısqa túsiriw ámellerin orınlaw múmkin. Aldın bazalıq chasotasini 10 -20 % ga (mısalı 200 den 240 MHz ge shekem ), odan keyin bolsa operatsion sistemanı jumısqa túsiriw múmkin jáne onı islew procesin tekseriw múmkin. Ornatıw parametri CPU FSB Clock, CPU Overclock ın MHz yamasa analogli parametr dep atalıwı múmkin.
2009 -jılda shıqqan AMD Phenom II protsessorining shańaraǵı eki, úsh yamasa tórt yadrolardan ibarat. AMD kompanyasi úsh hám tórt yadrolı modellerdi bir yamasa eki yadrolı protsessorlarni óshiriw jolı menen islep shıǵarǵan.
Bul kóp yadrolı protsessorlarning kitapı shıǵıwı menen bul moodellar shańaraǵı júdá áwmetli tarqaldı.
Mısalı :
Phenom II X3 seriali 7 xx, Phenom II X2 seriali 5 xx, Athlon II XZ seriali 7 xx, Athlon II XZ seriali 4 xx hám basqa kóplegen túrleri.
Tórt yadrolı PhenomII X4 8 xx hám Athlon II X4 6 xx modellerde L3 kesh yad isletiledi, bir yadrolı Sempron 140 modelge - eki yadrolı isletiledi.
Bul texnologiyanı AMD chiplarining qubla kópir SB750 yamasa SB710 menen qollaydı, taǵı NvIDIA firmasınıń birpara chip setlari. Mısalı GeForce 8200, GeForce 8300, nForce 720 D, nForce 980.
Bloktan ashıw procedurası onsha qıyın emes, sizge Advanced Clock Calibration yamasa analogli parametrdi Auto ushın ornatsangiz bolǵanı. Birpara MSI platalarında Unlock CPU Core parametrin ornatıw kerek boladı.
Eger urunishlar nátiyje bermasa, tájiriybede value parametriniń áhmiyetin uzatıp, siz ACC ni qolda sazlap kóriwińiz múmkin.
Birpara qallarda, ACC sistemasın jumısqa túsirgende ulıwma zagruzka ámelgem aspawı múmkin hám siz CMOS dıń mazmunına úmitleniwińiz kerek boladı. Islep turǵan kompyuterdiń islew tezligin biliw ushın SiSoftwareSandra, 3 DMark yamasa PCMark (www. zıyanemark. com) programmalarınan paydalanıwıńız múmkin. Oraylıq protsessorni dúbeleydey júklentiruvchi taǵı arnawlılastırılgan programmalar bar, mısalı : Prime95, S&M, SuperPI hám basqalar.

Operativ yad chastotasın ornatıw.

HyperTransport shina chastotasınıń kishreytirilishi.

Am9080 protsessorlari 1974 jıldan beri islep shıǵarılmoqda
hám Intel 8080 protsessorlarining klonlari edi. Inteldan islep shıǵarıw ushın litsenziya alǵannan keyin, olar 8080 atı menen islep shıǵarıldı.

KR1804 BC1 (Am2900 ge uqsas ) " MT1804 mikrosimulyatori" 4-bitli mikroprotsessor bólegin programmalastırıw ushın eki simulyator.

1975 yilda usınıs etilgen . AMD , Cypress Semiconductor , Motorola , National Semiconductor , NEC , Raytheon , Thomson , Signetics tomonidan islep shıǵarılǵan . Am2900 dıń sovet analogi K1804 seriyali kesma MPK edi .
Tómende keltirilgen keste maydanları tómendegilerdi ańlatadı :
Model ATI / AMD tomonidan tayınlanǵan grafik qayta islew blokı (GPU) uchun bazar nomidir . Jıl - protsessor islep shıǵarılǵan jılı. Kod atı - islep shıǵıw processinde protsessorning ishki atı (ádetde RNXX forması atı menen belgilenedi, bul erda N - ceriya nomeri hám XX - ónim mólsherlengen bazar segmenti. Process texnologiyası - bul protsessorning elementar komponentleriniń ortasha kólemi. Avtobus - GPU sistemaǵa jalǵanǵan avtobus (ádetde PCI , AGP yoki PCI-Express kabi keńeytiw uyası ). Maks. xotira kólemi - protsessor tárepinen isletiliwi múmkin bolǵan maksimal yad kólemi. Yadro saatı - maksimal zavod yadro saatı (birpara grafik karta óndiriwshileri onı asırıwı yamasa kemeytiwi múmkinligi sebepli, bul chastota mudamı ATI tárepinen rásmiy kórsetilgen). Yad saatı - yad menen islew ushın maksimal zavod saatı (sebebi birpara grafik karta óndiriwshileri onı asırıwı yamasa kemeytiwi múmkin, bul chastota mudamı ATI tárepinen rásmiy kórsetilgen). Trubalar x TMU x vPU - protsessordagi pikselli trubalar, tekstura protsessorlari (hár bir truba liniyasi ushın ) hám vertex protsessorlari sanınan ibarat dizim. Keyingi modellerde shaderlar birlestirilgen shader arxitekturasına birlestirilgen, nátiyjede hár qanday shader sanap ótilgen ush funktsiyadan birin orınlawı múmkin. Sheklengen T&L dvigatel funksiyasına iye GPOlar 0, 5 vPUga iye dep ataladı. SPU x TAU x ROP - protsessordagi shader protsessorlari, tekstura adresi protsessorlari (jámi) hám rasterlash operatorları (jámi) sanınan ibarat dizim. Toltırıw tezligi - sekundına teksturalangan piksellerde teoriyalıq tárepten ámeldegi bolǵan maksimal toltırıw tezligi (filtr). Bul nomer birinshi náwbette GPU ushın " maksimal tarmaqlı keńligi" retinde isletiledi hám ádetde joqarı toltırıw tezligi kúshlilew (hám tezirek) GPU-larni xarakteristikalaydı. Yad ótkeriw qábileti - zavod chastotası menen isleytuǵın protsessorning maksimal teoriyalıq tarmaqlı keńligi (bul erda GB=10^9 báyit). Yad shinasi túri - isletiletuǵın yad avtobusining túri. Yad avtobusining keńligi - bıytlar daǵı maksimal paydalanıw múmkin bolǵan yad shinasinıń keńligi. Bul mudamı zavod shinasinıń keńligi.
90 -jıllar AMD ushın júdá zárúrli dáwir edi, sebebi Am386 chipining shıǵarılıwı menen olar Intel protsessor bazarındaǵı monopoliyasın buzdi. Compaq 1994 jılda Compaq kompyuterlerinde AMD 486 chiplarini jetkiziw ushın AMD menen uzaq múddetli shártnama tuzdi (*1). 1997 jılda AMD ortasha hár kúni úy paydalanıwshısı ushın arzan bolǵan mikroprotsessorni óndiriste tánepis etdi. AMD-K6 mikroprotsessorinıń shıǵarılıwı menen jeke kompyuterdiń bahası 1000 dollardan tómen edi. AMD, sonıń menen birge, 1999 jılda AMD Athlon MP protsessorli Microsoft Windows kompyuterleri ushın jetinshi áwlad protsessorini óndiriwshi brend bolǵan birinshi protsessor boldı. Tap sol protsessor 2000 jılda protsessorlarda 1 gigagertsli tosıqtı birinshi bolıp buzdi (*6 ). AMD óz protsessorlarini kóbeytiwdi dawam ettirdi, biraq keyingi zárúrli qádem 2006 jılǵa shekem AMD ATI Technologies Inc. ni satıp alǵanında júz boldı. Bul AMD-ni 3 D grafik chiplariga (*7) berdi, keyingi jılı AMD ATI Radeon HD 2000 grafik protsessorlarini usınıs etdi. Bul protsessorlar da jeke kompyuterlerde, de mobil telefonlarda isletilingen.
Codename dragon kóbirek kompyuter oyınları jámiyetshiligine qaratılǵan. Jańa AMD Phenom II X4 955 Black Edition protsessori 3, 2 gigagertsli chastotada isleytuǵın AMDning eń operativ tórt yadrolı protsessori bolıp tabıladı. Protsessor, sonıń menen birge, DDR3 yad hám AMD OverDrive 3. 0 texnologiyasın qollap -quwatlaydı, bul protsessorga hár qanday túrdegi joqarı anıqlıqtaǵı medianı orınlaw qábiletin beredi. Protsessorlar haqqında gáp ketkende, tek eki tiykarǵı tańlaw ámeldegi, AMD hám Intel. Protsessor biznesindegi bul eki quwat úyi 40 jıldan artıq waqıttan berli isleydi. Eki kompaniya bir-birinen bir jıl keyin ashılǵan, 1968 jılda Intel hám 1969 jılda AMD. Hár bir kompaniyanıń bazar úlesin kórsetiwdiń eń jaqsı usılı grafiklarda kórsetilgen. Birinshi grafik 1997 - 2001 jıllardaǵı sap dáramat bolıp tabıladı. Intel AMD den ayqın ústinlikke iye. Bazar úlesin kórsetetuǵın ekinshi grafik menen taǵı Intel sheshiwshi ústinlikke iye. Birinshisi - quwat sarpı. Pentium 4 protsessorlari 150 vattli TDPga iye bolǵanı ushın AMD dáslepki artıqmashılıqlarǵa iye edi. Eki yadrolı protsessorlar payda bo'lgach, Intel 75 vattli TDP ga ózgertiwge háreket etdi, biraq bul hesh nárse etpedi. Intel Core 2 Duwa protsessorini hám AMD Sempron protsessorini salıstırsak, AMD Intel versiyasına qaraǵanda 7 vatt kemrek quwat sarplaǵan. Ekinshi taypa - bahaǵa salıstırǵanda islew hám taǵı AMD ústinlikke iye. Intel óziniń Queadcore hám Core2 Duwa protsessorlariga iye, olar ájayıp isleydi, lekin bahalar mudamı joqarı edi. Sońǵı payıtlarda Intel boslıqtı yopdi, sebebi bahalar tómenlep ketti, lekin ele da AMDga etip barmadi. Úshinshi taypa - 3 D oyınlar hám taǵı AMD artıqmashılıqlarǵa iye boldı. AMD dıń 64 bitli hám Pentium 4 kompyuterlerin salıstıratuǵın bolsaq, bul oyın oynawǵa kelip de báseki emes edi hám AMD uttı. Taǵı Intel, Quadcore hám Core 2 Duwa protsessorlarining payda bolıwı menen boslıq qısqardı, sebebi bul protsessorlar AMD Athlon 64 qosa almaytuǵın eki video kartanı qollap -quwatlaydı.

Itibarińiz ushın raxmet.

Paydalanilgan Àdebiyatlar.

M.Aripov, M.Muhammadiyev. Informatika, informasion texnologiyalar. Darslik. T.: TDYuI, 2004 y.
С.С.Ғуломов ва бошқалар. Ахботор тизимлари ва технологиялари. Дарслик. Тошкент, “Шарқ”, 2000 й.
M.Mamarajabov, S.Tursunov. Kompyuter grafikasi va Web-dizayn. Darslik. T.: “Cho‘lpon”, 2013 y.
U.Yuldashev, M.Mamarajabov, S.Tursunov. Pedagogik Web-dizayn. O‘quv qo‘llanma. T.: “Voris”, 2013 y.
M.Aripov, M.Fayziyeva, S.Dottayev. Web texnologiyalar. O‘quv qo‘llanma. T.: “Faylasuflar jamiyati”, 2013 y.
B.Moʻminov. Informatika. O‘quv qo‘llanma. T.: “Tafakkur-boʻstoni”, 2014 y.