Joba: Paskal haqqinda uliwma tu’sinik

Tema: Paskalda bo’lim programmalari. Paskalda bo’lim programmalari

Joba:

1. 
   Paskal haqqinda uliwma tu’sinik.
   
2. 
   Paskalda bo’lim programmalari
   
3. 
   Paskalda bo’lim programmalari
   

Paskal (anglichan: Pascal) — eń ataqlı programmalastırıw tillerinen biri bolıp [5], orta mektep hám de universitetlerdiń birinshi kurslarında programmalastırıwdı úyretiwde qollanıladı. Bul programmalastırıw tili basqa bir qatar tiller ushın tiykar bolıp xızmet etedi. Paskal imperativ hám protsessual programmalastırıw tili esaplanadı. Bul programmalastırıw tili programmalastırıw hám maǵlıwmatlar strukturasınan paydalanǵan halda jaqsı programmalastırıw ámeliyatların xoshametlew ushın kishi hám nátiyjeli til retinde islep shıǵılǵan. Ol fransuz matematigi, filosofi hám fizigi Blez Paskal húrmetine atalǵan.

Shveysariyanin’ Cyurix qalasındaǵı joqarı texnika mektebiniń professorı Niklaus virt tárepinen 1970-jıllarda jaratılǵan bolıp, 1979 -jılda standart Pascal dep tastıyıqlanǵan. Óziniń ápiwayılıǵı, logikalıqlıǵı hám nátiyjeligi sebepli bul til dúnyaǵa tez tarqaldı. Házirgi waqıtta barlıq esaplaw mashinaları, atap aytqanda, mikro EHMlar xam sol tilde islew múmkinshiligine iye. Programmalar tekstiniń tuwrılıǵın ańsatlıq penen tekseriw múmkinligin, olardıń mánisi ayqın kózge taslanıwı hám ápiwayılıǵı menen ajralıp turadı.
Virtdin’ “Algoritmlar + Maǵlıwmatlar strukturaları = Programmalar” (en:Algorithms_+_Data_Structures_=_Programs) kitapı tiykarında Paskal programmalastırıw tili ALGOL60 tiliniń úlgisi boyınsha islep shıǵılǵan. virt ALGOL-X umtılıw-háreketleri sheńberinde tildi jetilistiriw processinde qatnastı hám ALGOL-W dep atalǵan versiyanı usınıs etdi. Bul qabıl etińmadi hám ALGOL-X procesi toqtap qaldı. 1968-jılda virt ALGOL-X processinden waz keshiwge hám ALGOL-W'ni jáne de jetilistiriwge qarar etdi jáne onı 1970-jılda Paskal retinde shıǵardı. ALGOL skalyarlari hám dızbeklerinen tısqarı, Paskal quramalı maǵlıwmatlar túrlerin anıqlaw hám de dizimler, tarmaqlanıw hám grafiklar sıyaqlı dinamikalıq hám rekursiv maǵlıwmatlar strukturaların jaratıw imkaniyatın beredi.
C (hám C shańaraǵı daǵı kóplegen tillerden) ayrıqsha bolıp esaplanıw, Paskal hár qanday quramalı dárejedegi procedura tariyplerine ruxsat beredi, sonıń menen birge, tómen programmalar (proceduralar hám funksiyalar ) ishinde kóplegen tariypler hám deklaratsiyalarǵa ruxsat beredi. Sonday etip, programma sintaktik tárepten bir procedura yamasa funksiyaǵa uqsaydı. Bul ALGOL60'ning blok dúzilisine uqsaydı, lekin qálegen blok bayanatlarınan tek proceduralar hám funksiyalar menen sheklengenligi menen ajralıp turadı.
Paskal 1970-jıllarda, ásirese rawajlanıp atırǵan minikompyuter bazarında tabıs qazandı. Kompilyatorlar kóplegen mikrokompyuterlar ushın da bar edi, sebebi bul tarawdıń 1970-jıllardıń aqırında payda bolǵan. Ol 1980-jıllarda universitet dárejesindegi programmalastırıw kurslarında oqıtıw tili retinde keń qollanılǵan hám sol dáwirde kommerciya programmalıq támiynatın jazıw ushın óndiriste de paydalanılǵan. 1980-jıllardıń aqırı hám 1990 -jıllardıń baslarında UNIX'ga tiykarlanǵan sistemalar keń tarqalǵanı hám ásirese C++ programmalastırıw tiliniń shıǵarılıwı menen Paskal programmalastırıw tili ornına C programmalastırıw tili shańaraǵı odan ózib ketti.
Obiektke jóneltirilgen programmalastırıw ushın mólsherlengen Object Pascal atlı programmalastırıw tili 1985-jılda islep shıǵılǵan. Bul 1980-jıllardıń aqırında Apple Computer hám Barland tárepinen qollanılǵan hám keyinirek Microsoft Windows platformasida Delphi programmalastırıw tili islep shıǵılǵan. Paskal múmkinshilikleriniń keńeyiwi munasábeti menen Modula-2 hám Oberon tilleri gewde keldi.