Joba; Ulıwma maǵlıwmatlar

Qulay jaylasıwshańlıq. Rastvordıń qulay jaylasıwshańlıǵı degende tiykarda (bette) bir jınıslı juqa qatlam bolıp quyılıw qásiyeti túsiniledi. Rastvor aralaspasınıń qulay jaylasıwshańlıǵı háreketsheńlik dárejesine hám suw uslawshılıq qásiyetine baylanıslı boladı. Rastvor aralaspasınıń
háreketsheńligi massası 300 g lı ótkir múyeshi 30⁰ bolǵan metall konustıń aralaspaǵa batıw tereńligi menen anıqlanadı (17.1-súwret).

17.1-súwret. Rastvor aralaspasınıń háreketsheńligin anıqlaw ushın standart konus ásbabı
1-shtativ; 2 hám 3-uslagıshlar; 4-prujinalı knopka; 5-jılısatuǵın sterjen; 6-konus; 7-ciferblat; 8-rastvor aralaspalı ıdıs.

Konus ushı rastvor betine tiygiziledi hám prujinalı knopka bosatıladı. Bunda konus rastvor ishine batadı. Batıw tereńligi rastvordıń qoyıwlıǵına baylanıslı bolıp, rastvor suyılǵan sayın konus tereńirek shóge baslaydı. Rastvorǵa konustıń shógiwi (SM) onıń háreketsheńligin ańlatadı. Rastvordıń háreketsheńligi cement hám basqa mineral baylanıstırıwshılardıń túrine, mayda toltırǵısh hám mineral qosımshalardıń dispersligine hám suwdıń muǵdarına baylanıslı boladı.

Rastvor quramında suw muǵdarın kóbeyttiriw esabınan háreketsheńligin qálegenshe asırıw múmkin, biraq suw muǵdarınıń asırılıwı rastvor bekkemligine hám suwıqqa shıdamlılıǵına, qalaberse, rastvor aralaspalarınıń qatlamlanıwına keri tásir kórsetedi. Suw muǵdarın asırmastan háreketsheń aralaspalar tayarlaw ushın quramına plastifikaciyalawshı polimer qosımshalar kiritiw usınıs etiledi.
Qurılıs rastvorı aralaspasınıń háreketsheńligi isletiliw tarawı, qısqı hám jazǵı sharayatlarǵa sáykeslenip belgilenedi.
Suw uslawshılıq qásiyeti dep rastvor aralaspasınıń gewekli tiykarǵa jatqızǵanda suwdı saqlaw hám tasıw processinde qatlamlanbaslıq qásiyetine aytıladı.
Rastvor aralaspasınıń suw uslawshılıq qásiyeti aktiv mineral poroshoklar yamasa polimer strukturalı adsorbentler (gelpolimerler hám basqalar) qosılıp asırıladı.
Bunday zatlar qosılǵan rastvorlar gewek tiykarlarǵa (gerbish, beton hám t.b) áste-aqırınlıq penen suwdı beredi hám tıǵızlıǵı, bekkemligi artadı.
Rastvordıń tiykarǵı qásiyetlerine bekkemligi hám suwıqqa shıdamlılıǵı kiredi. Zárúrlik bolǵanda rastvordıń tiykarǵa jabısıwı hám deformativ qásiyetleri (kishireyiwi, elastiklik moduli hám t.b) anıqlanadı.