Jobasi: I. Kirisiw II. Tiykarg'i bo'lim

2.1. mail.ru bulitli xizmeti haqqinda
Házirgi waqıtta ámelde bultlardı jaylastırıwdıń tórtew modeli ámeldegi: Jeke bult – bul bir neshe bólimlerdi óz ishine alǵan bir shólkem paydalanıwı ushın mólsherlengen infratuzilma. Menshikli bult shólkemdiń ózi yamasa úshinshi tárep tárepinen iyelik etiwi, basqarilishi hám basqarilishi múmkin. Ulıwma bult – bul keń jámiyetshilik tárepinen biypul paydalanıw ushın mólsherlengen infratuzilma. Ulıwma bultga sawda, ilimiy hám mámleket shólkemleri iyelik etiwi, basqarıwı hám basqarıwı múmkin (yamasa olardıń hár qanday kombinatsiyası ). Gibrid bult – bul kem ushraytuǵın ob'ektler bolıp qalatuǵın, lekin maǵlıwmatlar hám qosımshalardı uzatıw ushın standartlastırılgan yamasa menshikli texnologiyalar menen óz-ara baylanıslı bolǵan eki yamasa odan artıq hár qıylı bultlı infratuzilmalarning (menshikli, jámiyetlik) birikpesi bolıp tabıladı (mısalı, teń salmaqlılıqlaw ushın ulıwma bult resurslarınan qısqa múddetli paydalanıw ) bultlar arasındaǵı júkler). Ulıwma bult – bul ulıwma wazıypaları bolǵan shólkemlerdiń málim bir qarıydarlar jámiyetshiligi tárepinen paydalanıwǵa mólsherlengen hám bir yamasa bir neshe jámiyetlik shólkemleri yamasa úshinshi tárep tárepinen birgelikte iyelik etiwi, basqarilishi hám basqarilishi múmkin bolǵan infratuzilmaning túri (yamasa olardıń hár qanday kombinatsiyası ) ).
Kóplegen shet el tálim mákemeleri bultlı texnologiyalardan paydalanıwǵa ótiwdi. Qospa Shtatlarda bultlı texnologiyalardan aktiv paydalanıw universitetlerde gúzetilip atır. Mısalı, Hofstra universiteti Google Apps tárepinen usınıs etilgen bultlı xızmetlerden paydalanadı. Kóplegen shet el tálim mákemeleri bultlı texnologiyalardan paydalanıwǵa ótiwdi. Qospa Shtatlarda bultlı texnologiyalardan aktiv paydalanıw universitetlerde gúzetilip atır. Mısalı, Hofstra universiteti Google Apps tárepinen usınıs etilgen bultlı xızmetlerden paydalanadı. Litvanıń Kaunas Texnologiya Universiteti sońǵı bes jıl dawamında Microsoft Live @ edu tárepinen usınıs etilgen bultlı xızmetlerden paydalanǵanligi sebepli Evropa universitetleri de artta qalmayapti. Búgingi kúnde bultlı texnologiyalar MDH mámleketleriniń bilimlendiriw tarawına endigina kirip kelip atır, biraq házirde bul texnologiyalardan aktiv paydalanatuǵın mákemeler bar. Mısalı, Moskva finans hám yuridikalıq universiteti Office 365 texnologiyasınan paydalanıwǵa ótti. Microsoft Office 365 maǵlıwmatlarına kóre, PRUE da ámelge asırıldı. Plexanov hám RUDN universiteti. Ukrainada Sumi shtatı hám Donetsk milliy universitetleri Ukrainalıq universitetler arasında birinshi bolıp oqıtıwshılar hám studentler sherikligin shólkemlestiriw hám de aralıqtan oqıtıw múmkinshiliklerin keńeytiw ushın Microsoft Office 365 bultlı ofis kompleksin usınıs etdi. Barlıq bultlı modellerdi hám olardı shet el mámleketler hám MDH mámleketlerinde qóllaw tájiriybesin analiz etip, biz sonday juwmaqqa keldikki, kóbinese tálim mákemeleri « xızmet retinde programmalıq támiynat» (SaaS) bultlı modelinen paydalanadılar. Bul modelden paydalanıwdıń abzallıǵı tómendegi faktorlarǵa baylanıslı bolıwı múmkin: bul tálim shólkeminen óz maǵlıwmatların qayta islew orayın jaratıw hám oǵan xizmet kórsetiwdi talap etpeydi, bul sizge finanslıq hám shólkemlestirilgen ǵárejetlerdi kemeytiwge múmkinshilik beredi, sonıń menen birge sizdiń jeke kompyuterińizdi ornatıwǵa múmkinshilik beredi.provayder platformasida óz programmaları. Analiz bultlı texnologiyalardı oqıw processinde qóllawdıń tómendegi abzallıqların atap ótiwge múmkinshilik berdi (keste). Kórip shıǵılǵan xızmetlerge tıykarlanıp, biz bultlı texnologiyalardıń tálim processinde olardan paydalanıw maqsetke muwapıqlıǵın tastıyıqlaytuǵın didaktik múmkinshiliklerdi qáliplestiremiz: Analiz bultlı texnikanı oqıw procesin basqarıw abzallıqların emlewge múmkinshilik berdi (keste). Kórip shıǵılǵan xızmetlerge tıykarlanıp, biz bultlı texnologiyanı oqıtıw processinde ámelge asırılıp atırǵan maqsetke muwapıqlıqtı tastıyıqlaytuǵın didaktik múmkinshiliklerdi qáliplestiremiz:
Oqıtıwshılar hám studentlerdiń úlken jámááti ushın birgeliktegi islerdi shólkemlestiriw;
• studentler hám oqıtıwshılar ushın hár túrlı túrdegi hújjetlerdi almaslaw hám redaktorlaw qábileti;
• xızmet kórsetiwshi paydalanıwshınıń usınıs atırǵan jayına salıstırǵanda aymaqlıq májburiyligi joq ekenligi sebepli jaratılǵan ónimlerdi oqıw procesine operativ kirgiziw;
• interaktiv sabaqlar hám jámáátlik oqıtıwdı shólkemlestiriw;
• studentler tárepinen « auditoriya kólemi» hám « sabaqlar ótkeriw waqtı» boyınsha sheklewler bolmaǵan halda ózbetinshe jumıslardı orınlaw, sonday-aq jámáátlik joybarlar ; Bultlı texnologiyalardan paydalanıwdıń abzallıqları :
 qaydalıgınan qaramastan, qatarlasları menen óz-ara sheriklik hám birgeliktegi jumıs;
 arnawlı bir pán tarawlarında veb-baǵıtlanǵan laboratoriyalardı jaratıw (jańa resursların qosıw mexanizmleri, modellestiriw qurallarına ınteraktiv kirisiw, informaciya resursları ; paydalanıwshın qollap-quwatlaw hám basqalar );
• qadaǵalawdıń túrli formaların shólkemlestiriw;
• isletilingen tálimdi basqarıw sistemaları (LMS) bultiga ótiw;
• izertlewshilerdiń ushın ámeliy modellerge kirisiwdi shólkemlestiriw, islep shıǵıw hám tarqatıw ushın jańa múmkinshilikler. Sonday etip, tálim processinde bultlı texnologiyalardan paydalanıwdıń tiykarǵı didaktik abzallıǵı studentler hám oqıtıwshılardıń birgeliktegi jumısın shólkemlestiriw bolıp tabıladı. Bultlı texnologiyalardıń tiykarlanıp texnikalıq hám texnologiyalıq ózgeshelikke iye bolǵan hám olardıń didaktik múmkinshilikleri hám abzallıqlarına tásir etpeytuǵın birpara kemshiliklerin atap ótiw múmkin. Bul kemshiliklerge múlktiń jergilikli analoglari menen salıstırıwlaganda sheklengenligi, bultlı xızmetlerdiń jergilikli provayderlari joq ekenligi (Amazon, Goggle, Saleforce hám basqalar ), jergilikli hám xalıq aralıq standartlardıń etiwmasligi, sonıń menen birge bult texnologiyalarınan paydalanıw ushın nızamshılıq bazası. Biraq, búgingi kúnde bultlı texnologiyalardı oqıw processinde qóllawdıń stilistik hám texnologiyalıq tárepleri etarlicha islep shıǵılmaǵan. Tálim processinde, sonday-aq informatika pánin oqıtıw processinde bult texnologiyalarınan paydalanıw keshigiw menen birge keledi hám ele keń qollanilmagan. Bir qatar anıq artıqmashılıqlarǵa qaramay, olardıń tarqalıwina bir qatar ob'ektiv faktorlar tosqınlıq jasap atır. Dástúrge kóre, kópshilik jergilikli tálim mákemeleri virtual ob'ektlerdi kireyge beriwde shubhalı bolıp, jergilikli, sonday-aq ózlerine tiyisli úskeneler, programmalıq támiynat hám maǵlıwmatlar menen islewdi ábzal kóriwedi. Bultlı texnologiyanı orta maktavba hám joqarı oqıw orınlarında Engiziw tómendegi táreplerdi ámelge asırıwǵa járdem etedi:
Oqıw maydanından nátiyjeli paydalanıw (dástúriy kompyuter klassları ushın bólek hám arnawlı úskenelestirilgen bólmelerdi ajıratıwǵa hájet joq );
• kompyuter klassların jaratıw hám saqlaw ushın zárúr bolǵan ǵárejetlerdi keskin kemeytiw;
• zamanagóy bilimlerdi alıwdıń sapa tárepinen jańa dárejesi – studentler hár qanday waqıtta hám Internet ámeldegi bolǵan hár qanday orında oqıw processinde bolıw múmkinshiligine iye boladılar ;
• jáne de nátiyjeli ınteraktiv oqıw procesi;
• tálim procesin operativ jaratıw, maslastırıw hám tákirarlaw qábileti; studentler oqıtıwshına ózlerine usınılıp atırǵan tálim xızmetlerin bahalaw hám túsindirme beriw arqalı ózleriniń oy-órislerin bildiriw múmkinshiligi;
• oqıw processinde paydalaniletuǵın programmalıq támiynattıń litsenziyalanǵan tazalıǵınıń kepilligi;
• ashıq derekli programmalıq támiynatqa tiykarlanǵan funktsional teń tálim xızmetlerin jaratıw arqalı litsenziyalanǵan programmalıq támiynat bahasın tómenletiw;
• oraylastırılǵan paydalanıw sebepli talap etiletuǵın litsenziyalar sanın minimallastırıw ; oqıw processinde paydalaniletuǵın programmalıq támiynat hám informaciya resurslarini oraylastırılǵan basqarıw. Microsoft Live @ edu hám Google Apps Education Edition házirgi waqıtta bilimlendiriw tarawında qollanılatuǵın eń keń tarqalǵan bultga tiykarlanǵan xızmet sistemaları. Olar studentlerge hám oqıtıwshılarǵa baylanıs hám sheriklikti jaqsılaw ushın qurallar beretuǵın bultga tiykarlanǵan veb-qosımshalar. Bultlı xızmetlerden paydalanıwdıń taǵı bir variant – bul Tálimdi basqarıw sistemaların bultga kóshiriw. Bunday sistemalardı qollap-quwatlawdı sırtqı provayderlarga ótkeriw qımbat apparat hám programmalıq támiynattı satıp alıw hám saqlawǵa ılayıq bolmaǵan tálim mákemeleri ushın logikalıq jaqtan tuwrı keledi. Eger biz Microsoft -den tálim mákemeleri ushın bultlı texnologiyalardı kórip shıqsak, bul « programma + xızmetleri» sxeması boyınsha jazılıw tiykarında tarqatiletuǵın veb-xızmetler kompleksin birlestirgen Microsoft Office 365. Jıynaq Microsoft Office platformasi, elektron pochta, baylanıs hám hújjetlerdi basqarıw funkciyaları tiykarında túrli programmalar hám xızmetlerge kirisiwdi támiyinleydi. Microsoft Office 365 Education bultlı xızmetlerdiń tolıq quwatın usınıs etedi, studentler hám xızmetkerlerdiń natiyjeliligin asıradı, waqıt hám pulni tejeydi.