Journal of innovations in scientific and educational research

JOURNAL OF INNOVATIONS IN SCIENTIFIC AND EDUCATIONAL RESEARCH 
VOLUME-2, ISSUE-16 (30-March)
 
384 
1-topshiriq uchun ham og‘zaki nutqni rivojlantirishga yo‘naltirilgan vazifa 
berilgan: “Partadoshingiz bilan suratlarda aks etgan voqea haqida fikr almashing.” 
Bunda sinfdagi barcha o‘quvchilarning o‘zaro fikr almashish jarayoni tashkil etilishi 
mumkin. Past o‘zlashtiruvchi o‘quvchilar bilan bilimli va faol o‘quvchilarni partadosh 
qilib qo‘yiladi. Shu usulda ularning og‘zaki nutqlari shakllanadi. 
2-topshiriq uchun esa kreativ fikrlashni rivojlantiruvchi topshiriq keltirilgan: 
“Hikoya uchun chiroyli sarlavha o‘ylab toping.” 
3-topshiriq uchun ham yana og‘zaki nutqni rivojlantirish uchun qaratilgan vazifa 
berilgan: “Hikoyada Oy, Yer, Quyosh, osmon, fazo, koinot kabi so‘zlardan foydalanishga 
harakat qiling.” Lug‘atlardan unumli foydalanish so‘z boyligini oshiradi. Shuning 
barobarida nutqniy kompetensiyaga ham samarali ta’sir ko‘rsatadi. 
4-topshiriq 1-topshiriqqa o‘xshab ketadi. Ya’ni: “Yozgan hikoyangizni 
partadoshingizga bering. Partadoshingizning hikoyasi haqida o‘z fikringizni ayting.” 
Yoki yana bir mashqqa to‘xtaladigan bo‘lsak: 
17
Ushbu darslikda bu kabi qiziqarli va yangidan yangi ma’lumotlar bisyorgina. 
Shuningdek, ular bekorga keltirilmagan. Har bir noyob ma’lumotlardan iborat 
matndan so‘ng o‘quvchilarni har tomonlama takomillashtirish uchun qaratilgan 
quyidagicha topshiriqlar berilgan: 
18
17
O‘sha manba. 81–bet. 
18
O‘sha manba. 82–bet. 

---

JOURNAL OF INNOVATIONS IN SCIENTIFIC AND EDUCATIONAL RESEARCH 
VOLUME-2, ISSUE-16 (30-March)
 
385 
4-topshiriq sifatida keltirilgan: “Berilgan so‘zlarni mos ustunga yozing” mashqi 
orqali o‘quvchilarni ham nutqiy, ham tanqidiy va mantiqiy fikrlashiga e’tibor qaratish 
mumkin. Chunki o‘quvchilarn tarix, bugun hamda kelajak haqida mantiqiy izchillikka 
yondashhgan holda fikr yuritish daftarlariga ko‘zoynakning kechagi kuni, buguni va 
ertasi haqida yozishadi. Bunda o‘quvchilarda yozma nutqni ham shakllantiriladi. 
O‘quvchilar ustun shakliga solib yozgan topshirig‘ini izohlab, og‘zaki tushuntirib 
berishi orqali esa ularning og‘zaki nutqi ham rivojlanadi.