Juft korrelyatsion tahlil

JUFT KORRELYATSION TAHLIL
(Amaliy)
Ishdan maqsad: Microsoft Excel dasturiy ta’minoti yordamida natijaviy va omil belgilar o’rtasidagi bog’lanish zichligini aniqlash, model qurishda omillarni tanlash masalalarini o’rganish.

Topshiriq: Quyida shartli ma’lumotlar berilgan.

Vaqt,	Sotish hajmi, mln. so‘m,	Reklama xarajatlari, mln. so‘m,	Maxsulot birligi bahosi,	Raqobatchining bir birlik mahsuloti bahosi,	Iste’mol xarajatlari indeksi,
1	126	4,0	15,0	17,0	100,0
2	137	4,8	14,8	17,3	98,4
3	148	3,8	15,2	16,8	101,2
4	191	8,7	15,5	16,2	103,5
5	274	8,2	15,5	16,0	104,1
6	370	9,7	16,0	18,0	107,0
7	432	14,7	18,1	20,2	107,4
8	445	18,7	13,0	15,8	108,5
9	367	19,8	15,8	18,2	108,3
10	367	10,6	16,9	16,8	109,2
11	321	8,6	16,3	17,0	110,1
12	307	6,5	16,1	18,3	110,7
13	331	12,6	15,4	16,4	110,3
14	345	6,5	15,7	16,2	111,8
15	364	5,8	16,0	17,7	112,3
16	384	5,7	15,1	16,2	112,9

1) Korrelyatsiya matritsasini tuzing.
2) Modelda qatnashadigan omil belgilar haqida xulosa qiling.
Ishni bajarish tartibi:
Ushbu topshiriqni Microsoft Excel dasturi yordamida bajaramiz.
1) Birinchi topshiriqni bajarish uchun o’zgaruvchilar qiymatlarini, avval natijaviy belgi, keyin omil belgilar ma’lumotlarini tartib bilan kiritib chiqamiz:

Korrelyatsiya matritsasini tuzish uchun Microsoft Excel dasturining yuqori qismidagi Данные > Анализ данных menyusini tanlaymiz va quyidagi darcha paydo bo‘ladi.

Ushbu oynadan Корреляция menyusini tanlaymiz. Natijada quyidagi darcha paydo bo‘ladi:

Ushbu darchadagi Входной интервал maydoniga natijaviy belgi va , , , omil belgilar ma’lumotlari doirasini belgilab kiritamiz. Bizning misolda bu doira B2 dan F17 gacha.

Keyin OK tugmachasini bosamiz. Natijada korrelyatsion taxlil ma’lumotlari yangi varaqda paydo bo‘ladi:

Har bir ustun va qatorga mos o’zgaruvchilarni yozamiz:

2) Modelda qatnashadigan omil belgilar haqida xulosa qilamiz:

	1
	0,645918369	1
	0,232895087	-0,003354234	1
	0,226319338	0,204042633	0,697750791	1
	0,81601787	0,273372795	0,235428459	0,030784362	1

Korrelyatsion matsitsadan ko’rinib turibdiki natijaviy belgining omil belgi o’rtasida o’rtachadan zichroq va bilan esa zich bo’glanish mavjud ekanligini ko’rish mumkin. Shuningdek , o’rtasida o’zaro kuchsiz bo’glanish mavjud. Bundan , omil belgilarni modelda qatnashishini xulosa qilish mumkin.
Ayni paytda natijaviy belgi bilan , omil belgilar o’zaro zich bo’glanishga ega emas. Shuningdek ushbu omil belgilar o’rtasida kolleniarlik mavjud.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, regressiya tenglamasi umumiy ko’rinishi quyidagicha bo’ladi:


Mustaxkamlash uchun savollar:
1. Korrelyatsiya matritsasi nima maqsadda tuziladi?
2. Omil belgilar qanday tanlanadi?
3. Bog’lanish zichligi nimani ifodalaydi?