K. A. Alimov va boshq.; S. S. G‘ulo-movning umumiy tahriri ostida. T.: «Sharq»

1.31-r a s m. Elektron pochta.


Masalan, AQShda pochta xizmatida taxminan 500 ming xizmatchi ish-laydi. Pochta xizmati uchun umumiy sarflanadigan harajatlarning 85%i esa ularning ish haqiga ketadi.
Elektron pochta xizmati afzalliklari quyidagilardan iborat:

• 
  axborotni jo‘natuvchi va oluvchilarning ish vaqtiga unchalik halaqit bermaydi;
  
• 
  axborot oluvchining boshqa joyga borishiga xrjat yo‘q;
  
• 
  axborot uzatishda abonentlar o‘rtasidagi masofaning ahamiyati yo‘q;
  
• 
  elektron pochta qutisiga (fayliga) kirish qiyinchilik tug‘dirmaydi. Chunki u muassasa, aloqa bo‘limlari, mexmonxona va hokazolarda mavjud terminlar va umumiy foydalanishga mo‘ljallangan;
  
• 
  har qanday turdagi axborotlarni, jumladan, moliyaviy hujjatlar, chizmalar, ish qog‘ozlarini uzatish imkoniyati.
  

Boshqaruv organlariga elektron pochta texnologiyasi tatbiq etish bu borada hujjatlar aylanuvi masalalarida keng imkoniyatlar yaratadi, ortiqcha xodimlar mehnatidan halos etadi, boshqaruv qarorlarini qabul qilish tezligi oshadi. Terminalning tizimdagi oxirgi joylashgan qurilma (masalan, televizor) sifatida ma’lumot xizmatining ishi aholining turli sohalari bo‘yicha bilimlar bilan xabardor qilishga ko‘maklashishi lozim. Bu esa o‘z navbatida ilmiy-texnik progress rivojiga, madaniyat darajasining oshishiga turtki bo‘ladi.
6.3-§. VIDEOKONFERENSIYALARNI TASHKIL QILISH

Inson faoliyatining turli sohasida axborot almashish, muam-moni jamoa bo‘lib muhokama qilish natijasida yangi natijalarni olish zaruriyati konferen­siya, seminarlar, yig‘inlar kabi muloqot shakllarini keltirib chiqardi. Hozirda biror bir jiddiy ishni oraliq natijalar, yakunlar, variantlar, qarorlar variantlari, opponentlarni tinglash va tegishli qaror­lar qabul qilishning turli darajalarida hal qilmasdan amalga oshirib bo‘lmaydi.

Axborotni uzatish va qayta qabul qilishning raqamli texnikasi imko-niyati telekonferensiya – yangi texnik darajada telefon va televideniyening birga qo‘shilgani – telekonferensiyani tashkil etish imkoniyatini beradi. Telekonferensiyani o‘tkazish texnologiyasi bir paytning o‘zida turli muas-sasalarning turli masofadagi kishilari bilan birgalikda muloqot qilish imko-nini yaratadi. Ishtirokchilar bunda nafaqat bir-birini ko‘rish va eshitish bilan birga yonma-yon, yuzma-yuz turgandek sharoitga ega bo‘ladilar.
Telekonferensiyaning asosiy afzalliklari kuyi-dagilar:

1. 
   Dolzarb masalalar muhokamasini tezkor tashkil etish va hududiy jihatdan uzoqda bo‘lgan, bu masalaga qiziqqan o‘rtoqlarni o‘z vaqtida xabardor qilib qo‘yish. Bu holatda biror joyga borishga va transport harajatlariga zaruriyat qolmaydi. Mutaxassis o‘z ish joyidan uzoq vaqt ketmaydi.
   
2. 
   Muhokama qilish uchun ishtirok etuvchi tashkilotlardan biridagi har qanday materialdan – jadval, diagramma, matndan foydalanish mumkin. Ba’zan ayrim hisob-kitoblar qilish yoki model vaziyatlarni qaytarish kerak bo‘lib qoladi. Bularning barini tele­konfe-rensiya uchun foydalaniladigan texnika yordamida bajarish mumkin.
   
3. 
   Telekonferensiya apparaturalari mavjud bo‘lganda, muhokama etiladigan muammo bo‘yicha qaror qabul qilish uchun katnashishi zarur mutaxassislar doirasini kengaytirish mumkin. An’anaviy usullar orqali esa ishni amalga oshirish mushkul.
   
4. 
   Telekonferensiya paytida ma’lumotlar bazasi bilan aloqa bo‘lganda deyarli har qanday ma’lumotnoma axborotidan foydalanish va u bilan butun telekonfe­rensiya ishtirokchilarni tanishtirish mumkin bo‘ladi.
   

1.32-rasmda telekonferensiyani o‘tkazish uchun binoga (zalga) joylashtirilgan apparaturalar ko‘rsatilgan.