K arim a q osim ova

matnni o ‘qib yoki yozib beradi, o'quvchilar y o ‘l qo'yilgan xatoni 
topadilar, maqsadga m uvofiq so'z bilan almashtirib, uni to ‘g ‘rilaydilar 
va tushuntiradilar.
Ayrim o'quvchilar y o ‘l q o ‘ygan individual xatolar darsdan tashqari 
vaqtda, qo'shim cha m ashg'ulot jarayonida to'g'rilanadi. O 'quvchi bilan 
individual suhbatda ham, sinfda jam oa bo'lib ishlash jarayonidagi kabi 
bolalam ing aqliy faolligiga, ya’ni u xatosi nimadaligini tushunibgina 
qolm ay, balki uni to'g'rilashi va tushuntirishiga erishish muhimdir.
Grammatikaga oid m avzuni o'rganishda o'quvchilar yo'l qo'yishi 
mumkin bo'lgan xatoning oldini olish uchun mazkur mavzu ularga 
qanday imkoniyatlar yaratishi tushuntiriladi. Masalan, „O lm osh" 
mavzusini o'rganganda, kishilik olm oshlarining takrorlangan so'zlar 
o'm id a qanday ishlatilishi o'quvchilarga misollar bilan tushuntirilsa, 
ular ham insho yoki bayon yozishda shunga rioya qiladilar.
O 'quvchilam ing og'zaki va yozm a nutqini o'stirishdagi m uvaf­
faqiyat quyidagi 
uch asosiy 
om ilga bog'liq:
1
) so'zga e ’tibor bilan munosabatda bo'lish, o'quvchilam ing ko'p 
mutolaa qilishi, atrofidagi kishilarning to'g'ri va ifodali nutqi, ya’ni 
nutqiy sharoit;
2
) bolalam ing nutqiy tajribasi qanday tashkil etilishi;
3) nutq o'stirishda o'qituvchining til nazariyasiga, grammatikaga, 
leksikologiya va stilistika elem entlariga asoslanish ko'nikmasi.
Savol va topshiriqlar
1. O'quvchilar nutqini o'stirish sohasida ona tili ta’limi oldiga qo'yilgan 
asosiy vazifalarni ayting.
2. Boshlang'ich sinf o'quvchilaridan biri nutqining asosiy xususiyatlarini 
tekshiring.
3. Maktabda lug'at ustida ishlashning asosiy yo'llarini tushuntiring.