Kafedrasi bitiruv malaka ishini bajarish bo`yicha uslubiy qo’llanma

3.2-jadval. Qotirma qo`yish va namlab isitib ishlov berish
operatsiyalari va tartibi.

№	Operiatsiya nomi	Qo`llash jarayoni	Ishlov berish parametrlari			Asbob-uskuna
			Harorat, ^оS	Bosim, мПа	Operatsiya davomiyligi, s
1	2	3	4	5	6	7
1	Yorib dazmollash	Buyum yelka va yon choklari	160-170	0,2-0,35	8-16	Press «Mayer»

Hamma asosiy mashina, apparat va presslar uchun qisqacha texnologik tavsif beriladi. Asbob-uskunalarning texnologik tavsifi jadval shaklida ko'rsatiladi.

Tikuv buyumlarni ishlab chiqarishni kompleks-mehanizasiyalashtirishda avtomatlashgan asbob-uskunadan foydalanish, ihtisoslash darajasini oshirish va mexnat unumdorligini keskin ko`tarilishi bilan farq qilishi kerak.
3.3–jadval Tikuv mashinalarini texnologik tasnifi

Asbob – uskuna va i/ch zavodi	Chok turi	Mashina bosh valining maksimal aylanish tezligi	Bahya uzun ligi	Gazlama surgich	GOST 22249-82 bo`yicha igna nomeri	Ip nome ri	Tikilayotgan gazla ma qalin ligi	Qo`shimcha ma`lu-motlar
1	2	3	4	5	6	7	8	9
UM 212-115105/Е112 «Dyurkopp» (GFR)	Moki bahyaqator	5000	4	Ostki tishli reyka	90	50	4	Igna ni yuqori xolat da to`хta tish

3.4.- jadval. Namlab isitib ishlov berish mashina va uskunalari

Uskuna nomi	Uskuna belgisi I/ch zavodi	Yostiqlar orasida maksimal bosim, MPa	Yuqori yostiqlarni qizdirish harorati, ^0C	Sikl davomiyligi, s	Asbob-uskuna o`lchamlari (uzunasi, eni) mm
1	2	3	4	5	6
Taqilma planka-sini bukib dazmol lash	УТП-1.5	-	160-170	-	Stol (1400х650)

3.1.2. Buyum tikish texnologik tartibini tuzish
Tikuv buyumni ishlab chiqarish texnologik jarayonini ma'lumotnomasini shu buyumni tikish tartibi ko`rinishida berish qabul qilingan. Texnologik tartibda buyum tikish texnologik operasiyalarni ihtisosi, razryadi, bajarish vaqti va qo`llaniladigan asbob-uskuna ko'rsatilib tuziladi. Buyumni ishlab chiqarish jarayonining operasiyalarini ro`yhati tehnologiya, kiyimni loyihalash va ishlab chiqarishni tashkil qilish bo`yicha namunaviy hujjat asosida normativ-tehnik xujjatlar va buyum tikish tehnologiyasi bo`yicha boshqa adabiyotlardan foydalanib tuziladi.
Ma'lumotlar 3.5-jadvalga tushiriladi.
3.5-jadval. Buyumga ishlov berishni loyixadagi texnologik tartibi

№	Texnologik (bo`linmas) operasiyalar nomi	Chok kodi	Ihti sos	Razryad	Sarf vaqt	Asbob-uskuna (moslama -lar)
1	2	3	4	5	6	7
1	Old bo`lak vitochkalarini tikish		м	2	38	8332\3055 «Текстима»
2	Old bo`lak relef chokini tikish		м	2	54	8332\705 «Текстима»
	Jami:				tб.о.= Тб

1 va 2 ustunda bo`linmas operasiyalarning tartib raqami va nomi yoziladi. 4 va 5 ustunlarda ishchilarning ihtisosi va razryadi qo`yiladi. Ular tarif-malaka ma'lumotnomadan foydalanib asbob-uskuna turi va ishning harakteriga qarab belgilanadi.

Bo`linmas operasiyalarning sarf vaqti namunaviy texnologik xujjat asosida tuziladi yoki xisob yo`li bilan aniqlanadi. 6-ustundagi bo`linmas operasiyalarning sarf vaqti yig`indisi t_б.о. buyum sermehnatliligini ko`rsatadi.


7 ustunni to`lg`azishda asbob-uskuna va moslamalar to`g`risida to`liq ma'lumot beriladi.
Tuzilgan texnologik operasiyalarni ro`yhati operasiyalar mazmunini va asosiy tavsifini ifodalaydi.
Tushuntirish hatida,buyum detali va uzellariga ishlov berish sxemalari kesimini (ko`rgazmali bo`lishi uchun ) grafik tasvirlash prinsiplariga mos kelgan xolda ko`rsatiladi (3.1-rasm)


3.1- rasm. Buyum modeli detal va uzelining kesim sхemasi.
A-A – qaytarma qopqoqli qoplama cho`ntakka ishlov berish.
Chok turi va shartli tasviri adabiyotlarda berilgan.

3.2. Tikuv sehi va ishlab chiqarish oqimlarini hisoblash
Hozirgi zamon texnika va texnologiyani rivojlantirish bosqichida tikuv sexi va texnologik oqimlar yangi takomillashtirilgan shakillarida mujassamlangan.
Ular keng assortimentdagi yuqori sifatli buyumlarni ishlab chiqarishda muhim ahamiyatga ega.
hozirgi vaqtda ishlab chiqarish jarayon oqimlarini 3ta shakli mavjud:
- oqimsiz (shahsiy), bunda bajaruvchilar soni 1 kishi (yoki brigadada 3-11 ishchi) ishlaydi;
- ommaviy (oqimli) bunda bajaruvchilar soni bittadan ko`p bo`lib ular orasida ish bir ma'romda taqsimlanadi.
- avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish, bunda bajaruvchilar bo`lmaydi.
Ushbu uslubiy ko`rsatmada yengil sanoat bakalavrlarini tayyorlash Davlat standartida ko`rsatilgandek kiyim ishlab chiqarish texnologik oqimlarini loyihalash ko`rib chiqilgan.
Oqimni ishlab chiqarish kiyim tayyorlash jarayonida uzluksiz harakat qilishi bilan harakterlanadi: detal va yarim fabrikatlar bir ish joydan keyingisiga beto`htov yoki operasiyani bajarish vaqtiga mos ravishda uzatiladi.