Kafedrasi ona tili o‘qitish metodikasi fanidan O‘quv-uslubiy majmua

14-Mavzu: 4-sinfda to`garak rеjasini va mashg`ulоt ishlanmasini tuzish
Reja:
1.4-sinfda to`garak rеjasini tuzish.
2. 4-sinfda to`garak mashg`ulоt ishlanmasini tuzish.
Tayanch so`z va iboralar: to`garak, to`garak rejasi, mashg`ulot ishlanmasi.
Darsning maqsadi: Talabalarning 4-sinfda to`garak rejasini tuzish va mashg`ulot ishlanmasini tuzish metodikasi yuzasidan ko`nikma va malaka hosil qilish, mavzu yuzasidan olingan nazariy bilimlarni mustahkamlash.
Darsning tiri: Mustahkamlash tipidagi dars.
Darsning jihozi: Qosimova K., Matjonov S., G’ulomova X., Yo‘ldosheva Sh., Sariyev Sh.Ona tili o‘qitish metodikasi. T., Nosir.2009, 4-to`garaklar rejasi.

4-Sinf uchun to’garak rejasi
№	Mavzular	Ajratilgan soat	Sana	Mashq turlari
1	Gap turlari	1	11.09	Grammatik
2	Gapda so’zlarning bog’lanishi	1	25.09	Grammatik
3	Uyushiq bo’laklar	1	9.10	Grammatik, rasm asosida
4	Undalma	1	23.10	Leksik-semantik
5	So’z ma’nosini farqlayotgan tovushlar	1	6.11	Leksik-semantik
6	Ot so’z turkumi	1	20.11	Grammatik, rasm asosida
7	Otlardagi egalik qo'shimchalari	1	4.12	Fonetik,Grammatik
8	Otlarning kelishik qo’shimchalar bilan qo’llanishi	1	25.12	Fonetik,Grammatik
9	Sifat – so’z turkumi	1	16.01	Grammatik
10	Sifatni ma’nosiga ko’ra farqlash	1	30.01	Leksik-semantik
11	Son so’z turkumi	1	6.02	Grammatik, leksik-semantik
12	Kishilik olmoshlarining kelishik qo’shimchalari bilan qo’llanishi	1	20.02	Grammatik, leksik-semantik
13	Fe’l so’z turkumi	1	13.03	Fonetik,Grammatik
14	Fe’llarni zamoniga ko’ra guruhlash	1	27.03	Grammatik
15	Fe’llarning shaxs-son qo’shimchalari bilan qo’llanishi	1	10.04
16	Fe’llardagi yasovchi qo’shimchalar	1	24.04	Grammatik
17	Maktabda hasher (insho)	1	8.05	Fonetik,Grammatik
18	O’tilganlarni takrorlash	1	22.05	Grammatik, rasm asosida, fonetik

4-sinflar uchun amaliy topshiriqlar:

				1
2
3
4
		5
6

Gorizontal yo’nalish

1. Yoniga kelsa bolasi,

   
   

Ta’zim qilar onasi (Choynak)

2. Qat-qat qatlama,

   
   

Aqling bo’lsa tashlama. (Kitob)

3. Tunukani chertadi,

   
   

Kesaklarni kertadi.

Bir oz sho’xlik qilgach u
Yerga singib ketadi. (Do’l)

4. Tikuvchiga o’rtoq o’zi,

   
   

Bittagina jajji ko’zi. (Igna)

5. Tunda ko’rib, cho’g’ deysan,

   
   

Tongda ko’rib, yo’q deysan. (Yulduz)

6. Qishda terlab ishlaydi,

   
   

Boshqa mahal qishlaydi. (Pechka)

Grammatik topshiriq
Vertikaliga (-chi, -li, -la) qo’shimchalarini toping. Ularning qaysi so’z turkumini yasovchi qo’shimcha ekanini ayting.
Durbindan osmon tomon Yog’dusining kuchini,
Qarab so’zlar astronom. Bilar qarab bir bora,
Yulduzlarning burjini, Qayda qaysi sayyora.

1. 
   
   

   			1
   			2
   3
   4
   		5
   			6
   7
   			8

   Asal yig’uvchi hashorat.
   

2. Yer tagida oltin qoziq (Topishmoq).

   
   

3. To’p.
   

4. Tikonli gul.
   

5. Ish ishtaha ochar, dangasa ishdan … (Maqol).

   
   

6. Eng aziz ne’mat.

   
   

7. Bilim manbai.

   
   

8. Bolalarga bilim beruvchi ustoz.

   
   

Tarqatma material:
1-tarqatma.
1.4-sinfda to`garak mashg`ulotlari tuzish metodikasini izohlash.
2.4-sinfda to`garak mashg`ulotlari qanday mavzularda tashkil qilinishini izohlash.
2-tarqatma.
1.4-sinfda gap turlari, gapda so’zlarning bog’lanishi mavzulari uchun qanday mustaqil topshiriqlar berish.
2.4-sinfda sifat – so’z turkumi, sifatni ma’nosiga ko’ra farqlash, son so’z turkumi
mavzulariga oid mustaqil topshiriqlar tuzish.
3-tarqatma.
1.4-sinf to`garak mashg`ulotlarida kishilik olmoshlarining kelishik qo’shimchalari bilan qo’llanishi mavzusiga oid mustaqil topshiriqlar tuzish.
1. 4-sinf to`garak mashg`ulotlarida fe’l so’z turkumi, fe’llarni zamoniga ko’ra guruhlash mavzulariga oid ijodiy topshiriqlar tuzish.
Nazorat uchun savollar:
1.4-sinf to`garak mashg`ulotlarida gap mavzusiga oid qanday mustaqil topshiriqlar berish mumkin?
2.4-sinf to`garak mashg`ulotlarida fe’l so’z turkumi, fe’llarni zamoniga ko’ra guruhlash mavzusiga oid qanday mustaqil topshiriqlar beriladi?
3.4-sinf to`garak mashg`ulotlarida fe’llarning shaxs-son qo’shimchalari bilan qo’llanishiga oid qanday mustaqil topshiriqlar beriladi?
4.4-sinfda to`garak mashg`ulotlarida fe’llardagi yasovchi qo’shimchalar mavzusiga doir qanday ijodiy topshiriqlar beriladi?
5.4-sinfda to`garak mashg`ulotlari qanday mavzular asosida tashkil qilinadi?
6. Boshlang`ich sinf to`garak mashg`ulotlari o`quvchilarni mustaqil va ijodiy fikrlashga o`rgatishda qanday ahamiyatga ega?
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.Qosimova K., Matjonov S., G’ulomova X., Yo‘ldosheva Sh., Sariyev Sh.Ona tili o‘qitish metodikasi. T., Nosir.2009.
2.Sh.Yo`ldоshеva, Х.G`ulоmоva «Bоshlang`ich sinflarda оna tili o`qitish mеtоdikasi» Tоshkеnt 2000 y. 1-2 qism.


15-Mavzu: Ona tilidan tanlovlar rejasini ishlab chiqish.
Reja:
1.Bоshlang`ich sinf оna tilidan sinfdan tashqari ishlar.
2.Tanlovlar haqida ma`lumot.
3.Ona tilidan tadbirlarni tashkil qilish rejasini ishlab chiqish.


Darsning maqsadi: Talabalarning boshlang`ich sinflarda sinfdan tashqari ishlar va tadbirlarni tashkil qilish metodikasi yuzasidan ko`nikma va malaka hosil qilish, mavzu yuzasidan olingan nazariy bilimlarni mustahkamlash. Talabalarning ona tilidan tanlovlar rejasini tuzish va mashg`ulot ishlanmasini tuzish metodikasi yuzasidan ko`nikma va malaka hosil qilish, mavzu yuzasidan olingan nazariy bilimlarni mustahkamlash
Darsning tiri: Mustahkamlash tipidagi dars.
Darsning jihozi: Qosimova K., Matjonov S., G’ulomova X., Yo‘ldosheva Sh., Sariyev Sh.Ona tili o‘qitish metodikasi. T., Nosir.2009, to`garaklar rejasi.

Fan oyligi davomida ish rejasiga kiritilgan ko`rik-tanlovlar, fan kechalari, qiziqarli bahs-munozaralar tadbirlar, suhbatlar, sayohatlar, viktorinalarnio‘tkazishda xorijiy (ingliz, fransuz, nemis) tillardan foydalanilgan holda tayyorlash va o‘tkazishga erishish kerak.
№

Mavzular	Ajratilgan soat	Sana
Tadbir turlari
1	Mahalliy imkoniyatlardan kelib chiqqan holda shahar, tuman markazlaridagi ko’ngilochar joylarga sayohat tashkillashtirish,	1	20.1	sayohat
2	Tuman, shaharda taniqli bolalar shoirlari, yozuvchilar, taniqli insonlarni, ustoz-shogird yo’nalishida maktabda ishlab ketgan faxrli ustozlar bilan “Ustozni qadrlaymiz” shiori ostida uchrashuvlarini tashkil etish	1	27.1	uchrashuv
3	O’quvchilarning ijodiy ishlari (qo’lda yasalgan va chizilgan ijodiy ishlari) yuzasidan tanlovlar o’tkazish	1	10.2	ijodiy ishlar tanlovi

Ona tili haftaligida I-IV- sinflar uchun o'tkaziladigan tadbirlar, tanlovlar: - O`quvchilarning yozuv savodxonliklarini va husnixatlarini tekshirish maqsadida sinflar kesimida diktant olish; - O’quvchilar husnixati bo’yicha 2-3-4-sinflar uchun “Kimning xati chiroyli”, 1-sinflar uchun “Ilmoqchalarni o’rgandik” tanlovini o’tkazish; - 2022-2023 o’quv yili “O’qitishning zamonaviy shakllari, kreativ fikrlash va xalqaro baholash dasturiga tayyorgarlik“ shiori ostida seminar treninglar tashkil etish; - Ona tilimizning hayotimizdagi o`rni, jozibasi va tarixini o`rganish maqsadida sinflar kesimida “Onam alla aytgan til” tadbirini tashkil etish; - O`quvchilarning chiroyli yozuv ko`nikmalari va bog`lanishli nutq malakalarini tekshirish maqsadida “Men karantin qoidalariga amal qilaman” mavzusida bayon va insholar tanlovini o`tkazish; - Ona tili haftaligida har bir o’qituvchi “Ona tili fani uchun dars ishlanma, ko’rgazma va metodik tavsiyalar” taqdimotida qatnashish;