Kaferdra: Falsafa fanidan mustaqil ish mavzu: bmt kodeksida korrupsiyaga munosabat Bajardi: Dawletmuratova. Sh Qabul qildi: Mavzu: bmt kodeksida korrupsiyaga munosabat Reja

Kaferdra: _____________________________________

Falsafa fanidan

MUSTAQIL ISH

Mavzu: BMT kodeksida korrupsiyaga munosabat
Bajardi: Dawletmuratova. Sh
Qabul qildi:

Mavzu: BMT kodeksida korrupsiyaga munosabat
Reja:
1) BMT Kodeksi tomonidan korrupsiyaning tavsifi, uning asosiy belgilari va shakllari
2) Korrupsiyaga qarshi kurashda xalqaro hamkorlik
3) BMTning korruosiyaga qashi kurash konvensiyasi

Birgalikda tuzilgan korrupsiya bilan kurashishning asosiy qoidalarini tashkil etuvchi xalqaro hujjatlar O'zbekiston Respublikasi tomonidan ham qabul qilingan bo'lsa, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi birlikdagi asosiy hujjatlar Korrupsiyaga Qarshi Kurash haqida Birlik Konvetsiyasi (United Nations Convention against Corruption, UNGASS) bo'lib, UNGASS 2003 yil 31-oktabrda New York shahrida imzolangan va 2005 yil 14-dekabrda kuchga kirgan korrupsiyaga qarshi kurashning asosiy xalqaro hujjatlari hisoblanadi.

UNODC (United Nations Office on Drugs and Crime) tomonidan yaratilgan UNGASS korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi boshqa birlikdagi ko'p tomonlama tashkilotlar hamda davlatlar tomonidan qabul qilingan va amalga oshirilgan.
UNGASS, korrupsiyani tavsiflash, uni oldini olish va uni oldini olish uchun qo'llanadigan tadbirlar haqida standartlar va prinsiplarni taqdim etadi. UNGASS korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi asosiy belgilardan ba'zilari quyidagilardir:
1. Korrupsiya tavsifi: UNGASS, korrupsiyani "hukumat xodimlari yoki hukumat xodimlarining ishonchliligida bo'lmagan, shaxs yoki tashkilotlar tomonidan ruxsat berish, tarqatish, topshirish yoki qabul qilish jarayonlarida ruxsat berish uchun xizmatlarni talab qilish, qo'llab-quvvatlash yoki taklif qilish, qabul qilish, xarid qilish, hisob-kitoblarni o'zgartirish, ma'lumotlarni yashirish, ta'sir qilish yoki boshqa yollar bilan shaxs yoki tashkilotlar orasida to'g'ri kelmaydigan, nihoyatda, adolatsiz moliyalashtirish amalga oshirish" sifatida tavsiflaydi.
2. Korrupsiya shakllari: UNGASS, korrupsiyani qo'llab-quvvatlash, ruxsat berish, ta'sir ko'rsatish, xarid qilish, hisob-kitoblarni o'zgartirish, ta'lim berish, ishga olmoq, ishga qabul qilish, moliyalashtirish, shartnoma va kontraktlarda adolatsiz shartlarni kiritish, ma'lumotlarni yashirish, tanqislik qilish, sifatni pastlashtirish, shaxsiy hujjatlarni o'zgartirish, tashqi moliyalarni o'qimish va boshqa shakllar kabi turli shakllardagi korrupsiyani tan oladi.
3. Korrupsiyaga qarshi kurash tadbirlari: UNGASS, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi turli tadbirlarni ko'rsatadi, masalan, korrupsiyani oldini olish, korrupsiyaga qarshi qonunlarni qabul qilish, muhim hisob-kitob va moliya intizomliligini ta'minlash, ma'lumotlarni ommaviy ko'rsatish, transparensiyani oshirish, korrupsiya suzish va aniqlash, risk analizi va profilaktika, xalqaro hamkorlik va yordam, xalqaro tashkilotlar bilan ishbilarmonlik va boshqalar kabi tadbirlarni o'z ichiga oladi.
Bu belUNGASS (United Nations Convention against Corruption) korrupsiyaga qarshi kurashning asosiy xalqaro hujjatidir. UNGASS korrupsiyani tavsiflash, oldini olish va uni oldini olish uchun qo'llanadigan tadbirlarni taqdim etadi. UNGASS korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi asosiy belgilardan ba'zilari quyidagilardir:
1. Korrupsiyaning tavsifi: UNGASS korrupsiyani "hokimiyat xodimlari yoki hokimiyat xodimlarining ishonchlilik darajasini yo'qotish bilan bog'liq bo'lmagan, shaxslar yoki tashkilotlar tomonidan ruxsat berish, ta'sir ko'rsatish, topshirish yoki qabul qilish jarayonlarida ommaviy xizmatlarni talab qilish, qo'llab-quvvatlash yoki taklif qilish, qabul qilish, xarid qilish, hisob-kitoblarni o'zgartirish, ma'lumotlarni yashirish, ta'sir qilish yoki boshqa usullar bilan shaxslar yoki tashkilotlar orasida to'g'ri kelmaydigan, nihoyatda adolatsiz moliyalashtirish amalga oshirish" sifatida tavsiflaydi.
2. Korrupsiya shakllari: UNGASS turli shakllardagi korrupsiyani qamrab oladi, masalan, ruxsat berish, ta'sir ko'rsatish, xarid qilish, hisob-kitoblarni o'zgartirish, ma'lumotlarni yashirish, tanqislik qilish, sifatni pastlashtirish, xodimlarni o'zgartirish, shartnoma va kontraktlarda adolatsiz shartlarni kiritish, moliyalashtirish, shaxsiy hujjatlarni o'zgartirish, tashqi moliyalarni o'qimish kabi shakllarni o'z ichiga oladi.
3. Korrupsiyaga qarshi kurash tadbirlari: UNGASS korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi turli tadbirlarni ko'rsatadi. Ular o'z ichiga korrupsiyani oldini olish, korrupsiyaga qarshi qonunlarni qabul qilish, hisob-kitob va moliya intizomliligini ta'minlash, ma'lumotlarni ommaviy ko'rsatish, transparensiyani oshirish, korrupsiya suzish va aniqlash, risk analizi va profilaktika, xalqaro hamkorlik va yordam, xalqaro tashkilotlar bilan ishbilarmonlik va boshqa tadbirlarni o'z ichiga oladi.
UNGASS korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi bu xalqaro hujjat, davlatlar, xalqaro tashkilotlar va civil jamiyatlar tomonidan korrupsiyaga qarshi kurashning o'zaro koordinatsiyasini oshirish va korrupsiyani oldini olish uchun asosiy parametrlar sifatida qabul qilinadi. UNGASS korrupsiyaga qarshi kurashning o'zaro qabul qilingan, umumiy qabul qilingan, o'zaro bog'liqlanadigan ko'rsatkichlarni amalga oshirishni maqsad qiladi.

Korrupsiya bilan kurashning o'zida xalqaro hamkorlik juda muhim ahamiyatga ega. Korrupsiya yuqori darajadagi korruptsiya holatlarida milliy va hududlararo hajmdagi moliyaviy yo'qotish, demokratik jarayonlarning buzilishi, iqtisodiy rivojlanishning ta'mirlanishi va odamlarning yashash sharoitlarining yomonlashishi kabi katta ta'sirga ega bo'lishi mumkin. Xalqaro hamkorlik esa turli davlatlar, tashkilotlar va fuqarolar tomonidan korrupsiyaga qarshi kurashni oshirishga yo'naltirilgan birlashgan harakatlar, shartnomalar va qo'llanmalar tizimidir. Bu tashkilotlar orasida Qo'shma Shtatlar Tashkiloti (QST), O'zbekistonda ham amalga oshiriladigan Korrupsiyaga Qarshi Kurash Davlat Boshqarmasi (KQKD) bilan hamkorlik qilishadi. Xalqaro hamkorlikning bir qismi, korrupsiyaga qarshi kurashning tajribali ko'rsatkichlarini almashish, malakali kadrlarni o'qitish va korrupsiyaga qarshi qonunlarni ishlab chiqish kabi sohalarga yordam berish bilan bog'liq. Xalqaro hamkorlik tashkil etishda, moliyaviy intizomlilikning oshirilishi, hisob-kitoblarni yaxshilash, shaffoflikni ta'minlash, manfaatli moliyaviy tizimlarni ishlab chiqish va shaffoflikni ta'minlashda hamkorlik qilinadi. Xalqaro hamkorlik shularning yanada oshirilishini ta'minlash uchun davlatlar o'rtasida ma'lumot almashish, ta'lim va tajribalar almashinuvi, korrupsiyaga qarshi kurashda samarali tajribani almashish va korrupsiyaga qarshi kurash sohasida yoshlarni o'rgatish, qo'shma shtatlar tashkilotlariga yordam berish va korrupsiyaga qarshi kurashda o'zaro hamkorlik tashkil etish hamda korrupsiyaga qarshi kurash uchun xalqaro standartlarni ishlab chiqish kabi ko'rsatkichlar bilan bog'liq.

Bunday xalqaro hamkorlik tashkilotlari va kurashlar, korrupsiyaga qarshi kurashning ta'siri va natijalarini o'lchash va baholash, korrupsiyaga qarshi kurash sohasida tajribalar almashish va yoshlarni o'rgatish, korrupsiyaga qarshi kurashning eng yaxshi amaliyotlarini tarqatish va ularga maslahat berish kabi vazifalarni bajarish bilan shug'ullanadi.
Shuningdek, xalqaro hamkorlikning yirik vazifalari korrupsiya profilaktikasi, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi qonunlar va huquqiy muammolarni yaxshilash, moliyaviy to'lovlar va moliyaviy intizomlilik sohasidagi ko'rsatkichlarni oshirish, korrupsiya bilan kurashish sohasidagi xalqaro tajribani almashish, korrupsiyaga qarshi kurashda odamlar va madaniyatni qo'llab-quvvatlash kabi masalalar bo'lishi mumkin.
Eng muhim narsa, korrupsiyaga qarshi kurashda xalqaro hamkorlikning mustahkam asosiy prinsiplarini amalga oshirish va korrupsiyaga qarshi kurKorrupsiyaga qarshi kurashda xalqaro hamkorlikning muhim asosiy prinsiplarini amalga oshirish, uchunlarni quyidagicha ta'riflashimiz mumkin:
1. Ma'lumot almashish va ma'lumotlar almashinuvi: Davlatlar o'rtasida ma'lumot almashish, ma'lumotlar almashinuvi va tajribalar almashinuvi korrupsiyaga qarshi kurashda muhimdir. Bu, muhim statistik ma'lumotlarni almashish, yozuvlarni joylashtirish, tajribalar va yangiliklarni ulashish orqali amalga oshiriladi.
2. Korrupsiyaga qarshi qonunlar va huquqiy muammolar: Xalqaro hamkorlikning bir qismi, qonunlar va huquqiy muammolar sohasida hamkorlik qilishni o'z ichiga oladi. Korrupsiyaga qarshi kurashning samarali bo'lishi uchun qonunlarni yaxshilash, korrupsiyaga qarshi kurashga oid yangi qonunlar ishlab chiqish va ularga amal qilishni ta'minlash muhimdir.
3. Moliyaviy to'lovlar va moliyaviy intizomlilik: Korrupsiyaga qarshi kurashning muvaffaqiyati moliyaviy to'lovlar va moliyaviy intizomlilikning oshirilishi bilan bog'liq. Bu, hisob-kitoblarni yaxshilash, moliyaviy resurslarni samarali sarmoyalash, shaffoflik va hisob-kitoblar sohasidagi eng yaxshi amaliyotlarni o'rganishni o'z ichiga oladi.
4. Korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi tajribalar almashinuvi: Xalqaro hamkorlikning asosiy vazifalari korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi tajribalar almashinuvi va yoshlarni o'rgatish bilan bog'liqdir. Bu bilimdonlikni oshirish, yangi kurash usullarini o'rganish, korrupsiyaga qarshi kurashning eng yaxshi amaliyotlarini tarqatish va ularga maslahat berish kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
5. Odamlar va madaniyatni qo'llab-quvvatlash: Korrupsiyaga qarshi kurashning muvaffaqiyati odamlarning qatnashishi va madaniyatni qo'llab-quvvatlash bilan bog'liqdir. Bu, korrupsiyaga qarshi kurashda jamiyatning qatnashishini oshirish, xalqaro standartlarni o'z ichiga olgan korrupsiyaga qarshi kurashning eng yaxshi amaliyotlarini taqdim etish va korrupsiyaga qarshi kurashda odamlarni o'rgatish bilan amalga oshiriladi.
Xalqaro hamkorlikning korrupsiyaga qarshi kurashda o'z vazifalarini bajarish bilan birga, bu hamkorlikning samaradorligini o'lchash, natijalarni baholash va korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi eng yaxshi amaliyotlarni tarqatish hamda korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi xalqaro standartlarni ishlab chiqish kabi vazifalarni amalga oshirish kerak.
Qo'shma Shtatlar Tashkiloti (QST) korrupsiyaga qarshi kurashda katta ahamiyatga ega va shu yo'lda bir nechta faoliyatlar olib boradi. QST, O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurashning muvaffaqiyatini oshirish, moliyaviy yo'qotishni oldini olish, intizomlilikni oshirish va odamlarning yashash sharoitlarini yaxshilashga yordam berish uchun O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi harakatlar va reformalarni ko'rsatishda hamkorlik qiladi.
QST korrupsiyaga qarshi kurashda quyidagi vazifalarni bajaradi:
1. Ma'lumot almashish va ta'lim: QST, O'zbekistonda korrupsiya holatlarini o'rganish, qonunlar va huquqiy muammolar sohasidagi yangiliklarni kuzatib borish va korrupsiyaga qarshi kurash sohasida yangiliklar almashish uchun ma'lumotlar to'plash va tarqatish bilan shug'ullanadi. Shuningdek, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi kadrlarni tayyorlash va ularga ta'lim berish hamda korrupsiyaga qarshi kurashning eng yaxshi amaliyotlarini tarqatish maqsadida tashkilotlar va davlatlar orasida ta'lim va tajribalar almashinuvi tashkil etishga intiladi.
2. Qonuniy va tashkiliy ko'rsatkichlarni yaxshilash: QST, O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi qonuniy va tashkiliy ko'rsatkichlarni yaxshilashga yordam beradi. Bu ko'rsatkichlar korrupsiyaga qarshi kurashda qonunlarni yaxshilash, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi yangi qonunlar ishlab chiqish, korrupsiyaga qarshi qonunlar va huquqiy muammolar sohasidagi ko'rsatkichlarni oshirish va ularga amal qilishni ta'minlashdan iborat bo'lishi mumkin.
3. Ko'rsatkichlarni baholash va monitorinq: QST, O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurashning natijalarini baholash va monitorinq qilish bilan shug'ullanadi. Bu natijalar tahlil qilinib, yangi usullar va yo'llar topish uchun tajribalar almashinuvi tashkil etishga yordam beradi. Shu bilan birga, QST korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi eng yaxshi amaliyotlarni aniqlash, ularga maslahat berish va ularni o'zaro almashish bilan ham shug'ullanadi.
4. Korrupsiyaga qarshi kurash sohasida xalqaro hamkorlikni o'rnatish: QST, O'zbekiston korrupsiyaga qarshi kurash sohasida xalqaro hamkorlikni o'rnatishga intiladi. Ushbu hamkorlik O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi xalqaro tajribani o'rganish, yangi usullar va yo'llarni o'rganish, xalqaro standartlarni amalga oshirish va korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi yangi yondashuvlarni o'rganish bilan bog'liq bo'lishi mumkin.
QST korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi yordam va ko'rsatkichlari orqali O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurashning o'sishini ornatmoqda. Ularning faoliyati O'zbekistonda transparensiya, hisobot berish, hisob-kitoblarni yaxshilash, ombudsman instituti yaratish, yurtimizning korrupsiyadan ozod bo'lishi va sog'lom rivojlanishiga yo'l qo'ymoqda. Korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi xalqaro standartlar, korrupsiyaga qarshi kurashning xalqaro hamkorlik tizimida amalga oshirilishi kerak bo'lgan qonunlar, tartibotlar, maslahatlar va prinsiplardir. Bu standartlar, davlatlar, xalqaro tashkilotlar va civil jamiyat tomonidan korrupsiyaga qarshi kurash sohasida o'zaro kelishuv va amalga oshirishda muvaffaqiyatli bo'lish uchun o'rtacha qabul qilinadigan yagona yordamchi hujjatlardir.
Quyidagi standartlar korrupsiyaga qarshi kurash sohasida keng tarqalgan xalqaro standartlardan ba'zi o'rlardir:
1. Qonun va Huquqiy Muammolar: Korrupsiyaga qarshi kurash sohasida xalqaro standartlar, korrupsiyaga qarshi qonunlar va huquqiy muammolarni o'z ichiga oladi. Ular, ruxsat berish, yutuqlar, hisob-kitoblar, moliyaviy intizomlilik, to'lovlar va shaffoflik kabi asosiy masalalar bo'yicha qonunlar va tartibotlarni o'z ichiga oladi.
2. Ma'lumotlar va Transparensiya: Xalqaro standartlar, ma'lumotlarni ommaviy ko'rsatish, transparensiya va ovoz berish prinsiplarini o'z ichiga oladi. Korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi standartlar, ma'lumotlarga erkin kirish, shaffoflik va hisob-kitoblarni ochish, ma'lumotlarni ommaviy ko'rsatish va xalqaro transparensiya standartlariga rioya qilish talabini qo'yadi.

3. Mazkurlik va Hisob-kitoblar: Xalqaro standartlar, mazkurlikni oshirish va hisob-kitoblar sohasidagi masalalarni yechishning hamda moliyaviy to'lovlar va moliyaviy intizomlilikning rivojlanishi uchun zarur bo'lgan tartibotlarni o'z ichiga oladi. Ular, xalqaro hisob-kitoblar standartlariga rioya qilishni talab qiladi va mazkurlik prinsiplarini amalga oshirishni ta'minlaydi.

4. Korruptsiyaga Qarshi Kurashda Xalqaro Hamkorlik: Xalqaro standartlar, davlatlar, xalqaro tashkilotlar va civil jamiyat tomonidan korrupsiyaga qarshi kurashda hamkorlikni oshirishni talab qiladi. Ular, ma'lumot almashish, tajribalar almashinuvi, yangiliklarni ulashish, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi eng yaxshi amaliyotlarni tarqatish va ko'rsatkichlarni baholash bilan bog'liqdir.
5. Risk Analizi va Profilaktika: Xalqaro standartlar, korrupsiyaga qarshi kurash sohasida risk analizi va profilaktikaning muhimligini ta'kidlaydi. Ular, korrupsiyaga qarshi kurashning samaradorligini oshirish uchun risk analizini amalga oshirish, riskli sohalarni aniqlash va profilaktikaviy chora-tadbirlarni o'z ichiga oladi.
6. Ta'lim va Sensibilizatsiya: Xalqaro standartlar, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi ta'lim va sensibilizatsiyani muhimlashtiradi. Ular, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi masalalarni o'rganish, xalqaro standartlarga rioya qilish, etik prinsiplarni o'rganish va korrupsiyaga qarshi kurashga qatnashuvchilar orasida sensibilizatsiyani oshirishni talab qiladi.
Bu standartlar, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi xalqaro hamkorlik va koordinatsiya bo'yicha miqyosli ishbilarmonlikni ta'minlaydi va korrupsiyaga qarshi kurashning o'zaro qabul qilingan, o'zaro tan qilinadigan yondoshlar tomonidan amalga oshirilishini ta'minlaydi.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Korrupsiyaga Qarshi Konvensiyasi (United Nations Convention against Corruption, UNTAC) korrupsiyaga qarshi kurashishning global xalqaro hujjati hisoblanadi. UNTAC, 2003 yil 31-oktabrda New Yorkda imzolangan va 2005 yil 14-dekabrda kuchga kirgan birlik hujjati hisoblanadi. UNTAC, korrupsiyani oldini olish, korrupsiyaga qarshi qonunlar va muhofaza tizimlarini o'rnatish, moliyalashtirishning adolatsizligini qarshilash, hisob-kitob va moliya intizomliligini oshirish, ma'lumotlarni ommaviy ko'rsatish, transparensiyani oshirish, xalqaro hamkorlik va yordamni rivojlantirish, korrupsiya suzish va aniqlash, risk analizi va profilaktika, tashqi moliyalarni qayta tiklash, yirik operatsiyalarni qayta tiklash, hisob-kitob va moliya intizomliligini ta'minlash, xalqaro moliya intizomliligi va tashkil etish, korrupsiyaga qarshi tushuncha va bilimni oshirish kabi ko'plab sohalarda korrupsiyaga qarshi kurashishning amalga oshirilishi kerak bo'lgan tadbirlarni o'z ichiga oladi. UNTAC, davlatlar va xalqaro tashkilotlarga korrupsiyani oldini olish, korrupsiyaga qarshi kurash va moliya intizomliligi sohasida hamkorlik qilishni ta'minlaydi. UNTAC, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi qonunlar, qoidalar va amaliyotlar o'rtasidagi tarqatma bog'lanishni o'rnatish, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi ma'lumotlarni almashish, xalqaro hamkorlik va yordamlarni rivojlantirish, korrupsiya suzish va aniqlashni ta'minlash, risk analizi va profilaktika, hisob-kitob va moliya intizomliligi sohasidagi tajribani o'rganish va o'zlashtirish kabi ko'plab masalalarni o'z ichiga oladi.
UNTAC, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi asosiy belgilardan biri bo'lib, korrupsiyani oldini olish va uni oldini olish uchun zarur tadbirlar va standartlar taqdim etadi. UNTAC tashabbuskorlik, ommaviy ishtirok, hisob-kitob va moliya intizomliligini oshirish, ma'lumotlarni ommaviy ko'rsatish, transparensiyani oshirish, korrupsiya suzish va aniqlash, risk analizi va profilaktika, xalqaro hamkorlik va yordam, tashqi moliyalarni qayta tiklash, hisob-kitob va moliya intizomliligini ta'minlash, xalqaro moliya intizomliligi va tashkil etish, korrupsiyaga qarshi tushuncha va bilimni oshirish kabi ko'plab sohalarda qatnashuvchilarga qo'llanadigan tadbirlarni o'z ichiga oladi.
UNTAC, korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi turli tadbirlarni o'z ichiga oladi. Quyidagi tadbirlar korrupsiyaga qarshi kurashning muhim qismlarini tashkil etishi mumkin:

1. Qonunlar va qoidalar: Davlatlar uchun korrupsiyaga qarshi qonunlar va qoidalar tuzish va ularni amalga oshirish zarur. Bu tomonidan korrupsiyaga qarshi yasovchi jarayonlar, jazo va javobgarliklar, ma'lumotlarni himoya qilish, shahsiylik va ommaviy ishtirokni ta'minlash, hisob-kitob va moliya intizomliligi kabi masalalar hal qilinadi.

2. Risk analizi va profilaktika: Davlatlar korrupsiya risklarini tahlil qilish va tashkil etishlari kerak. Bu, korrupsiya yo'qotish va profilaktikasi strategiyalarini rivojlantirishga yordam beradi. Risk analizi, korrupsiyaning qayerda va qanday shakllarda yuzaga kelishi mumkinligini aniqlashga imkon beradi.

3. Korrupsiya suzish va aniqlash: Korrupsiya suzish va aniqlash tizimlari o'rnatish korrupsiyaning aniqlanishi, yo'qotilishi va jazo bilan natijalanishi uchun kritik ahamiyatga ega. Bu shu bilan birga, xalqaro hamkorlik va ma'lumot almashishni oshirish, korrupsiya shubhalanishi va korrupsiyaga qarshi kurashda xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikni rivojlantirishga yordam beradi.

4. Moliyalashtirishning adolatsizligini qarshilash: Moliyalashtirishning adolatsizligini qarshilash, korrupsiyaning asosiy manbai hisoblanadi. Bu, moliya tizimlarini qayta tiklash, moliya jarayonlarini ommaviy ko'rsatish va hisob-kitob va moliya intizomliligi tizimlarini yaxshilashni o'z ichiga oladi.

5. Xalqaro hamkorlik: Xalqaro hamkorlik, mamlakatlar, tashkilotlar va institutlar orasida korrupsiyaga qarshi kurashishda ko'rsatkichlarni oshirishga yordam beradi. Xalqaro hamkorlik maslahatlar, tashqi moliyalarni qayta tiklash, ma'lumot almashish va korrupsiyaga qarshi tadbirlarni o'sishni ta'minlaydi.

6. Transparensiya va hisob-kitob: Korrupsiyaga qarshi kurashda transparensiya va hisob-kitobning o'rni juda muhimdir. Davlatlar va institutlar ommaviy axborotni oshirish, hisob-kitob va moliya intizomliligi tizimlarini o'rnatish, xalqaro standartlarni ishlatish va korrupsiyaga qarshi kurashning ommaviy tasvirlarini yaratishga intilishadi.

7. Ommaviy ishtirok va ma'lumotlarni ommaviy ko'rsatish: Ommaviy ishtirok va ma'lumotlarni ommaviy ko'rsatish, fuqarolar va ommaviy tashkilotlarni korrupsiyaga qarshi kurashda qatnashishga chaqiradi. Ommaviy tomosha, hisobot berish va shikoyat qilish mehanizmalari ommaviy ishtirokni ta'minlashda muhim rol o'ynaydi.

Bu tadbirlar korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi asosiy amaliyUNTAC (Birlashgan Millatlar Tashkilotining Korrupsiyaga Qarshi Konvensiyasi), korrupsiya bilan kurashishga oid turli tadbirlarni o'z ichiga oladi. UNTAC korrupsiyaga qarshi kurashishning quyidagi asosiy tadbirlarini o'z ichiga oladi:

1. Qonunlar va qoidalar: Davlatlar korrupsiyaga qarshi qonunlar va qoidalar tuzish va ularni amalga oshirishga intiladi. UNTAC, davlatlarga korrupsiya profilaktikasi va jazo jarayonlari, ma'lumotlarni ommaviy ko'rsatish, hisob-kitob va moliya intizomliligi, shaffoflik va shikoyatlar bilan bog'liq tizimlarni o'rnatishni tavsiya qiladi.

2. Rivojlanishning o'qitish va o'rgatish: UNTAC, davlatlarni korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida xalqaro tajribani o'rganish, o'zlashtirish va o'rgatishga intiladi. Bu tadbir davlatlar va institutlar orasidagi korrupsiya bilimini va tushunchalarini oshirishga yordam beradi.

3. Ommaviy axborot va transparensiya: UNTAC, davlatlarga ommaviy axborotni oshirish, transparensiya va hisob-kitob tizimlarini rivojlantirishga intiladi. Bu, korrupsiyaga oid axborotlarni ommaviy ko'rsatish, hisob-kitob va moliya intizomliligi sohasidagi standartlarni o'rnatish va ommaviy so'rovlar va shikoyatlarga qulaylik ko'rsatishni o'z ichiga oladi.

4. Moliyalashtirish tizimlarini kuchaytirish: UNTAC, davlatlarga moliyalashtirish tizimlarini kuchaytirish, moliya jarayonlarini ommaviy ko'rsatish va moliya intizomliligi sohasidagi tizimlarni yaxshilashga intiladi. Bu, moliya resurslari bilan ishlash jarayonlarini transparensiya asosida boshqarishga, moliyalashtirishning adolatsizligini oldini olishga va korrupsiyani yo'qotishga yordam beradi.

5. Xalqaro hamkorlik va koordinatsiya: UNTAC, davlatlar, tashkilotlar va institutlar orasidagi xalqaro hamkorlik va koordinatsiyani rivojlantirishga intiladi. Bu, korrupsiyaga qarshi kurashish sohasidagi tajribani almashish, korrupsiyaga oid ma'lumotlarni almashish, ko'rsatkichlarni oshirish va korrupsiya profilaktikasi uchun yordamni ta'minlashga yordam beradi.

Xulosa:
Korrupsiyaga qarshi kurash sohasidagi tadbirlar korrupsiyani oldini olish, profilaktika qilish, jarayonlarni shaffof qilish, hisob-kitob va moliya intizomliligi tizimlarini rivojlantirish, ommaviy axborotni oshirish va transparensiyani oshirishga yo'naltirilgan. UNTAC (Birlashgan Millatlar Tashkilotining Korrupsiyaga Qarshi Konvensiyasi) korrupsiyaga qarshi kurashishda yordam beruvchi kritik tadbirlar va prinsiplarni o'z ichiga olgan xususiy tashkilotdir. Ushbu tadbirlar va prinsiplar korrupsiyaga qarshi kurashda davlatlar, tashkilotlar va jamiyatning hamkorligini talab qiladi. Korrupsiya bilan kurashishning muvaffaqiyatli bo'lishi uchun davlatlar korrupsiyaga qarshi qonunlar va qoidalar tuzish, risk analizi, profilaktika va tahlil, korrupsiyani suzish va aniqlash tizimlarini o'rnatish, moliyalashtirishning adolatsizligini qarshilash, xalqaro hamkorlik va koordinatsiyani rivojlantirish, transparensiya va hisob-kitob tizimlarini o'rnatish, ommaviy ishtirok va ma'lumotlarni ommaviy ko'rsatishning ta'minlanishi kabi asosiy tadbirlarni amalga oshirishlari kerak. Bu tadbirlar korrupsiyaga qarshi kurashning ommaviy, iqtisodiy, siyosiy va huquqiy jihatlarini urug'laydi va korrupsiyaning zararli ta'sirini kamaytirishga yordam beradi.