Kaliyni bitta namunada k. Ginzburg sheglova va vilfuis usulida aniqlash

---

MAVZU-2: O’SIMLIK TARKIBIDAGI YALPI AZOT, FOSFOR VA 
KALIYNI BITTA NAMUNADA K.GINZBURG SHEGLOVA VA VILFUIS 
USULIDA ANIQLASH.
Mashg’ulotning maqsadi: K. Ginzburg , Shyeglova Vilfius usulida O’simlik kuli 
hosil qilish va undan azot, fosfor, kaliyni aniqlashdan iborat 
 
Kerakli jihoz, reaktiv va asbob uskunalar: 
 Kul hosil qilish uchun: 
1. Konsentrlangan sulfat kislota sol. massa 1,84 va 57% li HClO
4 
1:10
nisbatdagi aralashmasi tajriba oldidan tayyorlanadi. 
Azotni aniqlash uchun: 
1. 50% li o’yuvchi ishqor eritmasi 500 g NaOH 1l suvda eritiladi 
2. 0,02n sulfat kislota 
3. 0,02n o’yuvchi ishqor, fiksanaldan tayyorlanadi. 
4. metil qizil indikatori 
5. fenolftalein yoki lakmus qog’ozi. 
Fosforni aniqlash uchun: 
1. Suyultirilgan sulfat kislota, zichligi 1,84 bo’lgan konsentrlangan
sulfat 10 ml kislota 700 ml suvda 150 ml hisobida eritilib 1l
hajmga yetkaziladi. 
2. Kislotali muhitdagi ammoniy molibdati 20 g ammoniy molibdat tuzi
distillangan suvda eritilib, hajmi 1l ga yetkaziladi 
3. Qalay xlorid eritmasi 2 g qalay xlorid 30-40 ml konsentrlangan vodorid 
xloridda suv hammomida quriguncha qizdiriladi. Qoldiq 10 ml 
suyultirilgan sulfat kislota bilan eritiladi. Bu 20%li qalay xlorid eritmasi 
1-2 oy saqlanadi. 1%li eritma tayyorlash uchun 1 ml 20% kalay xlorid 
eritmasi 5 ml suyultirilgan sulfat kislota bilan qo’shilib, 20 ml hajmga 
distillangan suv bilan yetkaziladi. 
4. 0.1%li beta-dinitrofenolning suvdagi eritmasi 
5. 0,1%li fenolftaleinning spirtli eritmasi 
6. 10%li NaOH 
7. 10% li HCl 
O’simliklar oziqlanishida eng muhim ahamiyat kasb etuvchi elementlarga
azot, fosfor va kaliy kiradi. Ularning o’simlikdagi miqdorini aniqlash, o’simliklar 
tomonidan olib chiqilishini o’rganish, fazalar bo’yicha ularga bo’lgan talabni 
hisobga olgan holda mineral o’g’itlar qullash tadbirlarini ishlab chiqish maqsadga 
muvofiq hisoblanadi. Bu maqsadda o’simlik namunalari ho’l usulda kuydiriladi. 
Ho’l usulda kuydirishning afzalligi shundaki, bunda ayrim elementlar, jumladan 
fosfor, kaliy, oltingugurt yo’qolishini oldi olinadi.