Karta mazmunini ochib beradigan barcha shartli belgilar va izohlar

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
Urganch Davlat universiteti


“Geodeziya, kartografiya, geografiya” kafedrasi
Geodeziya, kartografiya va kadastr yo‘nalishi
4-bosqich 192-guruh sirtqi talabasi Salayev Ataxonning
Ijtimoiy-iqtisodiy kartagrafiya
fanidan

Mustaqil ishi

Mavzu: Legendalarni tuzish prinsplari

Qabul qildi: Ganjayeva M
Bajardi: Salayev A
URGANCH – 2022
Reja:

1. 
   Mavzuli kartalarda legenda tushunchasi.
   
2. 
   Kartada legenda tuzish.
   
3. 
   Xulosa.
   

Xulosa

Atlas shunday kartografik asarki, undagi har bir karta o ‘z o ‘rniga ega bolishi bilan birga o ‘zaro bog'langan va biri ikkinchisini to‘ldiradi. Shuning uchun ham kompleks atlasni geografik. tizimning (geotizimni) modeli deb yuritiladi.
Atlas kartalari — alohida bo‘limlardan tashkil topgan bo‘lib, kichikkichik tizimlarni tashkii qiladi. Kartalarning asosiylari va qo‘shimeha kartalari bo‘lib, ular yana analitik kartalarga b o ‘linadi. Atlas kartalari komponentlar bo‘yicha joylashtirilib, tizim doim saqlanadi. Masalan, geologiya, relyef, iqlim, tuproq, o‘simlik va h.k.
Har bir bo`lim o`z navbatida bir qancha analitik va sintctik kartalardan tashkil topadi. Masalan, iqlim kartasi bo‘limida uning tarmoqlari, harorati, yog‘in-sochin miqdori, shamollar va boshqa iqlim ko‘rsatkichlari joylashtirilgan bo‘lib, ular ham analitik kartalardan tashkil topgan boiadi. Masalan harorat bo‘limida, oylik, sulkalik haroratlardan tashkil topadi. Har bir b o ‘lim kartalari biri ikkinchisini toldirib mazmunini kengaytirishga yordam beradi. Atlas
kartalarining legendasi birmuncha boshqacharoq tuziladi. Hamma
kartalar uchun ishlatiladigan shartli belgilar atlasning bosh qismida
beriladi. Undan tashqari har bir karta uchun alohida maxsus legenda
tuziladi. U bevosita karta mazmuniga tegishli bo‘ladi. Geosistemalar
elementlari integratsiya (qo‘shilib) qilinib, sintetik kartalar yaratiladi.
Masalan, landshaflni rayonlashtirish, ekologik holatni baholash va
bashorat qilish kartalari, iqtisodiy rayonlashtirish va h.k.lar.
Karta legendasini ishlab chiqish juda muhim jarayon bo`lib , u qabul qilingan tasniflarni mantiqan to‘g'riligini aniqlashga yordam beradi.
Legenda kartaning butun bor mazmunini uyg`unlashtiradi, kartada
tasvirlangan barcha elementlarni bir tartibga soladi. Ular ketma ketligiga urg‘u berib, sifat va miqdor ko‘rsatkichlari aniq va to`g‘ri ifodalanishini ta’minlaydi.