“Kartashunoslik” fanidan amaliy dars uchun tayorlangan taqdimot Mavzu: Elektron raqamli kartalarni yaratish Qarshi 2020

Elektron kartalar tizimi quyidagilardan tashkil topgan:

1

• Joyning raqamli modeli

• Shartli belgilar tizimi

• Aero-kosmik suratlar

2

3

4

• Audio-video va matnli ma’lumotlar

5

• Elektron kartalarni ekranda tasvirlovchi maxsus dastur vositasi

Elektron kartalarning qogʻozli kartalardan asosiy ustunligi shundaki,

elektron kartalar real vaqtda istalgan joy haqida xohlagan darajadagi aniqlik bilan ma’lumot bera oladi, unda maxsus axborotlar oson toʻgʻrilanadi, istalgancha nusxa bosma qilinadi.

Fazoviy ma’lumotlarni rastr va vektor

usulida geografik

tashkillashtirish tuzilmasiga axborotlarni modellashtirishda

mutlaqo farqli yondashiladi, lekin bir-birini toʻldiradi. Har ikkala shakl ham oʻz kamchiliklari va ustunliklariga ega. Qidiruv maqsadiga qarab oʻrganilayotgan obyekt uchun tez va samarali yechimlar chiqarish uchun u yoki bu tuzilma tanlanadi. Har

ikkala mumkin,

tuzilma birgalikda ishlatilishi bunda rastrdan vektor modelga

oʻtish algoritmidan yoki aksincha, vektordan rastrga oʻtish algoritmidan foydalaniladi.

barcha fazoviy rastr modellar

vektor modeli

ma’lumotlarni saqlashni osonlashtiradi, tizim

Ma’lumotlarning ustidan tuziladi. Bular xotirasida kam joyni

egallaydi va shu bilan birga vaqtni tejaydi.

Obyektning vektor modeli nuqtalarni toʻgʻri chiziqlar, egri chiziqlar va siniq chiziqlar bilan bogʻlash usulida amalga oshiriladi. Maydonli obyektlar – areallar chiziqlar jamlanmasi orqali tuziladi

Ma’lumotlarni rastr modellashtirish nisbatan oson boʻladi, bunda butun obyekt oʻzaro bogʻliq boʻlgan fazoviy katakchalarda tasvirlanadi. Obyektning rastr modelidagi har bir yacheyka oʻlchami boʻyicha bir xil, lekin tavsifi (rangi, zichligi) boyicha har xil boʻladi.

Agar vektor model u yoki bu obyekt qayerda joylashganligi haqida axborot bersa, rastr model hududning u yoki bu nuqtasida nima joylashganligi haqida axborot beradi. Bu rastr modelning asosiy ustunligi boʻlib, yuzaning uzluksiz tasvirlanishini koʻrsatadi. Rastr modelda ikki oʻlchamli fazoviy element – piksel ishlatiladi. Piksellarning birlashgan va tartiblangan jamlanmasi rastrni tashkil etadi, bu esa, oʻz navbatida, karta yoki geoobyekt modelini tasvirlaydi. Vektor model binar va kvazibinarga bogʻliq. Elektron kartalarni (EK) tuzish jarayoni quyidagi bosqichlarni oʻz ichiga oladi:

• Kartografik axborotlarni raqamli shaklga avtomatlashgan holda uzatish.
• Raqamli kartografik axborotlarni shartli belgilash va EKlarni avtomatik tuzish.
• EK bilan ishlashda foydalanuvchilar uchun ma’lumotlarni boshqarish tizimini ishlab chiqish.

E’tiboringiz uchun rahmat!