Касалланишни ўрганиш услуби
Download 215.56 Kb. Pdf ko'rish
|
Mavzu №7
|
Aholi orasida tarqalgan kasalliklarni
o'rganish sxemasi Kasalliklar haqida ma'lumotlar to'plashning asosiy manbalari Kasallanish turlari 1.Aholining tibbiy
muassasalariga murojaati
2. Tibbiy ko'rik ma'lumotlari 3. O'lim sabablarini o'rganishdan olingan ma'lumotlar Birlamchi kasallanish. Umumiy kasallanish. Yuqumlik kasalliklar bilan kasalanish. Muhim noepidemik kasalliklar bilan kasallanish. Mehnat qobilyatini vaqtincha yo'qotishga olib keladigan kasalliklar. Muqim
shifoxonada yotgan
bemorlarning kasallanishlari. Nogironlik. Tibbiy ko'rik natijasida topilgan kasalliklar bilan kasallanish. O'limga sabab bo'lgan kasalliklar bilan kasallanish. Umumiy kasallanishlarni o'rganishning asosiy manba'laridan biri, aholi orasida o'tkaziladigan profilaktik va maqsadli tibbiy ko'riklar hamda dispanser kuzatuvlaridir. Bu usul orqali yashirin kechuvchi, oldindan ma'lum bo'lmagan yoki aholini faol ravishda tibbiy yordam olish uchun murojaat etishga majbur qilmagan surunkali kasalliklar aniqlanadi. Ayrim kasalliklarni qanchalik tarqalganligini o'rganishda o'lim sabablari statistikasi ham katta ahamiyatga ega, chunki ayrim hollarda qo'qisdan o'lim natijasida, patalogoanatomlar bemorning hayoti davomida qayd etilmagan, yangi kasalliklarni aniqlaydi, ular o'z navbatida, kasallanishlar haqidagi ma'lumotni yanada to'ldiradi.
Birlamchi tibbiy ma'lumotlarni jamlash, hisoblash va aholi orasidagi kasallanishlarni ilmiy statistik tahlil qilish maxsus tuzilgan kasalliklar, shikastlanishlar va o'lim sabablari klassifikatsiyasi mavjud (10-qayta ko'rilgan xalqaro klassifikatsiya, 1993 yil 10-yanvar).
Bemorni davolayotgan va kasallikni ro'yxatga olgan vrach kasallikni belgilashda, unga to'g'ri tashxis qo'yishda klassifikatsiyadan foydalanadi. 10-qayta ko'rilgan “”Kasalliklar, shikastlanishlar va o'lim sabablarini xalqaro klassifikatsiyasi” 21-ta sinfdan iborat. Kasallanish ko'rsatkichlarini tahlili Aholini umumiy kasallanishlari haqidagi ma'lumotlardan foydalangan holda quyidagi statistik ko'rsakichlar keltirilib chiqariladi:
1. Birlamchi kasallanishlar = joriy yilda birinchi marta ro'yxatga olingan kasalliklar soni x 1000 aholining yillik o'rtacha soni
2. Umumiy kasallanishlar = joriy yilda ro'yxatga olingan ja'mi kasalliklar X 1000 aholining yillik o'rtacha soni Yuqoridagi ko'rsatkichlarni alohida - kasalliklar, jins va yosh bo'yicha hisoblash mumkin.
Kasalliklar strukturasi (ja'mi kasalliklar ichida ayrimlarning ulushlari, sinflar, nozologik formala bo'yicha) = ma'lum kasalliklar soni X 100 umumiy kasalliklar soni Tibbiy ko'rikda aniqlangan kasalliklar ko'rsatkichi = tibbiy ko'rikda aniqlangan kasalliklar soni X1000 tibbiy ko'rikdan o'tkazilgan shaxslarning umumiy soni
Mehnat qobiliyatini vaqtincha yo'qotishga olib boradigan kasalliklar to'g'risida uchta asosiy ko'rsatkichga qarab fikr yuritiladi: 1. Ishchilarning 100-tasiga to'g'ri keladigan mehnatga yaroqsizlik hollarining soni = mehnatga yaroqsizlik hollar soniX100 ishchilar soni 2. Ishchilarning 100-tasiga to'g'ri keladigan mehnatga yaroqsizlik kunlarning soni =
mehnatga yaroqsizlik kunlar soni X 100 ishchilar soni 3. Bitta mehnatga yaroqsizlik holining o'rtacha muddati = mehnatga yaroqsizlik kunlar soni mehnatga yaroqsizlik hollar soni Bemorlar kontingenti bo'yicha kasallanishni o'rganishda qo'llaniladigan asosiy ko'rsatkichlar quyidagilardir: 1. Salomatlik indeksi – (mazkur kollektivda yil bo'yi kasal bo'lmagan ishchilarning ulushi:) = mazkur kollektivda yil bo'yi kasal bo'lmagan ishchilar soni x 100 ishchilarning o'rtacha soni 2. Bemor shaxslar ko'rsatkichi = joriy yilda mehnat qobiliyatini yo'qotgan ishchilar soni x 100 ishchilarning o'rtacha soni Nogironlik - bu mehnat qobiliyatini doimiy (uzoq muddat) yo'qotganliq yoki ko'p jihatdan qisqarganlikdir.
Nogironlik vrachlik - mehnat ekspert komissiyalari tomonidan belgilanadi. Davolash-profilaktika muassasalari nogironlik sabablarini o'rganadilar.
Vrachlik mehnat ekspertiza komissiyalari sog'liqni saqlash, ijtimoiy sug'urta va ijtimoiy - ta'minot muassasalarining faoliyatini o'zida mujassam qilgan tashkilotdir. Ular kasb talablariga binoan ishchilarni mehnatga layoqatligini aniqlaydilar va I,II,III - guruh nogironliklarini belgilaydilar. VMEK o'z faoliyatida quyidagi hujjatlar bilan ishlaydi: “VMEK guvohlik akti”, “VMEK kengashi haqidagi protokollar kitobi”, ”VMEK guvohlik aktiga statistik talon”, VMEK yiliga bir marta 7 forma bo'yicha hisobot tuzadi.
Sog'liqni saqlash muassasalari o'z faoliyatlarida nogoronlik ko'rsatkichlaridan ko'p foydalanadilar. Nogironlik ko'rsatkichlari: 1. Birlamchi nogironlik ko'rsatkichi = joriy yilda birinchi marta nogironlik berilgan ishchilar(kolxozchilar)soni x 1000 yoki 10000
ishchilarning (kolxozchilarning) umumiy soni 2. Birlamchi nogironlik strukturasi (kasalliklar, yoshi, jinsi, ijtimoiy kelib chiqishi bo'yicha) =
Download 215.56 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|