Kasalxonalar va statsionarlar ishi ambulatoriya va poliklinikalar ishidan

Kasalxonalar va statsionarlar ishi ambulatoriya va poliklinikalar ishidan
o‘ziga xos tomonlari bilan ajralib turadi. llgari shifoxonalarda o'rinlar
sonini imkon boricha ko'paytirish masalasi ko'ndalang qilib qo'vilgan edi.
Bu vazifa o‘z davri uchun to'g'ri bo'lib, u to'la-to'kis bajarildi. Hozir
profilaktika va tushuntirish ishlari yaxshi olib borilayotganligi tufayli
bcmorlarga tashxis qo'yish ishi birmuncha yaxshilandi, bunga tor
ixtisoslikdagi mutaxassislar sonining oshib borayotganligi imkon berdi.
Bundan tashqari, qishloq joylarda ko'plab yangi tipdagi shifokorlikakusherlik va feldshcrlik-akushcrlik punktlari ochildi va ular soni kun
savin ortib borayapti.
Shahar va tumanlardagi virik poliklinikalarda bemorlarning kunduzi
davolanishi uchun o'rinlar tashkil etildi va ular zarur uskuna, jihozlar
bilan ta’minlandi.
Shifokorlar va hamshiralarning muntazam ravishda attestatsiyadan
o'tkazib turilishi ularning kasb saviyasi oshishiga, bilimlarining
chuqurlashuviga, zamonaviy muolaja usullarini mukammal egallab
olishlariga imkoniyat yaratdi. Shifokor rahbarligi ostida ishlaydigan o'rta
tibbiyot xodimi o'z zimmasidagi vazifalarni sidqidildan bajarib borsa,
bemor iztiroblarini yengillashtirish uchun hamma chora-tadbirlarni
beg'araz ado etsa, u o'z burchini to'la-to'kis bajargan hisoblanadi.
Bizning davrimizda ambulatoriya tarmog'i yana ham keng quloch
yozmoqda. Hozir ko'pgina kichik operatsiyalar, laboratoriya tekshirishlari,
davolash kurslari, muolajalar ambulatoriya sharoitida o'tkaziladi.
Kichik jarrohlik muolajalari, bronxoskopik, ultra-to'lqinli gastroskopik
tekshirishlar, ayrim hollarda va ko'rsatma bo'lganda ruhiy bcmorlarni davolash
ambulatoriya va polikl inikalarda o'tkaziladi. Poliklinika sharoitida tibbiyot
xodimining bemorlar bilan muloqotda bo'lishi o'ziga xos jihatlarga ega. Ish
kuni mobaynida doimo bemorlar bilan muomala qilishga to'g'ri keladi. Bunday
bemorlarning bir qismi shifokorga birinchi marta murojaat qiladilar.
Kundalik amaliyotda ambulatoriyada bcmorlarni qabul qilishning estetik
muammolariga katta e'tibor qaratilishi kcrak. Ambulatoriya jihozi deganda
ko'pincha tekshirish asbob-uskunalari tushuniladi. Bundan tashqari, chiroygullar, ozoda, qulay mebellar bemorga estetik zavq berib, shifokorga
bo'lgan ishonchini vanada oshiradi. Shifokor bilan yakkama-yakka,
guvohlarsiz suhbatlashish bemoming kundalik huquqi hisoblanadi. Afsuski,
ko‘p hollarda shifokorning xonasida hamshira ham bo‘ladi. Bunday vaqtda
bemor shifokorga gapini ochiq aytishga tortinib turadi. Shifokor
xonadagilarning tashqariga chiqib turishini so'rashi bemor uchun ham,
shifokor uchun ham noqulay psixologik muhitni vujudga keltiradi.
Har qanday davolash muassasalarining asosiy maqsadi barcha
bemorlarga kerakli tibbiyot yordamini ko‘rsatishdir. Buning uchun bemorga
qulay, osoyishta, tinchlantiruvchi sharoit yaratish kerak. Ambulatoriyaga
kelgan bemorlarni davolash ularni qabul qilishdan boshlanadi. Odatda,
bemorlarni tuman shifokorlari yoki boshqa mutaxassislikdagi shifokorlar
yuboradilar. Shunday ekan, bemorlar qayerga va nima uchun kelganliklarini
yaxshi his qiladilar. Ko'p narsa ularning qanday kutib olinishiga bog'liq.
Bu ishda shifokorning ishonchli yordamchisi hamshira hisoblanadi.
Poliklinika sharoitida tibbiyot xodimining bemorlar bilan muloqotda
boMishi o‘ziga xos tomonlarga ega. Tibbiyot hamshirasi bilan bemor
o‘rtasidagi munosabatlar xarakteriga xastalikning o‘ziga xos xususiyatlari
ham, bemorlarning shaxsiy xususiyatlari ham ta’sir ko‘rsatadi. Ambulatoriya
tibbiy hamshiralarining mehnati juda serqirra bo‘Iib, u yuksak mas'uliyat
bilan olib borilishi lozim. Bemorlarning birinchi va takroriy qatnovini
hisobga oigan holda ularni qabul qilishning aniq kunlarini belgilab chiqish,
qabul vaqtiga rioya etilishini nazorat qilish, kasallik tarixini tezda topish,
qabul sabablarini aniqlash va boshqa tashkiliy tadbirlarning hammasi
tibbiyot hamshirasining ish sharoit ini ancha osonlashtiradi, Lining vaqtini
tejab, bemorlar uchun qulayliklar yaratadi.
Bemorni qabul qilishni tashkil etishda shuni ham nazarda tutish
zarurki, og'ir yoki jiddiy ahvoldagi bemorlarni navbatsiz qabul qilishdan
tashqari (bunday bemorlar shoshilinch yordam ko‘rsatishni talab qiladi),
har bir ixtisoslik daftarida birinchi galda navbatsiz qabul qilinadigan
bemorlar yozilgan boiadi. Bular nogironlar, qari kishilar bo'lib, ular
somatik holati tufayli qabulni uzoq vaqt kutib turishlari qiyin. Birinchi
navbatda jazavali bclgilari yaqqol sezilib turadigan tajovuzkor, asabi zaif
bemorlarni qabul qilgan ma’qul, chunki ular shifokorlar haqidagi
mulohazalari bilan kutish xonasida noxush vaziyat yaratadilar, o‘zlarining
patologik his-hayajonlari bilan oson ta’sirga beriladigan bemorlarda salbiy
fikrlar uyg‘otadilar.
Ambulatoriya va poliklinikada xizmat qiluvchi hamshira va shifokorlar
bemorlarning uyiga borib ham tibbiy yordam ko‘rsatadilar. Bunda ular
oilaning shart-sharoitlarini va oiladagi psixologik muhitni tushunib olishlari
lozim. Ularning xushmuomalalik bilan bemorni tekshirishga intilishlari unga
toLla-to‘kis yordam ko'rsatish bilan ajralib turishi zarurHamshira davolash ishlari bilan bir qatorda sanitariya maorifi ishlari
bilan ham shug'ullanishi kerak. Aholi o'rtasida harxil kasalliklar va ularning
oldini olish, klinik manzarasi, davosi masalalarida ma’ruzalar, suhbatlar
o'tkazilishi nihoyatda muhim tadbirlardan hisoblanadi.
Bemor bilan aloqa o‘rnatganda uning kechinmalarini tushunish va
ularni xayrixohlik bilan qabul qilish kerak. Tibbiyot hamshirasining zarur
yordam va fidoiyilik ko'rsatishga hozirligi katta ahamiyatga ega. Bemorning
shikoyatlarini e'tibor bilan eshitish, iloji boricha xastalik belgilarini bartaraf
etish yoki yengillashtirishga harakat qilish, dori-darmonlarni o‘z vaqtida
qabul qilishini eslatib turish hamshiralarning eng muhim burchi ekanligini
doimo yodda tutish zarur.